امید ایران به چین و روسیه در توقف تحریم‌های نفتی

دولت دونالد ترامپ که به دنبال افزایش فشارها علیه ایران است، با واردکنندگان نفت خام همچون هند، چین و ژاپن لابی کرده است تا خرید نفت خامشان از ایران را کاهش دهند. اما در عین حال واشنگتن حاضر شده درباره کشورهایی که برای به صفر رساند سطح واردات نفتی از ایران تا پیش از ماه نوامبر مشکلاتی دارند، استثنا قائل شود.

تحلیلگران ایرانی و دیپلمات های غربی می گویند چین که خود بر سر تعرفه های وارداتی آمریکا با این کشور درگیر است، می تواند نقشی تعیین کننده در کمک به تهران و کاهش فشار اقتصادی این کشور بعد از آغاز تحریم ها علیه صنعت انرژی در ماه نوامبر داشته باشد. یک تحلیلگر اقتصادی ایرانی که خواست نامش فاش نشود، در این باره گفت: «اگر چین نفت ایران را خریداری کند می توانیم در مقابل آمریکا مقاومت کنیم. چین تنها کشوری است که می تواند به آمریکا پاسخ منفی بدهد.»

به گزارش شرکت پیگردی کپلر، 65 درصد از کل صادرات ایران در ماه مه که روزانه 2.7 میلیون بشکه بود را چین، هند، ژاپن و کره جنوبی خریداری کردند. نفت ایران همچنین به کشورهایی در اروپا، ترکیه و خاورمیانه صادر می شود.

خبرگزاری مهر ایران این ماه گزارش داد که شرکت نفت ایران امسال کاهش صادرات به میزان 500 هزار بشکه در روز را پیش بینی می کند. اگرچه گفته می شود مقامات ایرانی در محافل خصوصی میزان کاهش را دست کم یک میلیون بشکه پیش بینی کرده اند و حتی برخی تحلیلگران هشدار داده اند که صادرات می تواند به میزان دو میلیون بشکه در روز کاهش یابد.

کره جنوبی، ژاپن و هند آمادگی خود را برای کاهش واردات از ایران اعلام کرده اند و در عین حال برای مستثنی شدن از تحریم های آمریکا مذاکره می کنند. اما احتمال اعتراض چین به هر خواسته آمریکا در رابطه با متوقف کردن خرید نفت از ایران وجود دارد.یک سخنگوی وزارت امور خارجه چین با اشاره به ادامه حمایت کشورش از توافق هسته ای ایران گفت: «تحریم های یک جانبه علیه ایران باید لغو شوند چرا که تاثیر عکس و مخرب دارند.»

در همین حال، مقامات ایران امیدوارند پویایی چرخه تامین و تقاضا در بازارهای جهانی نفت و نگرانی شخص ترامپ از تاثیر افزایش قیمت نفت بر مصرف کنندگان ایرانی، به تقویت موضع ایران بیانجامد؛ اگرچه از عربستان سعودی و متحدانش خواسته شده تولیداتشان را به میزان کلی دو میلیون بشکه در روز افزایش دهند.

روسیه نیز با اینکه واردکننده نفت خام ایران نیست، می تواند بر شرایط تاثیر چشمگیری بگذارد. مسکو طرح معامله نفت در برابر کالا را برای تجارت نفت ایران و فروش آن به خریداران ثالث مطرح کرده و تهران هفته گذشته از سرمایه گذاری 50 میلیارد دلاری شرکت های روسی در بخش های نفت و گاز ایران خبر داده است.

نفت منبع اصلی درآمدهای ارزی ایران است. در سال 2012 که باراک اوباما تحریم ها را علیه ایران اعمال کرد، ایران با رکود شدید اقتصادی مواجه شد. حالا هم نگرانی از تحریم های مضاعف ارزش ریال ایران را به نصف کاهش داده و به نگرانی و اضطراب مردم عادی و جامعه تجارتی منجر شده است.

اما تنها ایران نیست که نگران تاثیرات تحریم هاست؛ این تحریم ها برای کشورهای مصرف کننده نیز مشکلاتی به همراه خواهند داشت. در زمان اعمال تحریم ها از سوی دولت اوباما، خریداران آسیایی همچنان امکان واردات نفت اما در مقادیر کمتر را از ایران داشتند.

وزارت انرژی سئول در بیانیه ای اعلام کرده که مذاکرات با آمریکا را برای مستثنی شدن از تحریم ها در جهت به حداقل رساندن تاثیرات منفی آن بر صنایع کره ای، همچنان ادامه دارند. یک مقام ارشد وزارت نفت هند نیز گفته دهلی نو تمایل خود به کاهش واردات نفت از ایران را اعلام کرده، اما به دنبال مستثنی شدن از تحریم هاست. به نظر می رسد هند امیدوار است علاقه ترامپ به اینکه دهلی نو نقشی پررنگ تر در امنیت منطقه ای آسیا داشته باشد، به نفع این کشور تمام شود.

واشنگتن این هفته درخواست بریتانیا، فرانسه و آلمان را برای مستثنی شدن شرکت های اروپایی مشغول به تجارت در ایران از تحریم ها، رد کرد.

فاینشنال تایمز