دنیا در بلندمدت به نفت نیاز خواهد داشت
به گزارش نبض نفت به نقل از پایگاه خبری عرب نیوز، برخی پیشبینیها حاکی از کند شدن تقاضا برای نفت و دورنمای تیره بازار است. گزارش ماهانه دبیرخانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در اکتبر امسال، برای سومین ماه پیاپی، پیشبینی کمتر شدن رشد تقاضای نفت را مطرح و اعلام کرد که 20 هزار بشکه کمتر از برآورد ماه پیش از آن است.
اوپک در تازهترین گزارش ماهانه خود پیشبینی کرده است تقاضای روزانه نفت خام جهان در سال 2019 میلادی یک میلیون و 430 هزار بشکه افزایش داشته باشد. جنگ تجاری اخیر آمریکا و چین، ابهامهایی درباره رشد اقتصادی جهان و رشد تقاضای نفت ایجاد کرده است. اوپک چهار سناریو را درباره پیامدهای احتمالی این جنگ تجاری، مطرح کرده است. در سناریوی نخست که بیشترین احتمال را دارد، این مسئله تأثیر چندانی بر قیمت نفت نخواهد داشت. با این همه، در بدترین سناریو، تقاضای نفت یک سوم کاهش خواهد یافت.
یک عامل دیگر که بارها مطرح شده و تردیدهایی درباره رشد تقاضای نفت ایجاد کرده، انقلاب خودروهای برقی است. پیشبینیها درباره رشد سهم خودروهای برقی از بازار وسایل نقلیه، اعتماد سرمایهگذاران برای سرمایهگذاری در صنعت نفت را کم میکند. اگرچه در چند دهه آینده، به دلیل افزایش فروش خودروهای برقی، تحولاتی در بخش حملونقل روی خواهد داد، همچنان تقاضای بلندمدت برای نفت باقی میماند.
صنعت خودروهای برقی برای تأثیرگذاری بر بخش حملونقل، به نقدینگی خیرهکننده و مستمر نیاز دارد. برای جذب این سرمایه، تلاشهایی مستمر برای دور کردن سرمایهگذاران از بخش بالادستی نفت انجام میشود. سال گذشته میلادی، شاهد افزایش سرمایهگذاری در خودروهای برقی بودیم. با این همه، خودروهای برقی همچنان تنها یک درصد از فروش جهانی خودروها را به خود اختصاص دادهاند. اکنون خودروهای برقی هیچ تهدیدی برای تقاضای نفت ایجاد نمیکنند.
پیشبینی میشود که قیمت نفت پس از سال 2020 میلادی افزایش مییابد. این به دلیل افت شدید سرمایهگذاری در بخش بالادستی نفت به دنبال افت قیمت این کالا پس از سال 2014 میلادی است. با وجود این، توجه سرمایهگذاران به فروش خودروهای برقی، فضایی پر از سردرگمی ایجاد میکند که جلوی افزایش سرمایهگذاری لازم در بخش بالادستی برای تأمین تقاضای روز افزون نفت را میگیرد.
در نتیجه، عرضه جهانی نفت با چالشهای شدید روبهرو خواهد شد. تولیدکنندگان نفت تلاش خواهند کرد با افزایش تولید و رساندن آن به حداکثر، ثبات را حفظ کنند و این سبب میشود پیامدهای کوتاهمدت، محدود باشند. با این همه، اگر این جریان ادامه یابد، حدود یک دهه آینده جهان با بحران روبهرو میشود. نفتی که امروز پالایش میشود، دیروز کشف نشده؛ بلکه نتیجه سرمایهگذاری چند سال پیش است.
خودروهای برقی بهتدریجی استفاده عمومی میشوند. تولید خودروهای برقی، چندان قابل اطمینان نیست. زیرساختهای حمایتی، شامل تأسیسات نگهداری و شارژ، هنوز به طور عمومی در دسترس نیست. فناوری باتری باید افزایش یابد و کمهزینهتر شود. باید منابع لیتیوم و کبالت بیشتری بهصورتی مسئولانه و قابل اتکا، تأمین شود.
بازیافت باتری اکنون یک چالش زیستمحیطی است. هزینههای عملیاتی خودروهای الکتریکی باید کاهش یابد و نیروگاههای بیشتری برای تأمین تقاضای خودروهای برقی، ساخته شود. همه این اتفاقها محقق خواهد شد، اما چند دهه طول میکشد.
با نگاه به پیشبینی درباره میانگین رشد سالانه برای خودروهای برقی و سنتی، با نگاهی خوشبینانهتر به خودروهای برقی، انتظار میرود خوروهای برقی تا سال 2050 میلادی تنها 25 درصد از بازار را به خود اختصاص دهند. این مسئله حتی سبب 10 درصدی کاهش در تقاضای جهانی نفت در بخش حملونقل نیز نخواهد بود. بهعلاوه، خودروهای برقی سبب رشد تقاضای برق میشوند و به شبکه برق فشار میآورند.
طبق اعلام آژانس بینالمللی انرژی، بخش حملونقل حدود 25 درصد از کل مصرف جهانی انرژی را به خود اختصاص داده است. شرکت آمریکایی اکسون موبیل پیشبینی میکند تا سال 2040 میلادی، یک میلیارد و 800 میلیون خودرو و کامیون در جهان خواهد بود که از حدود یک میلیارد خودروی کنونی بیشتر است. این موضوع سبب افزایش تقاضای انرژی اما با شتابی آهستهتر میشود، زیرا خودروهای جدید، چه برقی و چه بنزینی، بهرهوری بیشتری خواهند داشت.
تقاضا برای نفت همچنان بالا میرود و آژانس بینالمللی انرژی انتظار دارد که رشد تقاضا حداقل تا سال 2040 میلادی ادامه خواهد یافت. نفت فقط برای حملونقل استفاده نمیشود و در واقع، بخش پتروشیمی سریعترین رشد تقاضای نفت را به خود اختصاص خواهد داد. رشد طبقه متوسط در جهان به معنای افزایش تقاضا برای بخش پتروشیمی است، زیرا محصولات پتروشیمی مبنای تولید محصولات مختلف، از رنگ تا لوازم بهداشتی هستند. تاکنون در سال 2018 میلادی، رشد سرمایهگذاری در بخش بالادستی نفت محدود بوده و بیشتر در آمریکا انجام شده است.
آژانس بینالمللی انرژی اشاره کرده است که هر سال، پیش از محاسبه هرگونه رشد تولید، افت 3 میلیون بشکه از عرضه روزانه نفت از میدانهای قدیمی باید جبران شود. در سال 2017 میلادی، اکتشاف منابع جدید نفتی به سطحی بیسابقه کاهش یافت. اگر جهان میخواهد از کمبود فاجعهبار نفت و جهش نجومی قیمت این کالا پیشگیری کند، سرمایهگذاران باید فراتر از شعارهای تبلیغاتی درباره انقلاب خودروهای برقی بنگرند.