اظهارات جنجالی معاون زنگنه درباره فروش نفت

به گزارش نبض نفت به نقل از وزارت نفت، دونالد ترامپ در اردیبهشت ماه امسال، اعلام کرد که آمریکا از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) خارج می شود.

وی از توافقنامه‌ای خارج شد که پس از 12 سال مذاکرات سخت و فشرده به دست آمد و به گواه بسیاری از تحلیلگران بین‌المللی یکی از بهترین‌ توافق‌های سال‌های اخیر بود.

اکنون بیش از هفت ماه از این خروج و بازگشت تحریم‌ها که نفت ایران را نشانه گرفته، می‌گذرد. صادرات نفت خام ایران، اما پیش از خروج آمریکا از برجام رکورد 2 میلیون و 617 هزار بشکه در روز را در ماه آوریل (فروردین-اردیبهشت) به ثبت رسانده بود.

امیرحسین زمانی‌نیا، معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزیر نفت درباره شرایط صنعت نفت پس از خروج آمریکا از برجام و تحریم نفت ایران، گفت: همه مجموعه وزارت نفت برای مقابله با تحریم‌ها بسیج شده است. فروش نفت، هم اکنون مهم‌ترین اولویت وزارت نفت است تا بازار نفت ایران که پس از برجام به‌سختی به دست آمد، محفوظ بماند و از دست نرود.

وی از اعلام میزان صادرات نفت ایران خودداری کرد و گفت: تلاش مجموعه نفت این است که با فروش حداکثری نفت، منابع کشور را تامین کند.

وی تصریح کرد: شرکت ملی نفت ایران در چهار دهه تحریم توانسته است سازوکارهایی خلاقانه برای فروش نفت به دست آورد، اما متاسفانه فشار و نفوذ مالی آمریکا به حدی است که چین، هند، ژاپن، کره جنوبی و بقیه کشورهایی که برای واردات نفت ایران از آمریکا معافیت گرفته‌اند حاضر نیستند یک بشکه بیشتر از معافیتی که گرفته‌اند از ایران نفت خریداری کنند.

معاون وزیر نفت تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران را با افزایش فساد، قاچاق و پولشویی در بازار بین‌المللی نفت مترادف دانست و تاکید کرد: با وجود فشار آمریکا برای محدود کردن بازار نفت ایران، تعداد مشتریان بالقوه نفت ایران به دلیل رقابتی بودن بازار بیشتر به مراتب بیشتر از پیش شده است.

برجام، در ژوئیه 2015 (تیر 1394) بین نمایندگان جمهوری اسلامی ایران، ‌اتحادیه اروپا و کشورهای موسوم به 1+5 یعنی انگلیس، ‌فرانسه، آمریکا، روسیه،‌ چین و آلمان در وین امضا شد و از اواخر دی ماه همان سال به اجرا در آمد. پس از آن اما مقا‌م‌های ایرانی بارها به کارشکنی‌های طرف مقابل به‌ویژه آمریکا برای اموری مانند ارتباط مالی و تجاری اعتراض کرده‌اند.

تلاش اروپا برای رهایی از سلطه آمریکا

زمانی‌نیا درباره همصدا شدن جامعه جهانی با ایران در مقابل رفتار قلدرانه آمریکا گفت: دولتمردان همه کشورهای جهان به جز عربستان و اسرائیل ضمن محکوم کردن بازگشت دوباره تحریم‌ها،‌ عملکرد سیاسی ایران را تائید می‌کنند و بارها نسبت به رفتارهای خارج از عرف دیپلماتیک ترامپ ابراز نگرانی کرده‌اند.

وی ادامه داد: اما باید به این موضوع توجه داشت شرکت‌های خارجی که از سوی بخش خصوصی اداره می‌شوند و تابع دولتمردان خود نیستند.

وی، رفتار شرکت‌ها برای کسب و حفظ حداکثری منافع را موضوعی طبیعی دانست و درباره سازوکار ویژه مالی (SPV) برای تسهیل بازرگانی ایران با شرکت‌های اروپایی، گفت: این سازوکار، اجرایی خواهد شد و کمک‌کننده هم خواهد بود، اما مشکل‌گشا نیست. در واقع هر اقدامی که اروپایی‌ها می‌خواهند انجام دهند، متوجه نفوذ آمریکا می‌شود.

وی افزود: درماندگی اروپا برای مقابله با تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران سبب به وجود آمدن آگاهی عمیق در اروپا شده است که اروپا نباید گروگان اقتصادی و سیاسی آمریکا بماند. این آگاهی سبب تغییر کیفی در روابط اروپا و آمریکا خواهد شد و به‌تدریج نفوذ سیاسی - اقتصادی آمریکا در اروپا و دیگر نقاط جهان افول خواهد کرد.

‌هدف سازوکار ویژه مالی فراهم کردن امکان مبادلات مالی با ایران و شرکت‌های خریدار نفت و صادرکننده کالا به ایران است.

این سیستم پرداخت به کسب‌وکارهای اروپایی امکان می‌دهد تا بدون تحریم شدن از سوی آمریکا به روابط خود با ایران ادامه دهند. کارشناسان معتقدند که این کار اتحادیه اروپا جنبه نمادین دارد و برخی دیگر نیز آن را ناکارآمد می‌دانند، اما در عین حال برخی آن را آغازی برای رهایی اروپا از وابستگی به نظام مالی آمریکا عنوان می‌کنند.

اراده پاکستان برای دریافت گاز از ایران

معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزیر نفت درباره مذاکره با پاکستان برای صادرات گاز، گفت: دولت جدید این کشور دریافت گاز از ایران را پیگیری می‌کند و اراده سیاسی خود را برای گسترش روابط اقتصادی با ایران به صراحت بیان کرده است.

وی اضافه کرد: برای این منظور، پاکستان دو کمیته (فاینانس و تحریم) برای تسهیل روند اجرایی صادرات گاز ایران به پاکستان تشکیل داده است که انتظار می‌رود نتیجه بررسی این کمیته در ماه‌های آینده به دیدار وزیران نفت ایران و پاکستان برای به سرانجام رساندن این قرارداد، منجر شود.

زمانی‌نیا، دریافت گاز از ایران را برای پاکستان با صرفه‌تر از دیگر کشورها دانست و گفت: مباحث حقوقی این قرارداد در صورت ملاقات وزیران نفت دو کشور به‌طور حتم بررسی خواهد شد.

ایده احداث خط لوله صلح در سال 1990 مطرح شد و قرار بود این خط لوله گاز ایران را به پاکستان و هندوستان منتقل کند تا پیام‌آور صلح و دوستی در شبه قاره باشد.

براساس توافق اولیه، قرار بود این خط لوله 2 هزار و 700 کیلومتری، گاز صادراتی ایران را از مسیر پاکستان به هند منتقل کند.

پیش‌بینی شده بود که در صورت توافق نهایی، یکهزار و 100 کیلومتر از این خط لوله در ایران، یکهزار کیلومتر در پاکستان و 600 کیلومتر در هند احداث شود.

طبق طرح اولیه قرار بود روزانه 150 میلیون مترمکعب گاز ایران به هند و پاکستان صادر شود. از این مقدار، 90 میلیون مترمکعب برای هند و 60 میلیون مترمکعب برای پاکستان در نظر گرفته شده بود که این ایده عملی نشد.

پاکستان به بهانه تحریم‌ها و فشارهای خارجی، تاکنون به تعهدهای خود برای تکمیل خط لوله آی.‌پی در خاک خود عمل نکرده است.

ضرب‌الاجل تعیین شده در این قرارداد همزمان با پایان سال 2014 میلادی به پایان رسید و جمهوری اسلامی ایران مدت‌ها قبل از سررسیدن این ضرب‌الاجل، به تعهد خود عمل کرد و خط لوله گاز را از میدان گازی پارس جنوبی تا نزدیک مرز پاکستان احداث کرد.

فرصت سوزی در امضای قراردادهای جدید نفتی

معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزیر نفت، نظر بسیاری از کارشناسان درباره فرصت‌سوزی ایران در بسیاری از بزنگاه‌ها و از جمله در تدوین و اجرای قراردادهای نفتی را تایید کرد و گفت: از زمان اجرای برجام تا خروج آمریکا از آن، 17 ماه سپری شد و ایران می‌توانست از این فرصت و حمایت جامعه جهانی از آن به نحو احسن استفاده کند، اما در عمل این اتفاق نیفتاد و ایران فرصت برجام را تا حدودی از دست داد.

وی به قرارداد فاز 11 پارس جنوبی به‌عنوان یک نمونه اشاره کرد و افزود: اگر قرارداد با توتال دو سال زودتر امضا شده بود و این شرکت یک میلیارد دلار در ایران سرمایه‌گذاری کرده بود، تردید نداشته باشید که به این راحتی ایران را ترک نمی‌کرد و حتی اگر هم ترک می‌کرد اجرای پروژه را به مرحله‌ای می‌رساند که نیروهای ایرانی می‌توانستند آن را ادامه دهند و به سرانجام برسانند.

زمانی‌نیا حاشیه‌های اجرای الگوی جدید قراردادهای نفتی ایران را پررنگ تر از متن آن دانست و اضافه کرد: اگر ایران در فرصت به دست آمده به جای یک قرارداد بین‌المللی، چند قرارداد بین‌المللی را به ثمر رسانده بود، ترامپ بی‌شک در بازگشت تحریم‌ها با احتیاط بیشتری عمل می کرد.

معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزیر نفت با بیان این‌که «دنبال مقصر نیستیم»، اما کل کشور نتوانسته از فرصت برجام استفاده کند، ادامه داد: هیچکس نمی‌توانست پیش‌بینی کند که که شخصی مانند ترامپ به عنوان رئیس جمهوری آمریکا برگزیده می‌شود و به دلیل مخالفت با اوباما، زیر برجام می‌زند، اما سیاست این‌گونه است و همه امور قابل پیش‌بینی نیست.

ما را در کانال تلگرامی نبض نفت دنبال کنید