خبرهای خوب اکتشافی در راه است
حال شرکت ملی نفت ایران به نقل از سیدصالح هندی، مدیر اکتشاف این شرکت اعلام کرده است «در سال‌های ۹۷ و ۹۸، عملیات حفاری هشت حلقه چاه اکتشافی موفقیت‌آمیز به پایان رسیده و از زمستان پارسال تا کنون، هر فصل با یک کشف همراه بوده است» که با توجه به اعلام کشف نفت در جزیره مینو در زمستان پارسال، باید حداقل در انتظار دو خبر خوب اکتشافی دیگر باشیم.
بد نیست به این بهانه، مروری بر آمار اکتشافات نفت و گاز داشته باشیم. بر اساس اعلام مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران، ضریب موفقیت چاه‌های اکتشافی (تعداد چاه‌های موفق نسبت به تعداد چاه‌های حفر شده) که در دنیا به‌طور میانگین ۳۰ درصد است، در ایران حدود ۶۰ درصد است و در ۲۰ سال گذشته، در حوزه گاز، به ازای تولید هر ۱۰۰ واحد، ۱۸۰ واحد جایگزین شده است و در این مدت شاهد جایگزینی ۷۰ درصد نفت تولیدی نیز بوده‌ایم.
بر اساس این گزارش، ۲۵ درصد ذخایر نفتی در دوران پس از پیروزی انقلاب کشف شده، در حالی که در بخش گاز، عمده اکتشاف‌ها (۷۵ درصد) مربوط به دوران پس از پیروزی انقلاب بوده است.
اما اولویت‌های اکتشافی کشور کدام هستند؟ مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران در این زمینه می‌گوید: «به‌طور طبیعی با توجه به اینکه بیشترین ظرفیت اکتشاف در غرب و جنوب غرب کشور است، این بخش در اولویت قرار دارد، اما به این معنا نیست که در مناطق دیگر نباید به دنبال کشف باشیم. اولویت دوم ما تمرکز بر شمال شرق کشور (منطقه کپه‌داغ) است و پس از آن نیز شمال غرب و دشت مغان قرار دارد».
هندی انجام فعالیت‌های اکتشافی در شمال‌شرق کشور را به دلیل اهمیت تامین انرژی در این منطقه حائز اهمیت می‌داند: «بر اساس سیاست‌های کلان وزارت نفت و پیرو تاکید وزیر نفت بر دستیابی به منابع انرژی در شمال شرق کشور، نسل جدید فعالیت‌ها در این منطقه آغاز شده است».
به گفته وی، با اینکه اکتشاف در شرق کشور گران‌قیمت است و ریسک بالایی دارد، اما با توجه به فاصله زیاد این منطقه با مرکز انرژی کشور، اکتشاف در شمال شرق در اولویت شرکت ملی نفت ایران است و پیش‌بینی می‌شود از سال ۹۹ به بعد، همواره دکل در کپه داغ شرقی مستقر و مشغول فعالیت باشد.
شرکت ملی نفت ایران در حوزه شناسایی منابع غیرمتعارف هیدروکربوری هم فعالیت‌هایی انجام داده است. برخورداری کشور از منابع فراوان متعارف نفت و گاز، اگرچه استحصال ذخایر نامتعارف را در اولویت قرار نمی‌دهد، اما به گفته هندی، باید برای شناسایی این منابع هم تلاش شود تا در زمانی که برداشت غیرمتعارف‌ها توجیه اقتصادی می‌یابد، مقدمات کار آماده باشد.
بر اساس این گزارش، با اجرای فاز نخست طرح شناسایی هیدرات‌های گازی دریای عمان، منابع هیدرات گازی و گاز طبیعی (منابع متعارف و غیرمتعارف) در دریای عمان شناسایی شد که با توجه به هزینه بالای فعالیت اکتشافی در آب‌های عمیق این منطقه و به‌منظور افزایش قطعیت نتایج حاصل از فاز نخست، فاز دوم این طرح پژوهشی نیز کلید خورد و هم‌اکنون در دست اقدام است.
افزون بر این، پروژه پژوهشی شناسایی شیل‌های نفتی هم که فاز نخست آن با اثبات وجود نفت‌شیل در قالی‌کوه لرستان به پایان رسید، در حال پیگیری است و قرارداد فاز دوم آن اخیرا به امضا رسیده است. بر اساس نتایج حاصل از فاز نخست این پروژه، حجم درجای این نفت سبک و با کیفیت اقتصادی که قابلیت استفاده مستقیم به عنوان سوخت جت را دارد، بسیار قابل توجه است.
