آمریکا؛ برنده معادله آرامکو/ رونق تولید نفت شیل در ایالات متحده
نبض نفت- دو هفته پیش یگان موشکی - پهپادی ارتش یمن در حمله به قلب بزرگ‌ترین شرکت نفتی جهان، توانست ۵.۷ میلیون بشکه از ظرفیت تولید عربستان سعودی را نابود کند. گرچه سعودی‌ها چند روز بعد از این حملات اعلام کردند که تا چند هفته آینده ظرفیت از دست رفته را احیا خواهند کرد اما با این‌وجود ابهامات بسیاری درباره صحت این ادعا وجود دارد.
بلومبرگ چند روز پیش در گزارشی نوشت که ادعای عربستان درست نیست و جزئیاتی که درباره تولید نفت عربستان منتشر شده نشان می‌دهد هنوز بخش مهمی از ظرفیت نفت عربستان به مدار تولید بازنگشته است. این اتفاق از نظر میزان نفت خارج‌شده از مدار تولید، در تاریخ صنعت نفت جهان بی‌نظیر بود و جدای از خسارت‌های وارده، عربستان را با چالش بزرگی مواجه کرد.
سعودی‌ها ایران را عامل این حملات معرفی کردند و سعی داشتند آمریکا را برای تلافی این حملات متقاعد کنند که ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات‌متحده واکنش روشنی نسبت به این موضوع نشان نداد. بر همین اساس است که بسیاری از تحلیلگران معتقدند برنده حملات پهپادی به آرامکو، آمریکا، شرکت‌های نفتی این کشور و خریداران سهام آرامکو هستند.
نفت عربستان به کجا می‌رود؟
به گفته متخصصان عدم واکنش جدی آمریکا به اتفاقات اخیر، ریشه در افزایش تولید نفت این کشور و همچنین کاهش وابستگی این کشور به نفت عربستان دارد. انتقال حملات پهپادی از دهانه تنگه هرمز به داخل خاک عربستان نشان می‌دهد این جابجایی اهداف، برای کاهش حساسیت‌ها به تنگه هرمز است. در نمودار زیر به میزان انتقال روزانه نفت خام اشاره شده است که نشان می‌دهد ۳۲ درصد نفتی که روزانه از طریق دریاها در جهان جابجا می‌شود، از تنگه هرمز می‌گذرد.
حساسیت‌های جهانی نسبت به تنگه هرمز در مقایسه با حمله به قلب آرامکو کمتر است که همین موضوع نشان می‌دهد حملات پهپادی به تأسیسات آرامکو با درک درستی از این حساسیت بوده است.
از سوی دیگر، آمریکا میزان واردات نفت از عربستان را به کمترین سطح طی سال‌های جاری کاهش داده است. آمریکا تنها یک‌بار واردات نفت از عربستان را در سال ۱۹۸۵ میلادی به صفر رساند و پس از آن با افزایش واردات، تجارت نفت با ریاض را در دستور کار قرار داده است.
بر اساس اطلاعات مندرج در وبسایت اداره اطلاعات انرژی آمریکا، بالاترین رقم ثبت‌شده مربوط به می ۲۰۰۳ میلادی است که عربستان روزانه بیش از ۲ میلیون و ۲۴۰ هزار بشکه به آمریکا نفت صادر کرده است. روند کاهش صادرات جدی آمریکا از عربستان از جولای سال ۲۰۰۸ میلادی آغازشده و به مرور از میزان واردات کاسته می‌شود.
میزان صادرات نفت عربستان به آمریکا
آخرین آمار ثبت‌شده درباره میزان صادرات نفت عربستان به ایالات‌متحده مربوط به ژوئن ۲۰۱۹ میلادی است که این کشور روزانه ۵۶۲ هزار بشکه به آمریکا نفت صادر کرده است.
شرق آسیا و سهم ویژه
آمریکایی‌ها طی ماه‌های گذشته عنوان کرده‌اند وظیفه حفاظت از شریان انرژی در خاورمیانه به عهده کشورهای منتفع است. نفتی که به آمریکا و اروپا صادر می‌شود اغلب از دریای سرخ و از پایانه ینبوع صادر می‌شود . نگاهی به سبد صادراتی نفت عربستان نشان می‌دهد این کشور روزانه و در شرایط عادی بیش از ۷ میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه نفت صادر می‌کند که ۶۲ درصد از این میزان، راهی شرق آسیا می‌شود.
مقاصد نفت صادراتی عربستان
با این توضیح می‌توان متوجه شد واشنگتن مانند گذشته به خلیج‌فارس و تنگه هرمز وابسته نیست هرچند که نمی‌توان اهمیت آن را در اسناد امنیتی آمریکا نادیده گرفت.
سود آمریکا از اتفاقات اخیر
از دهه ۷۰ میلادی تا سه سال پیش، هرگونه رخداد نفتی در جهان موجب بروز شوک در بازار نفت می‌شد که یکی از کشورهای متأثر از این پدیده‌ها، آمریکا بود. این کشور روزانه ۱۸ میلیون بشکه مصرف نفت داشت که بیش از نیمی از آن توسط واردات تأمین می‌شد. اما از سال ۲۰۱۰ میلادی تا به امروز، روند توسعه منابع شیل این کشور آغازشده و در آوریل ۲۰۱۹ میلادی میزان تولید نفت آمریکا به رقم ۱۲ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز افزایش‌یافته است.
روند تولید نفت در آمریکا
فوربس در جدیدترین گزارش خود برنده حملات به آرامکو را شرکت‌های آمریکایی نامیده و نوشته است افزایش قیمت نفت موجب افزایش رونق استخراج نفت از منابع غیرمتعارف شده است. در سال گذشته به دلیل کاهش قیمت نفت ، بر بخش تولید نفت آمریکا رکود حاکم بوده است که حالا با افزایش قیمت، تولیدکنندگان آمریکایی بر میزان استخراج خود افزوده‌اند.
این رسانه آمریکایی گزارش داده است که میزان اکتشاف نفت در آمریکا تا پیش از حملات به آرامکو رونقی نداشت اما با اتفاقات اخیر، اعتمادبه‌نفس شرکت‌های آمریکایی برای اکتشاف نفت بیشتر شده و ۲۰ درصد رشد داشته است.
شرکت‌های آمریکایی در حال برنامه‌ریزی برای سال ۲۰۲۰ هستند و به دلیل اتفاقات اخیر عربستان، در حال تغییر برنامه خود جهت افزایش تولید هستند؛ چیزی که ترامپ هم بر آن تأکید داشته و به‌صورت ویژه از افزایش تولید نفت در آمریکا حمایت می‌کند.
یکی از شعارهای انتخاباتی رئیس‌جمهوری آمریکا خودکفایی این کشور در تولید نفت و کاهش واردات بود که حالا با این اتفاق و رونق گرفتن تولید در ایالات‌متحده، تولید نفت آمریکا افزایش پیدا خواهد کرد.
نکته حائز اهمیت این است که عربستان در تأمین نفت سبک برای مشتریان خود دچار محدودیت شده که این محدودیت توسط بخشی از تولید آمریکا در حال پاسخ دادن است.
عربستان هنوز متوجه نشده است که آمریکایی‌ها چگونه برنده بازی آرامکو شدند که ریاض برای بیرون آمدن از آن، حساب ویژه‌ای روی کاخ سفید بازکرده است. ترامپ در دوره گذشته انتخابات شرکت‌های نفتی را پشتیبان خود داشت و برای انتخابات آتی نیز سعی خواهد کرد این شرکت‌ها را با خود همراه کند حتی به قیمت بی‌تفاوتی به اتفاقات عربستان.
