عرضه سهام پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس در بورس
نبض نفت- تلاش برای صفر کردن صادرات نفت ایران یا تحریم کشتیرانی کشور به منظور ضربه زدن به بخش بازرگانی خارجی در دو حوزه صادرات و واردات در یک کلمه اعلان جنگ یک طرفه از سوی آمریکایی ها است که تمام تلاش خود را به کار گرفته اند تا اقتصاد ایران را فلج کنند. این در حالی است که با همه این تلاش ها موفق به اجرای اهداف خود نشدند و ایران توانست با تکیه بر توان داخلی در بسیاری از زمینه ها به خودکفایی برسد که یکی از این موارد تولید بنزین مرغوب در ایرانی ترین پالایشگاه کشور بود. در همین راستا با محمد علی دادور ، مدیر عامل پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس که برای نخستین بار بنزین با کیفیت ایرانی را در بورس انرژی ایران عرضه کرده است گفتگویی انجام داده‌ایم که از نظرتان می‌گذرد:
صادرات بنزین و گازوئیل ایران در شرایطی است که کشورمان با تحریم های ناجوانمردانه غرب مواجه است. چه تحلیلی از این شرایط دارید؟
دادور: ایران اگر چه در مقطع قبلی تحریم‌ها در موارد متعددی از جمله کاتالیست ها و فرآورده‌های نفتی همچون بنزین دچار مشکل بود اما امروز در تولید بنزین به خودکفایی رسیده است. در محصولات کشاورزی و گندم نیز شرایط امروز و مقطع زمانی تحریم‌های قبلی متفاوت است. توجه به این متغیرهای درونی نشان می‌دهد میزان تاب‌آوری امروز اقتصاد ایران در مقابل تحریم‌ها بیش از میزان تاب‌آوری دوره قبلی تحریم‌ها است. کشور ایران از نظر مجموع ذخایر نفت و گاز، اولین کشور دنیا است و گاز جز انرژی‌های پاک دنیا محسوب می شود چیزی که همه دنیا به این انرژی پاک نیازمند هستند.
نگاه پالایشگاه ستاره خلیج فارس به بورس انرژی بر مبنای چه استراتژی است ؟
با بازار سرمایه و بورس انرژی از سال های قبل به عنوان یک بازار شفاف و سالم آشنا هستم و در این بازار همه ذی نفعان و معامله گران می توانند رقابت منصفانه ای را داشته باشند. استراتژی بنیادی پالایشگاه ستاره خلیج فارس در گام اول شناسایی مشتریان توانمند و معتبر از طریق مزایده های داخلی برای فرآورده های تولیدی بود که تا زمان تثبیت تولید به عنوان یک مولفه اصلی برای ورود به بورس انرژی دنبال شد؛ زیرا لازمه حضور در بورس عرضه پایدار محصولات است. به این ترتیب پس از شناسایی این مشتریان به تدریج از حدود شش ماه قبل تمام فرآورده های خود را در بورس عرضه کرده ایم.
رویکرد شرکت پالایش و پخش فرآورده های نفتی در مقابل این شیوه شرکت نفت ستاره خلیج فارس چیست؟
شرکت پالایش و پخش فرآورده های نفتی در گام اول بنزین با یورو ۵ شرکت نفت ستاره خلیج فارس را در رینگ صادراتی بورس انرژی پذیرش و عرضه کرد که شاهد رقابت سالم و اثر گذار ذی نفعان این فرآورده بوده ایم. در مجموع بورس یک بستر امن برای هدایت صحیح خریداران واقعی به سمت پالایشگاه ها و فروش فراورده ها است و جالب اینکه اغلب مشتریان این بازار را خریداران خارجی تشکیل می دهند.
برای فرآورده گاز مایع هم اکنون بیش از ۱۲ مشتری در بورس انرژی وجود دارد که بر سر خرید این محصول با یکدیگر همواره رقابت می کنند. برای برش سنگین (heavy end) و حلال ها نیز همین گونه است.به تازگی مدیر عامل بورس انرژی ایران و تیم همراه وی از پالایشگاه ستاره خلیج فارس بازدید کردند. با توجه به تفاهم و زبان مشترک بین مجموعه بورس انرژی و پالایشگاه ستاره خلیج فارس پیش بینی می شود دوره جدیدی از عرضه متنوع محصولات شرکت نفت ستاره خلیج فارس در بورس انرژی رقم زده شود. دستاورد بازدید های انجام شده را می توان در مجموع در این جمله خلاصه کرد که شرکت نفت ستاره خلیج فارس بنا دارد تمام محصولات خود از جمله تمامی حلال های ۴۰۲ و ۴۰۴ و ۵۰۲ و فرآورده هایی که در اختیار این پالایشگاه برای فروش است را در بورس انرژی عرضه کند همین طور آن دسته از فرآورده هایی که فروش آنها در اختیار پالایش و پخش فرآورده های نفتی است به تدریج روانه این بازار و رینگ های داخلی و صادراتی آن می شود.
وضعیت فروش فرآورده های نفتی در بورس انرژی را چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا محصول جدیدی را به این بازار خواهید آورد؟
در آینده ای نزدیک فرآورده گوگرد خود را در این بازار عرضه می کنیم. گاز مایع یا به اصطلاح ال پی جی و همینطور برش سنگین (heavy end) نیز همچنان در بورس انرژی عرضه می شوند.
آیا در خارج از بورس نیز محصولات خود را عرضه می کنید؟
الان فروش خارج از بورس انرژی به آن صورت نداریم و تمامی خریداران به بورس انرژی هدایت می شوند.از طرفی صندوق اعتباری وزارت صنعت به خریداران معرفی شده که می توانند علاوه بر اعتبار سنجی از خود، نتایج آن را در اختیار پالایشگاه ستاره خلیج فارس قرار دهند که امید می رود فتح بابی شود برای اینکه بتوانیم عرضه های موفق تر بیشتری با دامنه خریداران بزرگتر داشته باشیم.
با توجه به وضعیت خاص اقتصادی چه انعطافی از سوی پالایشگاه برای صنایع پایین دستی وجود دارد؟
قیمت فرآورده های مورد نیاز بخش پایین دستی را بازار سرمایه تامین می کند. وظیفه ما این است که از منافع ملی کشور حراست و صیانت کنیم؛ ولی می توان همه این خریداران خرد را معرفی کرد به واحد اعتبار سنجی وزارت صنعت که برای خودشان ضمانت نامه ای تهیه کرده و یک حد اعتباری را بیاورند. ما مجبوریم پول خود را نقد دریافت کنیم چون برای تسویه خوراک خود باید پول نقد پرداخت کنیم، اما می توان یک حد اعتباری در وزارت صنعت ایجاد کرد برای پایین دستی ها که بتوانند حجم بیشتری خرید کنند و با این شیوه هم ما مطمئن هستیم که به پول خود می رسیم و هم خریدار می داند که بر اساس چه توانایی خرید کند و از بازار حذف نشده و روز به روز بزرگتر شود.
با این روش هم پایین دستی ها توسعه می یابند و هم رقابت در بورس سالم خواهد بود و هم دامنه مشتریان ما وسیع تر خواهند شد.
در گذشته وعده بورسی شدن ستاره خلیج فارس را داده بودند ...
برای این کار هم اکنون فاز های سه گانه پالایشگاه راه اندازی شده و باید روی این سه فاز افزایش ظرفیت بدهیم .تا پایان سال که ظرفیت ما ۴۸۰ هزار بشکه و به عبارتی ۵۴۰ هزار بشکه رسید آن زمان موقعی است که باید نماد معاملاتی «ستاره» را برای سال آینده در بورس اوراق بهادار تهران پذیرش کرد.
الان در شرایطی هستیم که روی سه فاز فعلی می خواهیم حجم بهره برداری خوراک پالایشگاه از ۳۶۰ هزار بشکه را به ۵۴۰ هزار بشکه افزایش دهیم . این موضوع برای خریداران سهام در زمان عرضه اولیه جذاب است در غیر این صورت اگر در شرایط فعلی بخواهیم ورود کنیم شاید حباب روی قیمت سهم ایجاد شود.
تا پایان امسال ما باید میعانات گازی به عنوان خوراک پالایشگاه را به ۵۴۰ هزار بشکه برسانیم که الان ۴۴۰ هزار بشکه پالایش می کنیم و بخشی از افزایش ظرفیت را محقق کرده ایم. تا پایان سال به ۵۴۰ هزار بشکه می رسیم که از این رقم ۴۸۰ هزار بشکه به عنوان برنامه پالایشگاه ستاره خلیج فارس هدف گذاری شده که اگر به آن برسیم آماده عرضه اولیه سهام به سهامداران خرد خواهد بود.
پیرامون فرآورده های نفتی تولید شده در این پالایشگاه توضیح دهید. آیا استاندارد های جهانی و زیست محیطی مورد تایید نهاد های نظارتی است؟
بنزین یورو ۵ تولیدی پالایشگاه ستاره خلیج فارس از نظر زیست محیطی از استاندارد یورو ۵ جهانی نیز پاک تر است. بنزن که در بنزین معمولی باید زیر یک درصد باشد در حال حاضر برای بنزین تولیدی پالایشگاه ستاره خلیج فارس بین ۰.۵ تا ۰.۷ درصد است.آروماتیک در شرایط استاندارد باید ۳۵ باشد اما در حال حاضر در بنزین تولیدی پالایشگاه ستاره خلیج فارس بین ۲۹.۵ تا ۳۱.۵ است.
همچنین میزان گوگرد استاندارد در بنزین باید کمتر از ۱۰ پی پی ام باشد اما در حال حاضر کمتر از یک پی پی ام است. در زمینه میزان گوگرد موجود در گازوییل نیز ، به کمتر از ۵۰ پی پی ام رسیده ایم و برنامه ریزی کرده ایم به کمتر از ۱۰ پی پی ام برسیم که موفقیتی کم نظیر در تولید گازوییل با کیفیت است.
تا این لحظه چه اقدام های موثری برای تکمیل فازهای جدید پالایشگاه ستاره خلیج فارس شده است؟
باید همواره شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی هر نوع حرکتی را بسنجیم و سپس دست به عمل بزنیم و چنان‌چه از زوایای مختلف یک حرکت مورد ارزیابی قرار نگیرد، آینده‌ی روشنی را برای آن نمی توان متصور بود. موضوع تغییر ماهیت فاز چهارم پالایشگاه ستاره خلیج فارس به طرح افزایش ظرفیت و رفع موانع تولید سه فاز ابتدایی نیز چنین رویکردی در دستور کار قرار گرفت.
با افزایش ظرفیت پالایشی در هر سه فاز موجود از ۱۲۰ به ۱۸۰ هزار بشکه، می‌توان تولید مورد انتظار از فاز چهارم را در سه فاز موجود تقسیم و هزینه سرمایه‌گذاری مورد نیاز را صرفه‌جویی و در بخش‌های دیگر صنعت سرمایه‌گذاری کرد. با افزایش ظرفیت پالایشی در فازهای موجود و صرف هزینه‌ای حدود ۷۰ تا ۸۰ میلیون یورو، هم‌اکنون توانسته‌ایم مجموع خوراک پالایشگاه را به روزانه ۴۲۰ هزار بشکه برسانیم و تا پایان سال به ۵۴۰ هزار بشکه میعانات گازی در روز خواهیم رسید. این کارِ نرم افزاری و عقل افزاری، ظرفیت هر فاز ستاره خلیج فارس را از ۱۲۰ به ۱۸۰ هزار بشکه در روز خواهد رساند.
فاز چهارم ستاره خلیج فارس در عمل اجرایی شده و تنها ماهیت آن از سخت افزاری به نرم افزاری تغییر یافته و با این تغییر هوشمندانه به جای صرف زمان سه الی چهار ساله برای رسیدن به ظرفیت نهایی فاز چهارم در کمتر از یک سال این موضوع محقق می شود.
ستاره خلیج فارس به عنوان بزرگترین پالایشگاه میعانات گازی جهان هم اکنون جایگاهی استراتژیک در توازن انرژی کشور و منطقه ایفا می‌کند و توانسته است ایران را برای اولین بار از وارد کننده بنزین به صادرکننده بالقوه و قدرتمند این محصول استراتژیک تبدیل کند. با بهره برداری از سه فاز و اجرای طرح افزایش ظرفیت و رفع موانع سه فاز نه تنها مصرف داخل تامین شد که شاهد گشایش افق های صادراتی جدید هستیم.
میزان تولید بنزین پالایشگاه ستاره خلیج فارس چه میزان به سبد سوخت کشور افزوده است؟
هم اکنون فاز سوم پالایشگاه ستاره خلیج فارس بالغ بر ۱۵ میلیون لیتر بنزین را بر سبد سوخت کشور اضافه کرده و تولید بنزین در پالایشگاه ستاره خلیج فارس را به ۴۵ میلیون لیتر در روز رسانده است که این میزان نزدیک به ۵۰ درصد بنزین مصرفی کشور است.
