مغایرت های درآمد سهمیه بندی بنزین و اهداف آن

نبض نفت- طبق اعلام سازمان برنامه و بودجه از محل درآمد حاصل از تغییر قیمت سوخت ماهانه 30 هزار میلیارد درآمد به دست می‌آید که میزان پرداخت به خانوارهای تک نفره 55 هزار تومان، خانوارهای دو نفره  103 هزار تومان، خانوارهای سه نفره 138 هزار تومان، خانوارهای چهار نفره 172 هزار تومان و خانوارهای پنج نفره و بیشتر 205 هزار تومان خواهد بود.

این طرح که اکثریت خانوارهای ایرانی را در بر خواهد گرفت، شامل خانوارهایی است که از سوی وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی و بر اساس اطلاعات و شاخص‌های تعیین شده معرفی می شوند. این اطلاعات در حالی ارائه شده که خبرنگار خبرگزاری موج جزئیات محاسبه درآمد سوخت را از سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان تهران جویا شد که یکی از محاسبات را این‌گونه اعلام کردند: اگر روزانه 96 میلیون لیتر بنزین مصرف شود و اختلاف قیمت 1500 تومان تا 3000 تومان محاسبه شود در ماه حدود 30 هزار میلیارد تومان درآمد حاصل خواهد شد و برای هر خانوار مطابق اعلام، واریزی خواهیم داشت.

این عدد 30 هزار میلیارد تومان از سوی محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه نیز اعلام شده، اما نکته‌ای که وجود دارد این است که اگر  سهمیه بندی بنزین برای کاهش مصرف تا 60 میلیون لیتر در روز بوده، چرا برای محاسبه ای درآمد حاصل از سهیمه بندی همچنان میزان مصرف 96 میلیون لیتر در روز در نظر گرفته می شود و از طرف دیگر اگر هدف مبارزه با قاچاق است محاسبه مصرف 96 میلیون لیتر یعنی اینکه قاچاق سوخت نیز همچنان ادامه خواهد داشت. البته رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور میزان یارانه پرداختی 50 هزار میلیارد تومان اعلام کرده که با در نظر گرفتن هر نفر 45 هزار تومان در ماه یعنی باید برای بیش از 90 میلیون تومان یارانه پرداخت شود که این آمارها شفاف نیستند، از این رو به نظر می رسد مسئولان باید اعداد و ارقام را با جزئیات بیشتری اعلام کنند تا هیچ‌گونه شائبه ای در آن وجود نداشته باشد.

همچنین دولت اعلام کرده گام اول در تقویت معیشت مردم، مدیریت مصرف و اصلاح تدریجی قیمت یکی از حامل های انرژی یعنی بنزین بود و به منظور مدیریت هزینه های مرتبط در حمل و نقل برای بخش های فعال و موثر در این حوزه مانند حمل و نقل عمومی، تاکسی های شهری و اینترنتی، موتورسیکلت ها، وانت بارها، آمبولانس ها و موارد مشابه سهمیه و تدبیر ویژه ای معین کرده است. همچنین تمام وسایل نقلیه بنزینی به میزان مشخصی سهمیه سوخت ماهیانه ای را از طریق کارت های سوخت با قیمت مشخص دریافت خواهند کرد و مازاد سهمیه را با قیمت ثانویه دریافت می کنند. در واقع مسئولان می گویند اجرای طرح اصلاح قیمت بنزین در راستای مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سه قوه است، زیرا در سال های اخیر با افزایش مصرف بنزین سهمیه‌بندی باعث کنترل مصرف خواهد شد.

* دلایل سازمان برنامه و بودجه

رئیس سازمان مدیریت وبرنامه‌ریزی استان تهران با بیان اینکه در شورای عالی هماهنگی اقتصادی سه قوه به تصویب رسید، که ۱۰۰ درصد منابع حاصل از اصلاح قیمت‌ها و سهمیه‌بندی به صورت حمایت معیشتی بین خانوار‌های مورد نظر توزیع شود، افزود: جامعه هدف بیش از ۱۸ میلیون خانوار (بیش از ۶۰ میلیون نفر) را تشکیل می‌دهد. در همین راستا، شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی موظف شد، همه منابع حاصل از این برنامه را در یک حساب مشخص که به همین عنوان نزد خزانه افتتاح خواهد شد واریز کند. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز موظف شد با ضوابطی که دارد، فهرستی از این ۱۸ میلیون خانوار یا همان ۶۰ میلیون نفر مورد نظر را آماده کند. حال با توجه به اینکه سازمان برنامه و بودجه مسئول پرداخت‌های دولت است، موضوع پرداخت درآمد حاصل از افزایش قیمت بنزین نیز بر عهده این سازمان گذاشته شد. سازمان برنامه و بودجه کشور نیز موظف است عینا همه مبالغی را که به حساب مشخص شده درخزانه واریز شده است بر اساس بعد خانوار و مبالغ تعیین شده هر ماه به حساب خانوارهای معرفی شده واریز کند.

نعمت اله ترکی با بیان اینکه سازمان برنامه و بودجه موظف شد همه مبالغی که به حساب واریز می‌شود بین این خانوار‌ها که از یک نفر تا پنج نفر هستند به صورت ماهانه در قالب مبالغی بین ۵۵ تا ۲۰۵ هزار تومان پرداخت کند، افزود: از این به بعد این سازمان هر ماه سه پرداختی خواهد داشت؛ یک حقوق و مزایا و پرداخت‌های مربوط به طرح‌های عمرانی که هر ماه از خزانه صورت می‌گیرد، دوم پرداخت یارانه‌ها که معمولاً ۲۶ هر ماه انجام می‌شود و از این به بعد پرداخت دیگری نیز صورت می‌گیرد که در قالب بسته‌های حمایت معیشتی خواهد بود.

ترکی درباره نحوه بهره مندی افراد متقاضی بسته حمایتی معیشتی که در لیست خانوارهای بهره مند نیستند، گفت: وزارت رفاه موظف شد مازاد بر این ۱۸ میلیون خانوار، هر کسی که خودش را متقاضی دریافت این رقم می‌داند با ساز و کار‌هایی که تدارک دیده تقاضای او را بررسی می‌کند و آن‌هایی را که مشمول پرداخت قرار می‌گیرند در فهرست پرداخت قرار دهد و این پرداخت از زمان شروع اجرای این طرح محاسبه و به آن‌ها پرداخت خواهد شد. در واقع دو روز آینده یارانه‌ها و کمتر از ۱۰ روز دیگر درآمد حاصل از گرانی بنزین به خانواده‌ها پرداخت می‌شود. بنابراین از این به بعد سازمان برنامه و بودجه در ماه حدود چهار هزار میلیارد تومان پرداخت یارانه، ۲۴ هزار میلیارد تومان پرداخت حقوق کارکنان و کارمندان و دو هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان پرداخت حمایت معیشتی دارد.

وی با تاکید بر اینکه پیش بینی ما نشان می دهد با سهمیه‌بندی بنزین، سه هزار میلیارد تومان صادرات این محصول را داشته باشیم، افزود: در سال ۹۵ میزان مصرف بنزین روزانه ۷۳ میلیون لیتر بود که اکنون به بیش از ۹۶ میلیون لیتر رسیده و در مقایسه با سال گذشته ۱۴ و دو دهم درصد افزایش یافته است. سهمیه‌بندی بنزین موجب کاهش مصرف و در نتیجه کاهش آلودگی هوا می‌شود.

 مدیریت مصرف بنزین یکی از سیاست های پیش روی دولت از سال ها قبل بوده است، اما روش نادرست و زمان نادرست اجرای این برنامه مشکلات زیادی را به وجود آورده است، از سوی دیگر داده های غیرکارشناسی مسئولان درباره درآمد حاصل از نفت و چگونگی توزیع آن بین مردم اعداد، ارقام درستی را اعلام نکرده و همین موضوع حاکی از بی برنامه گی است.