آیا دیدار اوپک‌پلاس دستاورد مثبتی برای بازارهای نفت خواهد داشت؟
نبض نفت- اوپک روز جاری در وین دیدار می‌کند و روز بعد با روسیه و سایر تولیدکنندگان غیراوپک که گروه اوپک پلاس را تشکیل می‌دهند، دیدار خواهد کرد.
اوپک، روسیه و سایر تولیدکنندگان که به گروه اوپک پلاس معروف هستند از اول ژانویه امسال پیمانی را برای محدودیت عرضه به اجرا گذاشته‌اند که سهم اوپک از این محدودیت عرضه ۸۰۰ هزار بشکه در روز است که توسط ۱۱ عضو اجرا می‌شود و سه کشور ایران، لیبی و ونزوئلا از مشارکت در آن معاف شده‌اند.
انتظار می‌رود این گروه در دیدار خود که روزهای ۱۴ و ۱۵ آذر برگزار می‌شود با تمدید این پیمان موافقت کند اما نمایندگان اوپک اظهار کرده‌اند که این گروه در بحبوحه پیش‌بینی‌ها درباره مازاد عرضه در سال ۲۰۲۰ ممکن است درباره کاهش بیشتر عرضه مذاکره کند.
اوپک پلاس از سال ۲۰۱۷ با هدف مقابله با اشباع عرضه که در نتیجه رشد روزافزون تولید آمریکا بوده است، محدودیت عرضه نفت را اجرا کرده است و امروز در حالی به بررسی سیاست تولید خود و توافق فعلی محدودیت عرضه می‌پردازد که افزایش تولید کشورهای غیراوپک مانند برزیل و نروژ در سال میلادی آینده خطر تشدید اشباع عرضه را تقویت کرده است.
اقدامات اوپک مکررا دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا را عصبانی کرده است. وی به عربستان سعودی گفته است اگر می‌خواهد تجهیزات نظامی آمریکایی خریداری کند باید قیمتهای نفت را پایین بیاورد. در چند ماه گذشته ترامپ سکوت کرده است اما وی با انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ روبروست و از این رو مسئله قیمت بنزین احتمالا به یکی از موضوعات سیاسی داغ تبدیل خواهد شد.
ادامه مناقشه تجاری واشنگتن با چین هم دورنمای اقتصادی و بالطبع آن دورنمای تقاضا برای نفت را تیره کرده است. مناقشه تجاری مکرر میان آمریکا و چین و ضعف اقتصاد جهانی آژانس‌های بین‌المللی انرژی را واداشته است در پیش بینی خود از رشد تقاضا برای نفت در سال ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ بازنگری کنند. با توجه به این پیش بینی‌ها که رشد عرضه از رشد مصرف فراتر خواهد رفت، اوپک اعلام کرد نشانه‌هایی از استرس وجود دارد که ممکن است به تقاضا لطمه وارد کند.
عراق که دومین تولیدکننده بزرگ عضو اوپک است، سه شنبه هفته جاری اعلام کرد اعضای کلیدی گروه اوپک پلاس از عمیق کردن کاهش تولید از سطح فعلی ۱.۲ میلیون بشکه در روز که معادل ۱.۲ درصد تقاضای جهانی است، حمایت کرده‌اند. در حالی که عربستان سعودی و امارات متحده عربی درباره پیشنهاد کاهش بیشتر تولید به میزان ۴۰۰ هزار بشکه در روز سکوت کرده‌اند، عراق که بدترین سابقه را در پایبندی به این پیمان داشته است، از کاهش بیشتر تولید حمایت کرده است.
ثامر غضبان، وزیر نفت عراق به محض این که به وین رسید، به خبرنگاران گفت: تا جایی که می‌دانم سعودی‌ها کاهش بیشتر تولید نفت را ترجیح می‌دهند. اما شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان سعودی حاضر نشد به سوالات پیرامون این موضوع پاسخ دهد و تنها گفت: دورنمای بازار مانند آب و هوا، آفتابی است.
اما سیگنال‌های متضادی از نشست روز سه شنبه کمیته فنی مشترک گروه اوپک پلاس که به وزیران مشاوره می‌دهد اما تصمیم گیرنده نهایی نیست، آشکار شد. به گفته نمایندگان اوپک که مایل نبودند نامشان فاش شود، در نشست این کمیته تنها سناریوهای تمدید محدودیت عرضه فعلی مورد بررسی قرار گرفت و درباره کاهش بیشتر تولید صحبت نشد.
محمد الرومهی، وزیر نفت عمان روز چهارشنبه در کنفرانسی در دوبی به خبرنگاران گفت: هدف اصلی این گروه توافق درباره تمدید توافق فعلی پس از پایان آن در مارس است که در این باره میان کشورهای حوزه خلیج فارس اتفاق نظر وجود دارد اما سهیل المزروعی، وزیر انرژی امارات متحده عربی درباره این که در نشست اوپک و اوپک پلاس چه پیشنهادهایی مورد بحث قرار خواهد گرفت، اظهارنظر نکرد.
کاهش بیشتر تولید نفت و پایبندی
عربستان سعودی خواهان قیمتهای بالاتر نفت برای حمایت از درآمد بودجه و برنامه فروش سهام شرکت نفتی دولتی آرامکوی سعودی است که برنامه عرضه آن همزمان با نشست اوپک برگزار می‌شود.
اقدامات اوپک طی یک سال گذشته از قیمتهای نفت در محدوده ۵۰ تا ۷۵ دلار در هر بشکه پشتیبانی کرده است.
وزیر نفت عراق اظهار کرده که توافق جدید کاهش تولید ممکن است به ۱.۶ میلیون بشکه در روز افزایش پیدا کند در حالی که منابع آگاه در اوپک گفته‌اند ریاض کشورهای عراق و نیجریه را برای بهبود پایبندی به پیمان تحت فشار قرار داده است. پیش بینی می‌شود وزیر انرژی جدید عربستان سعودی نسبت به وزیر انرژی قبلی موضع شدیدتری اتخاذ کرده و به همتایانش در اوپک هشدار دهد اگر سهم کاهش تولید خود را در دسامبر و ژانویه به طور کامل اعمال نکنند این کشور دیگر بار آنها را به دوش نخواهد کشید و تولیدش را افزایش می‌دهد.
نرخ پایبندی اعضای اوپک به توافق کاهش تولید نفت از ۱۳۵ درصد در اکتبر به ۱۵۲ درصد در نوامبر افزایش پیدا کرد اما عراق و نیجریه در میان کشورهایی بودند که همچنان در عمل به تعهداتشان کوتاهی کرده‌اند.
روسیه هنوز با تمدید یا کاهش بیشتر تولید از سطح فعلی موافقت نکرده است. این کشور پایبندی بالایی به سهمیه کاهش تولید به میزان ۲۲۸ هزار بشکه در روز نداشته و استدلال کرده که کاهش تولید در ماه‌های زمستان برای شرکت‌های روسی به دلیل دمای بسیار پایین دشوار است.
الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه سه شنبه هفته جاری اظهار کرد مسکو هنوز موضع خود را مشخص نکرده است اما یک منبع آگاه به رویترز گفت: مسکو احتمالا با اوپک به توافق خواهد رسید و تنها باید چند مسئله باقی مانده را حل و فصل کند.
یک موضوع مهم برای روسیه نحوه محاسبه تولید نفت خام این کشور است که شامل میعانات هم می‌شود در حالی که برای سایر تولیدکنندگان چنین نیست. روسیه پیش از این خواستار تغییر در نحوه محاسبه تولید نفت خام این کشور و حذف میعانات گازی از آن شده است که هفت تا هشت درصد از کل تولید نفت روسیه معادل حدود ۸۰۰ هزار بشکه در روز را تشکیل می‌دهد. با حذف میعانات از محاسبه تولید نفت خام، تولید این کشور در دسامبر حدود ۲۲۵ تا ۲۳۰ هزار بشکه در روز کمتر خواهد شد.
شرکت‌های نفت روسی همواره معتقد بوده‌اند که کاهش تولید تنها به تولیدکنندگان رقیب کمک خواهد کرد. مدیرعامل شرکت روسی لوک‌اویل اخیر ا گفته است که در حال حاضر دلیلی برای تمدید توافق کاهش تولید پس از مارس سال ۲۰۲۰ وجود ندارد. این به معنای آن است که روسیه مهره غیرقابل پیش بینی است اما باید به خاطر داشت که اتحاد این کشور با عربستان سعودی تنها مربوط به تقویت قیمت‌ها در کوتاه مدت نبوده بلکه یک رابطه استراتژیک بوده که از سوی ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه تعیین شده است.
شرکت مشاوره انرژی "ریستاد انرژی" پیش بینی کرد اگر اوپک پلاس با محدودیت عرضه بیشتر نفت در سال ۲۰۲۰ موافقت نکند، ذخایر جهانی به میزان قابل توجهی رشد خواهد کرد و به ریزش قیمتهای نفت منجر می‌شود. بیورن تونهاگن، مدیر تحقیقات بازار نفت در "ریستاد انرژی" گفت: ما پیام روشنی برای کشورهای گروه اوپک پلاس داریم... اگر اوپک و روسیه توافق محدودیت عرضه فعلی را تمدید و عمیق‌تر نکنند قیمت نفت برنت در سال آینده به محدوده ۴۰ دلار در هر بشکه سقوط خواهد کرد. تحقیقات ما نشان داده که اوپک برای تضمین بازار متعادل باید تولیدش را به ۲۸.۹ میلیون بشکه در روز کاهش دهد که ۸۰۰ هزار بشکه در روز پایین‌تر از سطح مشاهده شده در سه ماهه چهارم سال ۲۰۱۹ خواهد بود.
