گام نخست در دور زدن تنگه هرمز
از میان تمام رخدادهای روز پنجشنبه طرح خط لوله انتقال نفت گوره به جاسک که به‌صورت ویدئوکنفرانس برگزار شد، مهم‌ترین اتفاق صنعت نفت است. هرچند زمان بهره‌برداری این طرح براساس برنامه‌ریزی‌های قبلی سال ۱۴۰۰ عنوان شده اما حسن روحانی روز پنجشنبه در آیین آغاز رسمی عملیات احداث خط لوله ابراز امیدواری کرد که در اسفندماه به بهره‌برداری برسد. هدف از اجرای این طرح، ایجاد ظرفیت انتقال یک میلیون بشکه نفت خام در روز، ذخیره‌سازی و صادرات آن از طریق پایانه مکران در جاسک، توسعه پایدار و اشتغال‌زایی در سواحل مکران است. انتقال نفت خام به جاسک با سرمایه‌گذاری بیش از ۱.۸ میلیارد دلاری، درصدد تمرکززدایی از پایانه‌های صادراتی همچنین کاهش ریسک صادرات نفت از تنگه هرمز است. براساس گفته‌های تورج دهقان، مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت، احداث خط لوله گوره - جاسک بخشی از برنامه وزارت نفت برای عمل به مأموریت خود در راستای توسعه سواحل مکران و محدوده بندر جاسک است.
جاسک، هاب انرژی خاورمیانه
خط لوله انتقال نفت گوره به جاسک با طول تقریبی ۱۱۰۰ کیلومتر، ظرفیت روزانه یک میلیون بشکه‌ای نفت دارد که یکی از بزرگ‌ترین خطوط انتقال نفت در خاورمیانه به شمار می‌رود. این خط لوله از منطقه گوره در شهرستان گناوه استان بوشهر آغاز شده و پس از گذشتن از استان‌های فارس و هرمزگان وارد پایانه صادراتی جاسک می‌شود. بندر جاسک یکی از مهم‌ترین بنادر ایران است که به آب‌های آزاد و اقیانوس هند راه دارد و می‌تواند از طریق همین آب‌ها به شهرهای مهمی همچون مسقط، دوبی، ابوظبی و سایر بنادر مهم صادراتی دیگر ارتباط داشته باشد.
از این‌رو برنامه‌ریزی برای تبدیل بندر جاسک به قطب مهم انرژی در خاورمیانه در دستور کار دولت قرار گرفت. با افتتاح پروژه خط لوله گوره به جاسک، افزون بر امکان پهلوگیری نفتکش‌هایی با ظرفیت 2 میلیون بشکه، در شرایط خطر و ایجاد محدودیت در تنگه هرمز، صادرات نفت ایران با مشکل مواجه نخواهد شد. از دیگر اهداف احداث پایانه صادراتی مکران، انتقال نفت صادراتی سبک و سنگین همچنین نفت تولیدی در منطقه غرب کارون و ذخیره‌سازی آن است.
مالک و کارفرمای داخلی
مراسم امضای قرارداد احداث این پروژه در هشتمین روز از مهرماه سال گذشته میان شرکت ملی نفت به‌عنوان مالک و شرکت مهندسی و توسعه نفت به‌عنوان کارفرما به مبلغ حدود ۶۰۶ میلیون یورو بسته شد. هرچند مدت زمان لازم برای احداث این پروژه سه سال در نظر گرفته شد، اما حسن روحانی امیدوار است تا پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری این طرح به بهره‌برداری برسد. مدت بهره‌برداری از این پروژه ۱۵ سال و ظرفیت ذخیره‌سازی ۱۰ میلیون بشکه نفت سبک و سنگین است. در صورت بهره‌برداری از این خط لوله، پایانه صادراتی جاسک، دومین پایانه ایران پس از خارک در دریای عمان است. برآوردهای اولیه از اشتغال حدود ۵ هزار نفر به‌صورت غیرمستقیم پس از بهره‌برداری از این پروژه است.
خط لوله در خبرها
خبر افتتاح خط لوله گوره به جاسک، در رسانه‌های خارجی نیز بازخورد داشت. رویترز مدعی است ایران با به سرانجام رساندن این خط لوله در میانه تحریم‌ها و در شرایطی که حتی ساخت لوله‌های آن نیز در کشور انجام شده، می‌تواند از کنار تهدیدات بسته شدن تنگه هرمز نیز بگذرد، در حالی که خللی در صادرات نفتش ایجاد نشود. رویترز در بخش دیگری از گزارش خود به سخنان رئیس‌جمهوری اشاره کرد و نوشت: «بر اساس گفته‌های مسئولان ایران قصد دارد تا ماه مارس آینده یک میلیون بشکه در روز نفت از بندر جاسک در دریای عمان، درست در جنوب تنگه هرمز صادر کند.» اقدام اخیر ایران به خریداران نفت اطمینان می‌دهد که در صورت بسته شدن تنگه هرمز هم به صادرات نفت ادامه می‌دهد.
جاسک، گاز هم می‌تواند صادر کند
بیژن زنگنه، وزیر نفت سرمایه‌گذاری برای تکمیل خط لوله انتقال نفت از گوره به جاسک را بین ۸۰۰ تا ۸۵۰ میلیون دلار می‌داند. او در خصوص پروژه‌های افتتاح‌شده در روز پنجشنبه گفت: «طرح پایانه صادراتی نفت از جاسک، استراتژیک‌ترین طرح این دولت به نقل از مقام معظم رهبری است. ساخت بسیاری در کشور برای نخستین‌بار در این طرح محقق شده است. ورق‌های ویژه و با عرض بسیار، مهم‌ترین تجهیز این خط لوله بود که قرارداد ساخت این تجهیز که سابقه ساخت آن در کشور وجود ندارد با شرکت‌های خارجی منعقد شده بود که پس از تحریم‌ها با وجود تلاش‌های بسیار به آن عمل نشد. با تلاش‌های بسیار پس از ۱۰ ماه از سال ۹۷ تا اواسط سال ۹۸ ساخت این ورق‌ها به فولاد مبارکه و فولاد اکسین خوزستان سپرده شد.»
زنگنه در بخش دیگری از سخنان خود ضمن اشاره به اینکه جاسک می‌تواند گاز هم صادر کند، یادآور شد: «با اتصال خط انتقال ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار بشکه‌ای میعانات گازی پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس به خط نفت در صورت لزوم می‌توان میعانات گازی را از طریق جاسک صادر کرد.» پس از صحبت‌های وزیر نفت در آیین افتتاحیه پروژه‌های گفته شده، او در حساب توییتر خود نوشت: «با امکان صدور نفت خام در بیرون تنگه هرمز از طریق احداث پایانه صادرات نفت در جاسک و خط لوله ۱۰۰۰ کیلومتری به آن تا پایان امسال، با همت کارکنان صنعت نفت امنیت صدور نفت ایران نسبت به دیگر صادرکنندگان خاورمیانه و همسایگان دوچندان می‌شود.»
منبع: روزنامه اعتماد
