تاثیر نهاد رگولاتوری بر تجارت فرآورده های نفتی

در زنجیره تولید و صادرات فرآورده‌های نفتی خصوصاً قیر، به نوعی هم تولید کننده و هم بازرگان مغبون محسوب می‌شوند، چراکه بازرگان قیمت ثابتی برای صادرات ندارد و خصوصاً در معاملات بزرگ که زمان ارسال چند ماهه نیاز دارد، اطمینانی به فراهم آوری وکیوم باتوم مورد نیاز توسط کارخانه نداشته و از سوی دیگر با توجه به تغییرات قیمتی خوراک، در تعیین قیمت نیز دچار سردرگمی می گردد.

این وضعیت، بازرگانان را در تامین خواسته های مشتری های بین‌المللی ناتوان کرده و منجر به کاهش صادرات شده، قدرت چانه‌زنی را از آنان سلب نموده و در نهایت در مناقصه های بین المللی مهجور می گردند .

چنین جریانی در سطح ملی، میزان مالیات پرداختی به دولت و ارزآوری را دچار خدشه کرده و انگیزه فعالیت سرمایه‌گذاران و کارآفرینان این بخش را منفعل خواهد کرد .

در این میان پالایشگاه‌ها نیز با مدیریت عرضه و عرضه قطره چکانی خوراک واحدهای تولیدی باعث رقابت کاذب شده و با پنهان‌کاری میزان تولید خوراک خود عملاً به این مشکلات دامن می‌زنند .

در صورت اعلام هفتگی میزان تولید خوراک توسط پالایشگاه‌ها، واحدهای تولیدی متناسب با تقاضاهای خود و بدون رقابت ناسالم، قادر به تامین خوراک خود بوده و می توانند بر روی تولید با ارزش افزوده متمرکز باشند . این همکاری در نهایت به بازرگانان نیز تسری یافته و زمینه را برای تامین ارز و منافع ملی هموار خواهد کرد .

در صورت احراز و تصویب نهاد تنظیم گر رگولاتوری، شرایط تولید، عرضه و صادرات فرآورده‌های نفتی منظم شده و زنجیره تولید و عرضه از مبدا تا مقصد نهایی که خریدار خارجی است به درستی عمل خواهند کرد .

به بیان اقتصادی، رقابت بهترین تنظیم گر است و بازارهای رقابتی بیشترین کارایی را ایجاد می کنند اما در بازار رقابتی ایران که به انحاء مختلف، شکست بازار اتفاق می‌افتد، نیاز به برقراری این نهاد تنظیم گر احساس شده و هرج و مرج اقتصادی به فضای رقابتی سالم در جهت دستیابی به توسعه اقتصادی تغییر خواهد یافت .

تاسیس نهاد رگلاتوری یعنی کنترل و هدایت بر اساس قاعده، اصل، روش یا قانون و این نهاد تنظیم گر بطور مستقیم در تولید نظم ایجاد می کند و بطورغیر مستقیم موجب رشد و تعالی تجارت در کشور می شود . این نهاد اجازه نمی دهد انحصارگران در خط اول زنجیره یا حتی در مسیرهای میانی بخاطر زیاده طلبی موجب اختلال در بازار شوند و پروسه توزیع به مشکل برخورد کند.

رگولاتوری تعیین خواهد کرد که مواد اولیه توسط چه کسی، به چه مقدار و قیمت در اختیار گروه پائین تر قرار گیرد. این مهم اول برای دستیابی به کارایی بیشتر و دوم به خاطر ملاحظات عدالت‌طلبانه و برابرخواهانه است تا هم فساد کاهش یافته و سودهای بادآورده برای گروهی و کمبود و جیره بندی برای گروهی دیگر بوجود نیامده، عدم توازن در اطلاعات ایجاد نشده، خدمات مستمر بوده، رفتارها ضدرقابتی و قیمت‌گذاری ها آمرانه نباشد و خلاصه کلام اینکه نظم بیشتری بر زنجیره ارزش حاکم گردد.