«همتی» چطور مردم را از «صف انتخابات» به «صف مرغ» کشاند؟
نبض نفت - طی چند ماه گذشته که کشور رفته رفته به انتخابات سرنوشت‌ساز ریاست‌جمهوری سال 1400 نزدیک می‌شد، در فرایندی مشکوک، مشکلات اقتصادی به‌ویژه گرانی‌ها هم رفته رفته بیشتر خود را نشان می‌داد و فشارهای معیشتی هم تشدید می‌شد که به‌نظر می‌رسید دست‌هایی پشت‌پرده در حال فعالیت برای دلسردکردن مردم از حضور در انتخابات است و جالب اینکه برخی دولتمردان و مسئولان امر واکنش چندانی برای مقابله با این گرانی‌ها از خود نشان نمی‌دادند گویی که خیلی هم بدشان نمی‌آید.
یکی از این اتفاقات تلخ، کمبود شدید مرغ به‌همراه گرانی این محصول اساسی بود که متأسفانه شاهد صف‌های طولانی در جای جای کشور برای خرید 2 عدد مرغ با ارائه کارت ملی بودیم و صحنه‌های زشتی ایجاد شد که واقعاً در شأن ایران و ایرانی نبوده و نیست. ولی واقعاً مشکل کمبود و گرانی مرغ از کجا ناشی شد؟
عدم تخصیص ارز به واردات نهاده‌های دامی به‌مدت بیش از یک ماه در اوایل سال جاری و روند کند و پرمشقت اختصاص ارز به واردات نهاده‌های دامی در سال گذشته باعث شد که واردات نهاده‌های دامی در سال گذشته و امسال با مشکل مواجه شد.
این کمبود به بازار مصرف یعنی دامداران و مرغداران نیز منتقل شد و قیمت نهاده‌های دامی در بازار آزاد به چند برابر قیمت واقعی خود رسید تا در نتیجه این عدم اطمینان مرغداران از آینده وضعیت تأمین نهاده‌ها، در سال گذشته میزان جوجه‌ریزی کاهش یابد و این کاهش نیز خود را با تولید کمتر و گرانی مرغ در بازار نشان داد؛ مردم برای خرید 2 عدد مرغ صف‌های طولانی را در مراکز منتخب در شرایط کرونا تحمل کردند.
بنا بر گزارش تشکلهای بخش خصوصی مرغ و دام و حتی مسئولان فعلی و سابق دولتی، گرانی مرغ و گوشت در بازار ناشی از تعلل بانک مرکزی در تخصیص ارز به واردات نهاده‌های دامی بود که کماکان نیز این مشکلات قابل مشاهده است، به‌طوری که قیمت یک کیلوگرم مرغ در زمان حاضر بیش از 30 هزار تومان و یک کیلوگرم گوشت بیش از 130 هزار تومان شده است.
بر اساس آمار سامانه جامع تجارت در سال گذشته نیز شاهد کاهش واردات نهاده‌های دامی بودیم به‌طوری که میزان واردات جو نصف شد و در فروردین و اردیبهشت سال جاری نیز واردات نهاده‌های دامی 53درصد کاهش داشته است.
* آثار زیانبار و غیرقابل جبران وقفه در واردات نهاده‌ها
اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دامی در هفته اول اریبهشت ماه سال جاری با ارسال نامه سرگشاده به اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهوری با اشاره به عدم تخصیص ارز برای واردات نهاده‌های دامی از هفته‌های پایانی اسفند سال 1399 هشدار داد و اعلام کرد: وقفه در پرداخت ارز حتی برای کوتاه‌مدت آثار زیانبار و غیرقابل جبرانی دارد.
* بی اطمینانی واردکنندگان به بانک مرکزی برای دریافت ارز نهاده‌ها
کیهانی رئیس اتحادیه کارخانه‌جات خوراک دام در این باره گفت: از روزهای پایانی اسفند ماه سال گذشته تا پایان فروردین ماه سال جاری هیچ ارزی به واردات نهاده‌های دامی توسط بانک مرکزی اختصاص نیافت، درحالی که در سال گذشته نیز میزان واردات کاهش داشته است.
وی افزود: در زمان حاضر و در ماه‌های بعدی نیز شرایط واردات نهاده‌های دامی و اختصاص ارز توسط بانک مرکزی اطمینان‌بخش نیست.
رئیس اتحادیه کارخانه‌جات خوراک دام ادامه داد: شرایط واردات اعتباری شده است و واردکنندگان بر اساس اعتبار خود باید نهاده‌های دامی را وارد کنند و بانک مرکزی نیز تعهد می‌دهد که 2 ماه بعد پول آنها را پرداخت کند، اما تجار اعتماد لازم به بانک مرکزی ندارند زیرا این واهمه وجود دارد که به پول خود نرسند و این امر روند واردات را با مشکل روبه‌رو کرده است.
وی تصریح کرد: با وجود این، بر اساس مصوبه دولت، واردکنندگان می‌توانند 90 درصد نهاده‌هایی را که در گمرک دارند به کشور وارد و بعد، ارز آن را دریافت کنند.
کیهانی گفت: بخش عمده نهاده‌های دامی تا ترخیص شوند 4 ماه در گمرک می‌ماند و محموله‌های برخی از واردکنندگان به‌مدت 6 تا 7 ماه و حتی یک سال به‌دلیل مشکلات تأمین ارز در گمرک باقی می‌ماند.
وی اظهار داشت: حدود 3 تا 4 میلیون تن نهاده‌های دامی و کالاهای اساسی به‌دلیل همان عدم ترخیص ارز توسط بانک مرکزی در گمرک باقی مانده است.
* وزارت جهاد کشاورزی: بانک مرکزی همکاری خوبی برای تأمین ارز نهاده‌های دامی در ابتدای سال نداشت
موضوع عدم تخصیص بموقع ارز توسط بانک مرکزی بارها توسط وزارت جهاد کشاورزی نیز مورد اعتراض قرار گرفت به‌طوری که اخیراً معروفان سرپرست دفتر خدمات بازرگانی معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی در گفتگو با خبرگزاری تسنیم در واکنش به داشتن تخصیص روان ارز توسط بانک مرکزی برای واردات نهاده‌های دامی اظهار داشت: در زمان حاضر وضعیت تخصیص ارز بهتر شده است؛ در یک ماه ابتدایی سال همکاری خوبی برای واردات نهاده‌های دامی وجود نداشت اما اخیراً تخصیص‌ها داده می‌شود.
* وزیر اسبق صمت: مشکل از بانک مرکزی بود رسانه‌ها آدرس غلط به مردم دادند
این موضوع حتی صدای مهدی غضنفری وزیر اسبق صمت را نیز درآورد و درباره مشکل حجم کالاهای دپوشده در گمرک گفت: برای رهایی از مشکلات باید قواعد حکمرانی را فهم کنیم و به‌کار بگیریم، در غیر این صورت دچار مشکل خواهیم شد.
وی اضافه کرد: به‌نظر من بانک مرکزی روش درستی با صادرکنندگان در رویه تهاتری ارز ندارد و چون جریان تجاری را خوب نمی‌شناسد و با ارز صادراتی آشنا نیست به همین دلیل مخالفت می‌کند. تمام کمبودهای کالاهایی چون روغن و مرغ، به بانک مرکزی برمی‌گردد ولی متأسفانه رسانه‌ها نتوانستند آدرس درست به مردم بدهند و ریشه مشکلات را به مردم معرفی کنند و به‌سراغ وزارتخانه‌های واسط مثل صمت و کشاورزی رفتند، درحالی که این بانک مرکزی بود که جلوی تهاتر را گرفت و نهاده‌های دامی در گمرک رسوب شد؛ متأسفانه بخشی از آن هم آتش گرفت و دچار خودسوزی شد.
درباره عدم بموقع اختصاص ارز توسط بانک مرکزی برای تأمین نهاده دام و تأثیر آن بر چرخه‌های تولید مرغ، بارها توسط رسانه‌ها، تشکلهای مرغداری و انجمن جوجه یک‌روزه هشدار داده شد اما به‌نظر می‌رسد بانک مرکزی و شخص آقای همتی گوش شنوایی برای توجه به این امر نداشت.
