زمینه‌سازی برای توسعه مکران به همت صنعت نفت
یکی از مهم‌ترین مزیت‌های رقابتی ایران برای فعال کردن پایانه صادراتی نفت خام در تنگه هرمز این است که مشتریان قدرت انتخاب بیشتری دارند و می‌توانند از این مسیر هم برای دریافت نفت خام خود استفاده کنند. از سوی دیگر، صادرات نفت از پایانه جاسک دسترسی راحت‌تری برای خریداران نفت آن سوی اقیانوس هند فراهم می‌کند و ما را به بازارهای جنوب شرق آسیا که اکنون یکی از ارکان توسعه در سال‌های آینده به شمار می‌آید، نزدیک‌تر می‌کند.
افزون بر مزیت جهانی، شرق ایران که بنا به هر دلیلی در سال‌های گذشته کمتر توسعه یافته بود، در مسیر رشد اقتصادی و توسعه قرار می‌گیرد و از نظر راهبردی شاهد رونق نیمه شرقی ایران خواهیم بود. توسعه این بخش از ایران در اسناد بالادستی دیده شده و حتی در توافقنامه ۲۵ ساله ایران و چین، به سواحل مکران به‌عنوان یکی از مزیت‌های اقتصادی کشور توجه شده است زیرا با فعال شدن پایانه نفتی جاسک، شاهد ساخت زنجیره‌های پایین‌دستی این صنعت شامل پالایشگاه‌ها خواهیم بود.
اکنون نیز ۵ هزار هکتار زمین برای احداث واحدهای پایین‌دستی اختصاص یافته استکه انتظار داریم با فعال شدن بخش خصوصی در آنجا، شاهد رونق فعالیت‌های اقتصادی در این منطقه باشیم، البته بخش خصوصی هم باید همت داشته باشد.
باید توجه داشته باشید که حداقل پنج تا هشت سال طول می‌کشد تا چنین طرحی با این حجم از گستردگی فعالیت شکل گیرد. ما هم با توجه به زمان‌هایی که به هر دلیلی نتوانسته بودیم پیشرفت خوبی در طرح داشته باشیم، مجبور بودیم پیشرفت‌های دو تا سه برابری را در زمان کوتاه‌تری داشته باشیم.
این موضوع ما را بسیار نگران کرده بود؛ هم باید به زمان‌بندی اعلام شده می‌رسیدیم، هم اینکه در سریع‌ترین زمان ممکن به تأمین کالاها می‌پرداختیم. از طرف دیگر باید ریسک سپردن بخش‌هایی را که برای نخستین بار قرار بود در ایران ساخته شود نیز می‌پذیرفتیم.
کار بسیار بزرگی در حال انجام و احجام هم بسیار بالا بود. خوشبختانه تا حد قابل قبولی پذیرش ریسک سپردن امور به سازندگان جواب داد. البته در بخش‌هایی به‌دلیل رعایت زمان‌بندی ازسوی سازندگان در تحویل سفارش‌ها به مشکل خوردیم، اما از آنجا که ریسک را پذیرفته بودیم، همکارانم زحمت‌های بیشتری را کشیدند تا کار را جلو ببریم. با این حال، معتقدم این طرح به‌معنای واقعی کلمه و فارغ از هر شعاری ثابت کرد تحریم‌ها از تهدید به فرصت تبدیل شد.
با وجود نواقصی که در اجرای طرح می‌بینیم و بی‌شک باید کار کارشناسی هم برای آنها انجام دهیم و البته نباید دچار شعارزدگی هم شویم و باید در مراحل بعدی اجرای پروژه بدون تردید به بهبود اجرای کار بپردازیم، اما این طرح به معنای واقعی کلمه توانست تهدید تحریم را به فرصت تبدیل کند.
صنعت نفت به‌عنوان صنعتی مادر، زمینه توسعه سواحل مکران را آماده کرده است، وزارت نفت توانسته مأموریت اصلی خود را در این ارتباط انجام دهد. حلقه‌های بعدی توسعه این منطقه با حضور فعال بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی تکمیل می‌شود.
تورج دهقانی
مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت
منبع: ویژه‌نامه طلوع امید
