سرمایه‌گذاری بانک‌ها و هلدینگ‌های پتروشیمی در بالادست صنعت نفت
وی تصریح کرد: ایران از منظر جغرافیای سیاسی و اقتصادی جایگاه ویژه‌ای دارد و می‌تواند با اتکا به ظرفیت منابع هیدروکربوری خود نقش قابل‌توجهی در منطقه و دنیا داشته باشد، اما این ظرفیت بالقوه تنها در صورتی بالفعل می‌شود که با جذب سرمایه‌گذار به پویایی صنعت نفت کشور منجر شود.
مدیرعامل شرکت ملی نفت گفت: صنعت نفت به ۱۶۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد. اگر بخواهیم تولید نفت خام را ۵.۷ میلیون بشکه در روز برسانیم به حدود ۹۰ میلیارد دلار منابع مالی نیاز داریم، همچنین اگر بخواهیم ظرفیت تولید روزانه گاز را متناسب با نیاز کشور ۱.۵ برابر کرده و به ۱.۵ میلیارد مترمکعب در روز برسانیم، باید ۷۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کنیم.
خجسته‌مهر افزود: پس از روی کار آمدن دولت سیزدهم مطالعات جامعی را درباره وضع کنونی و راهکارهای بهبود صنعت انجام دادیم و برنامه تولید، توسعه و سرمایه‌گذاری را تدوین و جمع‌بندی و برشهای یک‌ساله، چهارساله و هشت‌ساله را در این برنامه‌ها زمان‌بندی کرده‌ایم.
تدوین بسته سرمایه‌گذاری جامع متناسب با اولویت‌های توسعه
وی ادامه داد: شرکت ملی نفت یک بسته سرمایه‌گذاری جامع متناسب با اولویت‌های تولید و توسعه تدوین کرده است، همچنین اینکه در هر بخش چه مقدار سرمایه نیاز است و محل تأمین آن از چه طریقی انجام شود نیز نهایی شده است.
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران اظهار کرد: هم‌اکنون شرکت ملی نفت ایران ابزارها و شیوه‌های نو سرمایه‌گذاری در صنعت نفت را مورد مطالعه قرار می‌دهد، البته برخی از آنها ممکن است از قبل مطرح بوده باشد، اما اجرایی نشده که ما به دنبال اجرای آن هستیم.
خجسته‌مهر گفت: برای نمونه استفاده از ظرفیت صندوق پروژه یک شیوه تأمین مالی است که ما در شرکت ملی نفت ایران آن را امتحان نکرده‌ایم، اما اکنون برای رسیدن به مرحله اجرایی در مدیریت سرمایه‌گذاری در حال تدوین برنامه هستیم.
سازوکار جدید سرمایه‌گذاری بانک‌ها در صنعت نفت
وی گفت: اکنون در تلاش هستیم در سازوکار بانک‌ها را برای سرمایه‌گذاری در صنعت نفت هدایت کنیم، یعنی این‌گونه نباشد که بانک‌ها به‌طور صرف تسهیلات بدهند، بلکه خودشان مستقیم سرمایه‌گذاری کنند.
وی تأکید کرد: ورود بانک‌ها به حوزه سرمایه‌گذاری در صنعت نفت نه‌تنها آنها را به ریل اصلی خود بازمی‌گرداند و برای آنها سودآوری دارد، بلکه سبب پویایی صنعت نفت به‌عنوان موتور محرک اقتصاد کشور نیز خواهد شد.
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران گفت: در حال حاضر کنسرسیومی از سوی بانک‌ها برای تأمین مالی چهار میلیارد دلار از پروژه‌های صنعت نفت تشکیل شده است که یک گام رو به جلو است و ضرورت دارد ظرفیت آن افزایش نیز پیدا کند.
استفاده از ظرفیت صندوق پروژه برای تأمین مالی از بازار سرمایه
خجسته‌مهر گفت: همچنین یکی دیگر از ظرفیت‌های جذب سرمایه، بازار سرمایه است. در حال حاضر تأمین مالی از بازار سرمایه به‌صورتی که تملک دارایی برای سهامدار باشد انجام شده است، اما در بالادست صنعت نفت به دلیل اصل ۴۴ امکان تملک دارایی به سهامدار وجود ندارد.
وی اظهار کرد: در نتیجه مثلاً تشکیل صندوق پروژه یا اوراق اجاره ممکن است یکی از راهکارها برای حل این مشکل و جذب سرمایه از این بازار باشد که هم‌اکنون در حال بررسی آن هستیم و به‌زودی گام‌های مؤثری در این حوزه برداشته می‌شود.
تغییر فرهنگ از شیوه مرسوم پیمانکاری به سرمایه‌گذاری
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران گفت: همچنین ما باید یک فرهنگی را جا بیندازیم بدین‌صورت که پیمانکارانمان را به سرمایه‌گذار تبدیل کنیم. در حال حاضر پیمانکارانی وجود دارند که نقدینگی خوبی برای سرمایه‌گذاری در صنعت نفت دارند اما تنها به دنبال پیمانکاری هستند و این فرهنگ در آنها ایجاد نشده است که به جای شیوه مرسوم پیمانکاری وارد حوزه سرمایه‌گذاری شوند.
توسعه زنجیره بالادست نفت با سرمایه‌گذاری پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها
خجسته‌مهر گفت: نه‌تنها پیمانکاران بلکه ما به دنبال این هستیم که خریداران را نیز به سرمایه‌گذار تبدیل کنیم، اکنون پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها خوراک موردنیاز خود را از شرکت نفت می‌خرند، در حالی که می‌توان این رابطه خریدار - فروشنده را وارد مرحله جدیدی کرد و آنها وارد سرمایه‌گذاری در بالادست صنعت نفت شوند.
وی تصریح کرد: بدین ترتیب هر واحدی که خوراک می‌خواهد باید در تأمین پایدار این خوراک سهم داشته باشد و در زنجیره بالادست صنعت نفت سرمایه‌گذاری کند.
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران گفت: فرض کنید در جریان توسعه یک میدان نفتی، نفت استخراج و در کنار آن گاز همراه و مایعات گازی نیز تولید می‌شود. این تولیدات وارد واحدهای NGL می‌شود که برای انتقال آنها در این فرآیند به احداث خطوط لوله نیاز است. در نتیجه وقتی بنده می‌گویم خریداران در زنجیره بالادست سرمایه‌گذاری کنند منظورم تنها تولید نفت نیست، بلکه تمامی پروژه‌های مرتبط با آن را نیز می‌تواند شامل شود.
خجسته‌مهر گفت: در نتیجه در صورت سرمایه‌گذاری خریداران در توسعه زنجیره بالادست، ما افزون بر اینکه اصل و فرع سرمایه را در قالب یک الگوی قراردادی به آنها بازمی‌گردانیم، حال این امتیاز را برای آنها قائل می‌شویم که از امتیاز دریافت پایدار این خوراک برخوردار شوند.
وی اظهار کرد: به بیان ساده سرمایه‌گذار برای نمونه به‌منظور توسعه میدان گازی سرمایه‌گذاری می‌کند و خیالش راحت است که گاز این میدان همیشه برای او در دسترس است. برای نمونه اکنون پتروشیمی‌ها با محدودیت خوراک گاز روبه‌رو هستند و نمی‌توانند طرح‌های جدیدی را راه‌اندازی کنند، اما با سرمایه‌گذاری در افزایش تولید گاز دیگر خوراک پایدار آنها تضمین شده است و می‌توانند با این پشتوانه به احداث واحدهای خود اقدام کنند.
