تاریک و روشن اقتصاد نفتی ونزوئلا
به گزارش نبض نفت دولت کاراکاس در دهه ۱۹۹۰ به یکی از مهمترین تولیدکنندهگان زغالسنگ، آهن،
فولاد، آلومینیوم، طلا و دیگر مواد معدنی تبدیل شد که در شمال آمریکای جنوبی موقعیت
دارد.
ونزوئلا از گذشتههای دور به دلیل بهرهمندی از صنعت نفت، تنوع زیستمحیطی منطقه و
مشخصههای طبیعی بلند، دارای شهرت فوق العاده است. این کشوردارای ذخائر معدنی
غنی از آهن، بوکسیت، طلا و الماس است و در عین حال، از مهمترین صادر کنندگان سیمان در منطقه بهشمار میرود.
به گفتهی کارشناسان بخش انرژی، این کشور در گذشته در تلاش رشد حوزه نفتی بوده است.
به همین دلیل دولت کاراکاس، جهت اکتشاف، استخراج، پالایش و صادرات نفت خام و گاز طبیعی،
شرکت پترولئوس دی ونزوئلا یا PDVSA(شرکت نفت ونزوئلا) را سالها قبل تاسیس کرد که بهطور متوسط روزانه ۳٫۳
میلیون بشکه نفت خام تولید میکند.
اما به نظر میرسد با توجه به تحولات سیاستهای انرژی در سطح بینالملل، روند تولید
و فروش نفت و تاثیر آن بر چرخهی اقتصادی دولت ونزوئلا، پیامدهای جدی و ویرانگری بر
مردم این سرزمین داشته است.
آگاهان به این باور اند که بخشی این دگرگونیهای ساختاری، متاثر از سیاستهای نفتی
عربستان سعودی است. اغلب گزارشهای رسانهای تاکید بر این دارد که سیاست نفت ارزان از سوی عربستان، گاهاً
موجب آسیب رساندن جدی به اقتصادی نفتی ونزوئلا شده است.
با توجه به گزارشهای اقتصادی، هرچند که اقتصاد ونزوئلا متکی به نفت و گاز است و این
موضوع نشانگر جایگاه مهم آن به عنوان پنجمین صادر کننده نفت خام و سومین تولیدکننده در جهان میباشد، اما تحولات نفتی بین المللی باعث
شده است که این کشور لقب بدهکارترین کشور جهان را یدک کشد و به بحران جدی اقتصادی
مواجه شود.
به باور کارشناسان حوزه انرژی، عوامل فراوانی در ایجاد بحران این جغرافیا موثر بوده
اند، اما کاهش قیمت نفت، در طی ۳ سال گذشته، مهمترین عامل در این افول اقتصادی بهشمار
میرود.
برخی از تحلیلگران با بیان شدیدتر، وضعیت
به وجود آمده در این کشور را یکی از تبعات ناخواسته سیاست عربستان در پایین نگه داشتن
عمدی قیمت نفت به دلایل سیاسی جهت بهدست آوردن هژمونی اقتصادی ناشی از نفت و تضعیف
جایگاه رقیب دیرینه اش (ایران) می دانند.
تحلیلهای نفتی حاکی از این است که هرچند دولت ریاض با افزایش تولید نفت
و کاستن قیمت جهانی آن، درصدد تخریب بازارهای نفتی روسیه و ایران بوده است، اما تهران
و ماسکو با توجه تجربههای پیشین از این مشکلات فایق آمده و این معضل دامنگیر دولتهای
نفتخیزی چون ونزوئلا شده است.
برخی از کارشنان حوزه انرژی، بحران اقتصادی ونزوئلا را نه تنها در عرصه کاهش تولید،
بلکه در زمینهی کاهش کیفیت نیز میدانند و تاکید میکنند، درکنار تاثیرگذاری سیاستهای
نفتی عربستان، ناتوانی دولت ونزوئلا از سرمایهگذاری در پروژههای نفتی، و فرسودگی
تجهیزات تولید و از دست رفتن نیروی کار از عوامل مهم افت اقتصادی آن نیز به شمار میرود.
اما به نظر میآید که نگرانی دولت ونزوئلا این است که آگاهان نفتی، تداوم این مشکل
را حد اقل تا سال ۲۰۲۰ عنوان میکنند.
بیتردید، مشکلات اقتصادی موجود باعث گسترش فساد در بین کارکنان و مدیران شرکت ملی
نفت و حیف و میل شدن انرژی نفتی دولتی نیز میشود.
به نظر میرسد، نگرانی جدی دیگر این کشور پرداخت حدود 8میلیارد دلار به طلبکاران آن
جهت تکمیل روند بدهی آن است که این پول هنگفت بایست از طریق درآمدهای نفتی تهیه گردد.
به اساس تحلیلهای اجتماعی و آماری از اقتصاد ونزوئلا، در صورتی که دولت کاراکاس بدهیهای
مطرح شده را پرداخت کند، باید مقداری از هزینهها جهت توسعه زندگی مردم این کشور را
کاهش دهد.
با این وضع به نظر میآید که دولت کاراکاس با دو مشکل بزرگ پرداخت قرضه به طلبکاران
و افزایش فشار بر مردم روبهرو است.
این که دولت ونزوئلا، چه استراتژی جهت توسعه این کشور و استفاده مطلوب از نفت روی دست
میگیرد و با چه برنامهای قرضههایش پرداخت میکند، به ظرفیت دولتمردان و مسئولان
آن کشور برمیگردد و زمان پاسخ میدهد.
خبرنگار مرتضی تاجیک
ما را در کانال تلگرامی نبض نفت دنبال کنید
تهیه کننده: سیدعبدالبصیر مصباح