نجات آب تهران در دست بخش خانگی است یا کشاورزی؟
نبض نفت - مصرف روزانه آب در تهران در این روزها بیش از سه میلیون مترمکعب (سه میلیارد لیتر) اعلام شده است؛ یعنی تقریبا معادل حجم دریاچه چیتگر هر روز توسط شهروندان تهرانی، آب مصرف می‌شود. با توجه به اینکه از یک سو جمعیت شناور شهر تهران حدود ۱۲ میلیون نفر است و از سوی دیگر منابع آبی دیگری در دسترس نیست، مصرف درست آب در بخش خانگی اثر بسزایی روی تداوم پایداری تامین آب این شهر دارد.
باید توجه داشت نوع آبی که برای آشامیدن، تصفیه می‌شود باید ابتدا دارای استانداردهای کیفی ویژه‌ای باشد. میانگین کشوری مصرف آب در حوزه شرب بین ۷ تا ۱۰ درصد تخمین زده می‌شود، در حالی که این بخش در استان تهران بین ۴۵ تا ۵۰ درصد آب را به خود اختصاص داده است؛ بنابراین این باور عمومی که برای نجات استان تهران از وضعیت کم‌آبی باید ابتدا بر اصلاح شیوه‌های کشاورزی تاکید کرد، زیرسوال می‌رود و سهم حوزه شرب به اندازه حوزه کشاورزی اهمیت می‌یابد.
تنها ۳۷ درصد تهرانی‌ها الگو را رعایت می‌کنند
دشواری‌ها و هزینه‌های هنگفت تامین و توزیع آب نیز یکی از مولفه‌هایی است که لزوم استفاده بهینه از آب شرب شهری را بیشتر می‌کند. الگوی مصرف آب برای هر خانوار تهرانی ماهانه ۱۴ مترمکعب است که تنها ۳۷ درصد از جمیعت شهر تهران آن را رعایت می‌کنند و ۶۳ درصد شهروندان بیش از الگو مصرف می‌کنند که این گروه از شهروندان تهران از ابتدای امسال تا پایان مهرماه نزدیک به ۳۱۰ میلیون مترمکعب آب مصرف کرده‌اند؛ در صورتی که این گروه به میزان ۱۰ درصد از مصرف آب را کاهش می‌دادند، حدود ۳۱ میلیون مترمکعب در مصرف آن صرفه‌جویی می‌شد که این رقم نزدیک به حجم کنونی سد لار است.
تهران دومین استان فقیر کشور از نظر آبی
اهمیت مصرف درست آب در بخش خانگی و تاکید بر رعایت الگوی مصرف از سوی شهروندان تهرانی زمانی بیشتر به چشم می‌آید که به این نکته مهم توجه شود که استان تهران دومین استان فقیر کشور بعد از سیستان و بلوچستان از نظر منابع و ذخایر آبی است و بخش زیادی از آب این استان در حوزه شرب مصرف می‌شود.
از سوی دیگر به دلیل کاهش بارش‌ها به ویژه در سه سال اخیر که کشورمان با خشکسالی پیاپی مواجه بوده، ذخایر سدها و منابع تامین‌کننده آب پایتخت به طور چشمگیری کاهش یافته و به دلیل نبود منابع آبی دیگر، مدیریت درست منابع کنونی، در دسترس‌ترین راه برای گذر از کم‌آبی است؛ بنابراین توجه به راهکارهای مدیریت مصرف آب در بخش خانگی بیش از پیش ضرورت دارد.
صرفه‌جویی ۴۵ درصدی آب با سردوش‌های کاهنده آب
در این میان یکی از حوزه‌های مصرف آب در بخش خانگی، استحمام است که بخش بزرگی از مصرف آب روزانه خانوار را به خود اختصاص می‌دهد، به دو شیوه می‌توان روزانه مقادیر زیادی از مصرف آب در جریان استحمام را کاهش داد، استفاده از سردوش‌های کاهنده آب یکی از این روش‌هاست؛ اگر تعداد افراد یک خانوار را چهار نفر و میانگین زمان استحمام را ۱۰ دقیقه در نظر بگیریم، در صورتی که دوش از نوع معمولی و قدیمی باشد، غیر از عوامل دوری و نزدیکی به آبگرمکن و شوفاژخانه و رفتار و عادات فردی، هر فرد برای هر نوبت استحمام حدود ۲۰۰ لیتر آب مصرف می‌کند.
تنها با نصب یک سردوش ثابت یا متحرک با خروجی ۲۰ لیتر آب خروجی دوش به ۹ لیتر در دقیقه کاهش می‌یابد و جمعا میزان مصرف آب، برابر با ۹۰ لیتر می‌شود؛ یعنی حدود ۵۰ درصد کاهش در بخش استحمام یک نفر، بنابراین تنها با تعویض سردوش حدود ۴۵ درصداز مقدار آب مصرفی در بخش استحمام کاسته می‌شود و با توجه به اینکه بیشترین مصرف آب خانوار مربوط به این بخش است، با اصلاح رویه مصرف در این حوزه می‌توان از میزان مصرف آب به طور چشمگیری کاست.
علاوه‌بر این در صورت مدیریت زمان استحمام و کاهش زمان استفاده از سردوش حتی معمولی و غیراستاندارد به مدت حداقل دو دقیقه در ماه‌های با درجه حرارت متعادل، می‌توان موجب صرفه‌جویی شد، به‌طوری که تنها دو دقیقه کاهش زمان استحمام حدود ۲۵ درصد از مصرف آب کم می‌کند، یعنی حدود ۱۶۰ لیتر آب (۳۲۰ بطری آب معدنی نیم لیتری) برای چهار نفر در روز صرفه‌جویی اتفاق می‌افتد.
بر این اساس، ضرورت مدیریت درست مصرف در حوزه خانگی تنها به بخش استحمام محدود نمی‌شود؛ پرهیز از شست‌وشوی هفتگی پارگینک، حیاط و استفاده از آب به جای جارو، کنترل دوره‌ای شیرها، سیفون و تاسیسات داخلی مربوط به آب و اطمینان از بسته‌بودن شیرها و اتصالات هنگام خروج از خانه از جمله راهکارهای کاهش مصرف آب در بخش خانگی است.
منبع: ایسنا
