اورهال؛ مرهمی بر تن خسته سازه‌های عظیم فولادی
به گزارش نبض نفت به نقل از شر کت ملی گاز ایران ؛شهر گرمای شرجی و گرد و خاک چند سال اخیر در این بازه زمانی، به نظر، پاک‌تر و روح‌نوازتر از فصل تابستان آن است. شهری که منبع حیات و انرژی ایران شناخته شده، در نخستین نگاه، آن‌چنان چشمانت را به دیدن آهن و فولاد عادت می‌دهد که گویا از ابتدا، چیزی به غیر از این را نمی‌دیدی!
اگرچه، مقصد اصلی، پالایشگاه پارسیان بود؛ تنها پالایشگاه گاز شیرین در منطقه‌ای به وسعت یک شهر که با هزاران هکتار اراضی وسیع کشاورزی، یکی از قطب‌های کشاورزی در جنوب استان فارس به شمار می‌رود، اما عبور از عسلویه در این بازه زمانی، باز هم گویای حکایت آهن و فولاد و هم‌نوایی آنها در تلاش برای رفاه و آسایش مردم این سرزمین است.
در مسیر رسیدن به پایتخت انرژی ایران و پالایشگاههای اطراف آن؛ پس از پیاده شدن در فرودگاه عسلویه، وقتی در مسیر به سمت پالایشگاه پارسیان حرکت می‌کنی، از کنار تأسیسات و خانه‌هایی عبور می‌کنی که رنگ و لعاب شهری مناطق دیگر ایران را ندارد و شاید از همین روست که پایتخت انرژی ایران نام گرفته است.
این‌بار، اما در هفدهمین روز از نخستین ماه برگ‌ریزان سال ۱۴۰۱، غروب عسلویه را با زیبایی دلنشین غروب آفتابش شاهد بودیم؛ منظره‌ای بدیع در دل مشتی آهن و البته آبی دریایی که نارنجی شبگون خود را به رخ می‌کشد تا نشان دهد به رغم تن تفتیده‌اش، از زیبایی و شگفتی، چیزی کم ندارد!
استقبال گرم و صمیمی همکاران روابط عمومی در فرودگاه که البته چیز جدیدی نیست، خستگی را از تن‌مان دور کرده و ما را به رفتن تشویق می‌کند. نخستین بار بود که سفر به پالایشگاه را در شب تجربه می‌کردم؛ یعنی لحظه ورود را با روشنایی چراغ‌های پالایشگاه در ذهن ثبت کردم تا زیبایی‌های ذاتی منطقه را به رغم تمام خشن بودن محیط، از یاد نبرم.
طبق معمول، در بدو ورود، با خوشامدگویی گرم و صمیمی محمدحسین بهزادی، رییس روابط عمومی پالایشگاه پارسیان و همکارانش، راهی محل اسکان خود شده تا پس از کمی استراحت، برای روز بعد و بازدید از اورهال که در بادی امر، در دمای بالای ۴۰ درجه در حال انجام و تقریباً روزهای پایانی آن است، برنامه‌ریزی داشته باشیم.
صبح روز بعد در هوای دلچسب پاییزی که برای این وقت سال، به نظر بسیار خوب می‌آید، راهی سایت شدیم تا از نزدیک تلاش و کوشش رادمردانی که در این گرما، با لباس‌هایی متحد و یک شکل، در کل سایت و در بخش‌های مختلف در تکاپو هستند، تا با تزریق گرمای وجودشان به این سازه‌های آهنی سرد، امید و گرمایی دلچسب را میهمان خانه‌های‌مان کنند را ببینیم و دمی با آنان، هم‌کلام شویم.
هوای نسبتاً خوب این منطقه در این فصل از سال که نیمه دوم مهرماه است، این نوید را می‌دهد که خبری از گرمای کشنده تابستان‌ها نیست! شاید هم بهتر باشد سفر به این مناطق و به‌منظور تهیه گزارش، برای هر منطقه، متناسب با شرایط آب و هوایی آن باشد تا بهتر بتوانی سختی‌های کار را اگرچه لمس نه، ولی درک کنی!
با ورود به سایت، با کارگران آبی‌پوشی مواجه می‌شویم که همانند فیلمی که روی دور تند قرار گرفته، گویی «کار» را «زندگی» می‌کنند. با اینکه سال‌هاست به این مکان‌ها سفر کرده و به‌ویژه زمان اورهال یا همان تعمیرات اساسی برخی پالایشگاه‌ها را از نزدیک مرور کرده‌ام، اما هیچ‌گاه تازگی این تلاش‌ها، رفت‌و آمدها، توضیح دادن‌ها با روی خوش و .... برایم تکراری نمی‌شوند. تلاش کارگران، تکنسین‌ها و مهندسان جوانی که با تمام توان با پیچ و مهره‌ها درگیر شده‌اند، حتی اگر تو را برای لحظه‌ای هم از روزمرگی‌ات جدا ساخته و بر آن دارند تا این لحظات را با آوردن بر سپیدی کاغذ، برای دیگران تفسیر کنی، یعنی تعهد خود را تمام و کمال انجام داده‌اند.
صحبت با دوستان و تلاشگران در سایت را به بعد موکول کرده و به دفتر مهندس بابایی، مدیرعامل شرکت پالایش گاز پارسیان فرا خوانده می‌شویم؛ تنها ساعاتی را که می‌توانست به این دیدار اختصاص داده تا ما را نسبت به آن‌چه در اطراف و داخل این پالایشگاه می‌گذرد، آگاه‌تر سازد.
تمام پیش‌بینی‌ها برای حفظ پایدار جریان گاز صورت گرفته است
با این کار سخت، فشار زیاد ناشی از حجم کارها و مسایل ایمنی و ....، باز هم با صلابت و لبخند از در وارد می‌شود. با این که زمان زیادی نیست که سکان هدایت تنها پالایشگاه گاز شیرین کشور را به دست گرفته، اما اعتماد به نفس نشسته در سخنانش، نشان می‌دهد که بر کار مسلط است.
پس از مقدمه‌ای کوتاه و تشکر از این که رنج سفر را متحمل شده‌ایم، توضیحاتی در خصوص پالایشگاه پارسیان می‌دهد که خالی از لطف نیست.
وی چنین آغاز سخن می‌کند: پالایشگاه پارسیان نخستین پالایشگاه گازی کشور است که به دست توانای هموطنان و کارشناسان ایرانی ساخته شده است.
در واقع، این پالایشگاه هم از نظر گستردگی و هم به دلیل اینکه نخستین پالایشگاهی است که تقریباً ساخت داخل است، پالایشگاهی ملی محسوب می‌شود؛ چراکه هم از نظر ساخت و هم تعداد کارکنان، چون تقریباً از سراسر ایران برای کار به این پالایشگاه آمده‌اند، یک پالایشگاه خاص و ملی است.
بابایی ادامه داد: این پالایشگاه با تأمین بیش از 8 درصد گاز مورد نیاز کشور، یکی از مراکز مهم تأمین انرژی در بخش‌های مختلف به خصوص در مناطق شرقی و مرکزی کشور است.
وی درباره آمادگی این پالایشگاه به منظور ورود به فصل سرد سال، گفت: شرکت‌های پالایشی زیرمجموعه شرکت ملی گاز ایران به منظور تأمین و تولید سوخت گاز مورد نیاز تمام اقدامات لازم را انجام داده و تمام پیش‌بینی‌ها برای حفظ پایدار جریان گاز به خصوص برای ماه‌های سرد سال صورت پذیرفته است.
مدیرعامل شرکت پالایش گاز پارسیان انجام تعمیرات اساسی به موقع در این مجموعه گازی برای پاسخگویی به نیاز کشور به خصوص در ماه‌ها سرد سال را دارای اهمیت بالایی دانست و گفت: بر همین اساس، اورهال این مجموعه تا اواخر مهرماه و براساس زمانبندی قبلی انجام شد تا در فصل زمستان مشکلی به وجود نیاید.
بابایی با اعلام خبر مسرت‌بخش استفاده 80 درصدی از کالاها و خدمات داخلی در اجرای این عملیات و بهره‌گیری از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان در رفع مشکلات این بخش، گفت: در جریان تعمیرات اساسی، از توان و دانش داخلی برای خدمات مورد نیاز استفاده و کار کاملاً با پیمانکاران داخلی انجام شد؛ ضمن آن‌که در رابطه با کاربرد تکنولوژی‌های بالاتر در جریان تعمیرات اساسی، بهره‌مندی از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان در دستور کار قرار گرفت.
مدیرعامل شرکت پالایش گاز پارسیان تصریح کرد: این در حالی است که علاوه بر این اقدامات، توانستیم به مرور کیفیت مواد در روند اجرای تعمیرات را ارتقا دهیم.
بابایی در رابطه با ظرفیت تولید روزانه گاز در این پالایشگاه، گفت: ظرفیت اسمی این پالایشگاه گازی 80 میلیون مترمکعب در روز است. به عبارتی، این پالایشگاه با تولید 8 درصد گاز مورد نیاز کشور، پس از پارس جنوبی دومین پالایشگاه از نظر میزان تولید گاز در کشور است.
وی درخصوص نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در حل مسائل مورد نیاز این پالایشگاه، گفت: از آن‌جا که صنعت نفت و گاز، دانش‌محور تلقی می‌شود، حضور مداوم شرکت‌های دانش‌بنیان در پالایشگاه‌ها، امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد. مدیرعامل شرکت پالایش گاز پارسیان با بیان اینکه در گذشته هم، این شرکت‌ها خدمات زیادی در این حوزه به خصوص برای پالایشگاه پارسیان ارائه کرده‌اند، گفت: با توجه به نامگذاری امسال به نام «تولید؛ دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین»، امسال نیز با توجه بیشتری از شرکت‌های دانش‌بنیان به منظور تأمین خدمات مورد نیاز پالایشگاه بهره گرفته شده است.
بابایی در ادامه، اظهار داشت: مجموعه همکاران در بخش‌های پژوهش و عملیات، تلاش کردند با تعریف نیازها و پیگیری آن و به کارگیری شرکت‌های دانش‌بنیان، این نیازها را مرتفع سازند.
مدیرعامل شرکت پالایش گاز پارسیان در بخش دیگری از سخنان خود به میزان فرآورش این پالایشگاه اشاره کرد و گفت: پالایشگاه ما پس از پارس جنوبی، تحقیقاً دومین پالایشگاه از نظر تأمین گاز در مملکت بوده است. در واقع، تمامی کارهایی که انجام می‌شود، همه این پروژه‌های آماده‌سازی و بهبود سیستم‌ها که انجام می‌شود، به خصوص تعمیرات اساسی، همه در جهت آمادگی ایمن و تولید حداکثری در فصل زمستان است که ان‌شاءلله بتوانیم آن هدف شرکت ملی گاز ایران که تأمین گاز برای مردم مملکت در اقصی نقاط و به خصوص نقاط سردسیر است را تأمین کنیم و از این لحاظ مشکلی در گازرسانی پیش نیاید؛ کما اینکه در سال‌های گذشته شرکت ملی گاز ایران در این زمینه خیلی خوب عمل کرد و به تبع آن، پالایشگاه هم.
میعانات گازی کم‌نظیر!
بابایی در پاسخ به پرسشی در خصوص چگونگی کیفیت میعانات گازی این پالایشگاه، می‌گوید: میعانات گازی پالایشگاه ما تقریباً شاید در دنیا کم‌نظیر باشد، نوع میعانات ما میعانات بسیار باکیفیت و مرغوب است که مشتریان خاص خود را دارد؛ چه در داخل که پتروشیمی‌ها هستند و چه کشورهای خارجی که درخواست میعانات را دارند! هرچند که با گذر زمان و کاهش افت میادین که بسیار طبیعی است، این مرغوبیت نیز کمی کاهش یافته است.
وی در ادامه، در خصوص مساله اصلی اینکه چرا میعانات پالایشگاه پارسیان تا این حد، با کیفیت‌تر و متفاوت است، می‌گوید: دلیل اصلی این مساله این است که خوراک گازی ما، گاز شیرین است و چون عنصرهای گازی تابناک، از نوع گاز شیرین است، به همین دلیل، میزان سولفور یا گوگرد آنها نیز به نسبت حوزه‌هایی که گاز ترش دارند، پایین تر است؛ چراکه اصل آن شیرین است.
مدیرعامل شرکت پالایش گاز پارسیان با اشاره به شرایط سخت کار در پالایشگاههای گازی، گفت: بیش از 80 درصد از همکاران ما در مجموعه پالایشگاه گاز پارسیان از نیروهای بومی منطقه هستند و از این جهت، این مجموعه نقش بسزایی در اشتغال‌زایی در منطقه جنوب استان فارس داشته، ضمن آن‌که امیدواریم این همیاری در تداوم با همکاری با مجموعه شرکت ملی گاز ایران، زمستانی پر از آرامش خاطر را برای مردم عزیز کشورمان به ارمغان بیاورد.
بابایی همچنین با اشاره به حجم بالای امور محوله در پالایشگاه گاز پارسیان، اظهار داشت: خوشبختانه امور مربوط به نیازهای بازرسی فنی و مهندسی فرآیند با استفاده از توان منابع داخلی انجام و طبق برنامه، برای تولید زمستانه از ابتدای آبان ماه سال جاری فعالیت پالایشگاه آغاز شده است.
کاهش ۲۷ درصدی فلرینگ در پارسیان طی سال گذشته
وی درخصوص کار در حوزه مسئولیت اجتماعی، گفت: این شرکت نیز همانند سایر پالایشگاه‌ها در این حوزه، نهایت تلاش خود را به‌کار گرفته تا به‌ویژه در بخش کاهش فلرینگ، اقدامات زیادی را به ثمر برساند.
بابایی با بیان اینکه برای کاهش گازهای مشعل، برنامه‌ای ۵ ساله را در دست اقدام داشته، گفت: با پیاده‌کردن این برنامه، خوشبختانه سال ۱400 به نسبت سال قبل از آن، ۲۷ درصد کاهش فلرینگ داشتیم که در بحث‌های زیست‌محیطی بسیار مؤثر بوده است؛ ضمن آن‌که در مورد زیروفلرینگ با شرکت‌های دانش‌بنیان نیز برای دفع تبعات زیست‌محیطی، در حال همکاری گسترده هستیم.
مدیرعامل پالایشگاه گاز پارسیان تکمیل زنجیره ارزش و اشتغال‌زایی در بخش‌های مختلف را از دیگر تلاش‌های این شرکت در راستای مسئولیت اجتماعی عنوان کرد و توضیح داد: در همین راستا، شرکتی در مجاورت همین پالایشگاه برای تولید اتان تأسیس شده که در بخش تولید میعانات نیز فعال است.
خودکفایی در ساخت داخل!
بابایی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به بحث خودکفایی در ساخت تجهیزات داخل، می‌گوید: اکنون و در حال حاضر، بخش عمده‌ای از قطعات و تجهیزات ما در این پالایشگاه، ساخت داخل است و بعضاً در برخی موارد، حتی خیلی بهتر از قطعه مشابه خارجی خود نیز کار می‌کند.
وی در خصوص دستاورد حاصل از تعمیرات اساسی امسال، گفت: در این چند ساله، قطعات داخلی تا حد امکان و توان ساخت داخل شد و سازندگان داخلي توانستند با مهندسی معکوس، نقشه آنها را تهیه کرده و بسازند، ما هم استفاده کردیم و خوشبختانه نتيجه‌بخش بود. این مساله نشان می‌دهد که در هر بخش ما می‌توانیم به خودکفایی رسیده و نیاز داخل را تأمین کنیم به شرط آن که به سازندگان داخلی خود، اطمینان کنیم.
به‌رغم آن که تصور می‌کنی هنوز صحبت‌های زیادی باقی است، اما زمان آن رسیده تا با مدیرعامل خداحافظی کرده و سراغ دیگر دوستان، مهندسان و تکنسین‌هایی برویم که در سایت مشغول به کار هستند و یا شاید مشغول «زندگی»! اما قبل از آن به سراغ رییس امور کارکنان در مدیریت توسعه منابع انسانی می‌رویم که گویا حرف برای گفتن زیاد دارد!
سرمایه اصلی هر شرکتی، نیروهای انسانی آن است
با حدود ۳۲ سال سابقه کار که بیش از ۲۰ سال آن در پالایشگاه پارسیان بوده، می‌توان حدس زد که با چه عشق و علاقه‌ای درخصوص کارکنان، این سرمایه‌های انسانی صحبت کرده و خواهان رفاه و آسایش بیشتر برای آنان باشد؛ چراکه بر این باور است که سرمایه اصلی هر شرکتی، نیروهای انسانی آن است که باید در حفظ و نگاهداری این سرمایه به جد، کوشید.
محمدرضا آخوندمیرزا، رییس امور کارکنان پالایشگاه گاز پارسیان با چهره‌ای خندان، تمام سختی‌های کار در چنین محیطی را در یک جمله ریخته و می‌گوید: کار در دمای حداقل ۳۰ درجه در محیطی که از ۱۲ ماه سال، حداقل ۹ ماه آن، کولر روشن است، بسیار طاقت‌فرسا و در خیلی از موارد، غیرقابل تحمل است.
برای ایجاد انگیزه در کارکنان، علاوه بر عشق و علاقه‌ای که به خود کارکردن در چنین شرایطی وجود دارد، باید مسایل تشویقی را نیز در نظر گرفت که من از تمامی دست‌اندرکاران می‌خواهم تا به این موضوع بیش از گذشته، رسیدگی کنند.
برنامه‌ریزی یک‌ساله برای تعمیرات اساسی
با مهندس محمدصادق کرونی، کارشناس ارشد مکانیک و رییس تعمیرات اساسی و نوسازی پالایشگاه پارسیان که بیش از ۱7 سال است که در این پالایشگاه مشغول به‌کار بوده، باب گفتگو را باز کردم. چند سال قبل نیز که برای نشان دادن چگونگی اورهال در این پالایشگاه، به این منطقه و میان همین جمع صمیمی آمده بودم، وی نخستین کسی بود که در پالایشگاه با صداقت و صمیمیت به پرسش‌های ما پاسخ داد.
کرونی با بیان اینکه برای اجرای تعمیرات اساسی (اورهال) در پالایشگاه گاز پارسیان نزدیک به یک سال برنامه‌ریزی صورت گرفته، می‌گوید: پالایشگاه گاز پارسیان از 2 فاز اصلی تشکیل شده که شامل پارسیان یک و دو است. انجام تعمیرات اساسی در پارسیان دو با همکاری حدود 400 نفر از همکاران و براساس برنامه‌ریزی در 17 روز و در پارسیان یک، برنامه‌ریزی 21 روزه بود و با وجود فشردگی کارها، تعمیرات اساسی این بخش نیز بر اساس زمانبندی قبلی انجام شد.
به گفته کرونی، حدود ۴۰۰ نفر در بخش‌های مختلف در تعمیرات اساسی مشغول به کار هستند و معمولاً در تمامی مراحل، تمامی دستگاه‌ها، قطعات و .... تا روز بعد به مسیر اصلی خود بازگردانده شده تا پالایشگاه بتواند در زمان مشخص، به مدار تولید بازگردد.
رییس تعمیرات اساسی و نوسازی پالایشگاه پارسیان می‌گوید: به رغم آن که شرایط بسیار گرم و مرطوب و طاقت فرساست ولی به گونه‌ای برنامه‌ریزی می‌شود تا حتی در زمان عقب بودن از برنامه، با حجم کار بیشتر، پروژه مورد نظر در زمان مقرر به اتمام برسد.
گرما و صدا بیداد می‌کند! نمی‌توانی حتی لحظه‌ای از این همه سر و صدا غافل شوی! زمانی که مهندس کرونی برای انجام پاره‌ای از توضیحات به سراغ برخی کارگرها می‌رود، فرصتی می‌یابم تا با نگاه به اطراف خود، حس ایثار، بزرگی و باور به مردم را از تلاشگرانی بگیرم که حتی لحظه‌ای را نیز به خود استراحت نداده و راحتی دیگران را بر راحتی خود ترجیح داده‌اند.
کارشناس ارشد مکانیک و رییس تعمیرات اساسی و نوسازی پالایشگاه پارسیان در ادامه و در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به حجم عظیم کار در یک بازه زمانی بسیار کوتاه، می‌گوید: چهار ترین (train) پارسیان ۲ همزمان با یکدیگر از سرویس خارج است و تقریباً همزمان نیز به سرویس برمی‌گردند.
واقعیت این است که نمی توان تلاش شبانه روزی این دریادلان را کتمان کرد. از زمانی که به یاد می‌آورم و ما را با سمت خبرنگار به این مکان (البته پیش از درست کردن فازها) که فقط یک تپه ماهور بود، می‌آوردند و ما می‌گفتیم چطور امکان دارد که این تپه ماهورها به دریایی از فلز تبدیل شوند که از دل پرصدای آن، شعله‌های نور و امید راهی خانه مردم گردد؟! این پرسش در ذهن ما جای داشت که چگونه توانستند خود را وقف این مکان و «کار» را «زندگی» کنند؟!
این حس همیشه با تو خواهد بود که چگونه جوانان این مرز و بوم، نخبگانی که می‌توانستند با یک اشاره آن طرف آب باشند و برخوردار از بسیاری از امکانات، ولی اینجا، این گرما و این امکانات را ترجیح داده‌اند تا در خاک وطن خدمت کنند.
تکیه اصلی ما بر تولید داخل و شرکت‌های ایرانی است
انجام تعمیرات اساسی در پالایشگاه با هدف حصول اطمینان از ایجاد آمادگی لازم برای حفظ جریان پایدار گاز در دوره سرد سال صورت می‌گیرد.
شهریار داری‌پور، مدیرعملیات پالایشگاه گاز پارسیان دیگر مدیر آبی‌پوشی بود که در سایت مورد پرسش ما قرار گرفت. وی با بیان این مطلب، درخصوص اورهال گفت: بر این اساس، پالایشگاه‌ها مطابق با برنامه‌ریزی صورت‌گرفته به بازسازی، نوسازی و تعمیر تجهیزات می‌پردازند.
داری‌پور در ادامه، می‌افزاید: عموماً برنامه‌ریزی برای اجرای تعمیرات اساسی در هر سال، از پائیز سال قبل طی جلسات مستمر با واحدهای داخل پالایشگاه و هماهنگی با شرکت ملی گاز ایران انجام می‌شود که خوشبختانه در روند انجام این تعمیرات، علاوه بر اجرای تعمیرات، در بحث تأمین اقلام و تجهیزات مورد نیاز هم، تکیه اصلی ما بر تولید داخل و شرکت‌های ایرانی است که در این زمینه توانمندی بالایی از خود نشان داده‌اند.
آموزش همکاران؛ کلیدواژه اصلی اقدامات ما در اورهال
به هر طرف که نگاه می‌کنی، عده‌ای را در رفت‌وآمد سریع یا صحبت با بی‌سیم می‌بینی! گویا همه در مسابقه‌ای شرکت کرده‌اند که برنده‌ای برای آن نیست. نقش اول این مسابقه آبی‌پوشان و سفیدپوشانی هستند که با نهایت دقت، تلاش می‌کنند گرما و امید را به برندگان نهایی این مسابقه، یعنی مردم ببخشند! تلاش‌شان پیروز باد!
رئیس ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE) پالایشگاه گاز پارسیان را در میانه راه به سمت محل «شربت آفیس»، پیدا کردم و درخصوص اورهال و مسایل مبتلابه آن، پرسیدم.
محمد دلدار درباره فرآیند تعمیرات اساسی این مجموعه گفت: برای ناظران بیرونی موضوع تعمیرات اساسی در پالایشگاه صرفاً در چارچوب یک فرآیند یک ماهه درنظر گرفته می‌شود. اما واقعیت این است که برای اجرای این تعمیرات از ماه‌ها قبل همکاران ما در بخش‌های مختلف شرایط را برای انجام یک تعمیرات اساسی ایمن و مطمئن آماده‌سازی می‌کنند.
وی درباره رویکرد و نقش اداره ایمنی، بهداشت و محیط زیست پالایشگاه گاز پارسیان نسبت به اجرای عملیات تعمیرات اساسی گفت: اولویت برای مجموعه HSE، اجرای این تعمیرات با بالاترین سطح ایمنی است. در همین رابطه آموزش همکاران کلید واژه اصلی اقدام ما در عملیات تعمیرات اساسی است. بر همین اساس، همه همکارانی که در عملیات تعمیرات اساسی مشارکت داشتند، در بدو ورود آموزش‌های لازم را در خصوص اجرای ایمن تعمیرات می‌گذرانند.
وی در پایان، افزود: اقدامات HSE در فرآیند عملیات‌های صورت گرفته در پالایشگاه گاز پارسیان سبب شده تا «کار بدون حادثه» در بخش نیروهای رسمی پالایشگاه، رکورد یک میلیون و پانصد هزار نفر ساعت‌کار و در بخش همکاران پیمانکار، رکورد 16 میلیون و 11 هزار نفر ساعت‌کار را ثبت کند.
نسیم نسبتاً خنکی که از شرق می‌وزد، نشان می‌دهد که ساعت‌هاست مشغول گفتگو با آبی‌پوشان و یا سفیدپوشان این مجموعه هستم و زمان رفتن فرارسیده ولی غروب آفتاب در این دشت همواری که تنها لباسی از جنس فلز بر تن دارد، به قدری زیباست که پای رفتن تو را به‌رغم خستگی زیاد، کند می‌کند.
با مجموعه عکاسان و فیلمبرداران راهی نقاطی می‌شویم که زیبایی پالایشگاه را از دل غروب آفتاب، زیباتر به تصویر می‌کشد. با آنها هم‌گام می‌شوم تا از نقطه سفید دوربین آنها، زندگی را به رنگی دیگر دیده و زیبایی‌های پیچیده تصویر هم‌آغوشی آب و آتش با فلزات را از منظری دیگر شاهد باشم!
اورهال؛ اساسی‌ترین تعمیرات در پالایشگاه‌ها
همانطور که گفتم، صبح روز دوم را تلاش کردیم تا از نخستین ساعات، در سایت باشیم تا هم همراهان عکاس ما بتوانند خاطره‌ها و لحظات خوب و سخت را به تصویر بکشند، هم من به عنوان یک خبرنگار، بتوانم اطلاعات بیشتری از یک سایت پالایشگاهی به دست آورم و این تجربه را بر روی کاغذ، با دیگران شریک شوم.
نمی‌دانم این لب‌ها همیشه خندان هستند یا به میمنت ورود ما به عنوان خبرنگار و عکاس! می‌توانی با آنها هم‌صحبت شوی و در آبی دریایی دلشان شریک! از هر لهجه‌ای می‌توانی در این محیط بیابی! اینجا قومیت معنا ندارد، درست مانند زمانی که در افق، خط زمین و آسمان به یکدیگر می‌پیوندد تا ثابت کند، تفاوت زبان‌ها و لهجه‌ها، نمی‌تواند تو را از برادر سببی خویش جدا سازد.
به رییس تعمیرات پالایشگاه می‌رسم. چند سال قبل هم که برای تهیه گزارشی از اورهال به این پالایشگاه آمدم، با وی هم‌کلام شده بودم.
جدی و استوار با یک سر تکان دادن، درخواست ما را متوجه شده و فوراً به اصل مطلب می‌پردازد؛ ما یک فعالیت تعمیراتی روزمره داریم که بر اساس برنامه‌ریزی قبلی، در طول سال اجرا می‌شود. یک سری هم فعالیت‌های اضطراری است. بخش عمده هم مربوط به تعمیرات اساسی یا همان اورهال است که حدوداً یک ماهی به طول می‌انجامد.
مهندس غلام درخشنده، رییس تعمیرات پالایشگاه پارسیان با این جملات آغاز سخن کرد و من تلاش زیادی کردم تا در میان سروصدای بسیار، سخنان وی را به گوش بسپارم.
درخشنده در ادامه و در خصوص زمان توقف کار در پالایشگاه در زمان تعمیرات اساسی، می‌گوید: البته واحدها در سرویس باقی می‌مانند و تولید برقرار است. هر واحد حدود ۲۰ روز متوقف می‌شود تا کار تعمیرات به نتیجه برسد. البته در این حالت، وظیفه بهره‌بردار از همه سنگین‌تر است. به این ترتیب که ابتدای شروع اورهال، وظیفه بهره‌بردار است که تمامی دستگاه‌ها را از نظر گاز، مایعات گازی، فشار و دما ایمن‌سازی کند و به واحد تعمیرات تحویل دهد تا این واحد شروع به کار کند.
رییس تعمیرات پالایشگاه پارسیان با بیان این که در برخی از موارد، برخی کارها برای نخستین بار است که انجام می‌شود، اظهار داشت: این مساله شاید بیشتر به بخش اسلاگ‌کچر (Slug Catcher) و یا همان واحد سیلابه‌گیر مربوط می‌شود که به هرحال برای ما روسفیدی نزد مردم را به ارمغان می‌آورد، چون خوشبختانه در هیچ بخشی با تکنیسین‌های خوب و ماهری که داریم، به مشکل برنمی‌خوریم.
شربت آفیس!
اینجا «درد» برای همه واژه‌ای مشترک است و نمی‌توانی زمانی که ناراحتی یکی از همکارانت را می‌بینی، نسبت به آن بی‌تفاوت باشی، همان طور که شادی را شریک هستی. ما را به ایستگاه صلواتی که در آن، شربت و آب میوه خنک به وفور یافت می‌شود، راهنمایی می‌کنند. با این که فقط نصف روز را با آنان و البته نه همه آنها گذراندم، احساس نزدیکی می‌کنند. از هر طرف شربت تعارف می‌کنند.
طعم خوبی که هیچ‌گاه نمی‌توانم فراموش کنم. این زنده‌دلان چگونه با یک چیز ساده اینقدر خوشحال می‌شوند و نسبت به جماعت خود عرق دارند؟ باید آن‌جا باشی تا بدانی شربت آفیس هیچ کم از دیگر کارهای مهم واحدها ندارد، بلکه هم مهم‌تر! خنکی شربت آبلیمو با آرامش و لبخندی که میهمانت می‌کنند، آن‌قدر به وجودت انرژی تزریق می‌کند تا برای چند ساعت آینده تو را شارژ نگاه دارد.
گرفتن عکس یادگاری با تمام بچه‌ها در شربت آفیس و صحبت و گپ و گفت با آنان، از ساده‌ترین کارهایی بود که می‌شد انجام داد.
پیشرو در زمینه خودکفایی و ساخت داخل
پس از اعمال تحریم‌ها، به رغم آن که همیشه در این بحث، پیشقدم بودیم، مصرتر شدیم تا بیش از گذشته روی بومی‌سازی قطعات کار کنیم.
در میان هیاهوی کارگاه و بخش‌های مختلف جوشکاری، تراشکاری و ... به زور صدای محمدرضا ایمانی، رییس کارگاه مرکزی ساخت داخل که به نوعی، پشتیبانی‌کننده خدمات فنی برای واحدهای عملیاتی است را می‌شنوم. تلاش دارم بفهمم این جوانان چگونه در این سر و صدا به راحتی مشغول به کار هستند و همچنان لبخند به لب دارند.
ایمانی سعی می‌کند با صدایی رساتر، اطلاعات خود را به گوش ما برساند و ادامه می‌دهد: این کارگاه از 4 قسمت تشکیل شده؛ کارگاه تراشکاری، تعمیر شیرآلات، جوشکاری و تعمیر ابزار که در هر قسمت، کارهایی متفاوت با رویکرد داخلی‌سازی انجام می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: در قسمت شیرآلات، کار تعمیر شیرآلات و تعویض برخی قطعات انجام می‌شود، در کارگاه تراشکاری، ساخت قطعات، ترمیم، آماده‌سازی و نوسازی قطعات و خطوط فرآیندی برای نصب انجام می‌شود، در قسمت جوشکاری هم آماده‌سازی خطوطی که نیاز به تغییر یا تعویض دارند، انجام می‌شود و در قسمت تعمیر ابزار، ابزارهایی که در حین کار معیوب می‌شوند، بطور کامل در اختیار کارگاه تعمیر ابزار قرار می‌گیرند و پس از تعمیر، به واحدهای مربوطه تحویل می‌شوند.
ایمانی موضوع مهم دیگر که در اینجا با همکاران روی آن کار می‌کنند را مربوط به بحث ساخت داخل و داخلی‌سازی قطعات عنوان می‌کند و می‌گوید: برای داخلی‌سازی، ابتدا دانش فنی قطعات را تدوین کردیم و پس از آن، شناسایی شرکت‌ها در شهرک‌های صنعتی کل کشور انجام شد، پس از آن، استعلام‌گیری از شرکت‌ها بر اساس نیازی که مجموعه پالایشگاه داشته، انجام شده است.
وی ادامه می‌دهد: بر این اساس، ما تاکنون شیرآلات مورد نیاز چندین مجموعه پالایشگاهی را ساخته و ارایه کردیم که هم‌اکنون نیز در سرویس است؛ مهم‌ترین این دستاورد هم مربوط به واحد نم‌زدایی است که از سال ۱۳۹۶ در واحد پارسیان ۲ در سرویس بوده و تا الآن هم مشکلی نداشته است.
به گفته ایمانی، این شیرها نقش بسیار حیاتی در واحد نم‌زدایی دارند و حدود ۴8 بار در روز و در دمای کاری بین ۵۰ تا ۳۵۰ درجه باز و بسته می‌شوند. این‌ها بطور کامل ساخته شده و در واحد نم‌زدایی ۱۰۴ نصب هستند و نکته مهم آن‌که تاکنون نیز به مشکلی برنخورده است.
وی ادامه می‌دهد: ما در این بخش تمام تلاش خود را به کار گرفته‌ایم تا از جوانان این مرز و بوم که بسیار هم خوش‌فکر هستند ولی ممکن است سرمایه این کار را نداشته باشند، استفاده کنیم. تماس با پارک‌های علم و فناوری شیراز، مشهد، نمونه‌ای از این تلاش‌هاست. ما نقشه‌ها را تهیه کردیم و این اطلاعات فنی را در اختیار آنها گذاشتیم تا به ساخت قطعه مورد نظر برسیم.
بسیاری از این شیرهای اطمینان که بسیار هم مهم هستند، اگر بومی‌سازی نشده بودند، در این شرایط تحریم، می‌توانستند یک واحد پالایشگاهی را از کار بیاندازند که به لطف و توانمندی متخصصان داخلی، در این بخش به خودکفایی رسیده‌ایم.
مهندس ایمانی در خصوص انتظارات بخش خودکفایی اظهار داشت: اگر کمی بوروکراسی کمتر و سیستم چابک شود، این پروسه روند سریع‌تری به خود خواهد گرفت و در صورتی که مجوزها برای ساخت قطعات سریع‌تر آماده شود، شرکت‌ها خیلی سریع‌تر و دقیق‌تر می‌توانند کار را ارایه دهند؛ هرچند که زمان ساخت و ارایه کار نیز مهم است. اما به‌هرحال، حمایت دولت از این شرکت‌ها که با دل و جان کار می‌کنند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
وقت تنگ است و نمی‌توانیم بار دیگر به داخل سایت بازگردیم. زحمات این تلاشگران واقعاً با یکی دو روز آن‌جا ماندن و صحبت کردن و یا حتی چند صفحه سپید را سیاه کردن، قابل لمس نیست. باید با «عشق»، همانند خود آنان و از دریچه چشم آنها به قضیه بنگری تا دریابی این واژه سحرآمیز تا چه اندازه می‌تواند برای آنها بامفهوم باشد که خود را در دریایی از پیچ و مهره و فولاد گم می‌کنند تا ملتی را گرم و امیدوار سازند!
پارسیان، پالایشگاهی تمام ایرانی
رئیس امور تدارکات و عملیات تأمین کالا شرکت پالایش گاز پارسیان شاید آخرین فرد از زنجیره‌ای بود که می‌خواستم با سخنان‌شان، رنگ و بویی ویژه‌تر به گزارشم بدهم.
امیر خادمی در ابتدای امر و پس از معرفی خود، با بیان اینکه پالایشگاه گاز پارسیان از سال 83 آغاز به کار کرده، گفت: این پالایشگاه از ابتدای اقدام به راه‌اندازی تا حالا که 18 سال از بهره‌برداری از آن می‌گذرد، یکی از ایرانی‌ترین و بومی‌ترین صنایع گاز کشور از نظر تجهیزات و سرمایه انسانی است.
وی در ارتباط با ساز و کار عملکرد امور تدارکات و عملیات تأمین کالای پالایشگاه گفت: با توجه به شرایط ظالمانه تحریم کشور به خصوص در صنایع نفت و گاز؛ مجموعه ما با اتخاذ رویکرد علمی و نیاز سنجی دقیق از تجهیزات مورد نیاز، اقدام به تأمین کالاهای مورد نیاز کرده است.
به این ترتیب که اقلام پرمصرف و استراتژیک ساخت خارج در پالایشگاه را شناسایی، کدگذاری و میزان مصرف آن را مشخص کردیم. پس از ایجاد شناسنامه فنی برای اقلام استراتژیک و پرمصرف پالایشگاه با همکاری همکاران در بخش عملیات، در مسیر بومی‌سازی این تجهیزات با سازندگان داخلی همکاری صورت گرفت.
وی ادامه داد: نتیجه این اقدام سبب شده تا نزدیک به 2 هزار قطعه شناسنامه دار که در دسته اقلام پرمصرف و استراتژیک در بخش‌های مختلف پالایشگاه قرار می‌گرفت از سوی سازندگان مستعد «تولید اول» و دانش بنیان تأمین شود. در حال حاضر بیش از 85 درصد اقلام پرکابرد و استراتژیک پالایشگاه تولید داخل است.
خادمی در خصوص برآیند عملکرد قطعات ساخت داخل در برابر قطعات وارداتی گفت: واقعیت این است که در بسیاری از اقلام تولیدی داخل، بازخوردی که از سوی مجموعه عملیات گرفته شده، نشان می‌دهد این قطعات در رده محصولات وارداتی عمل کرده‌اند. اما در برخی اقلام نیز با توجه به تجربه و تکنولوژی، ضعف عملکردی برخی اقلام گزارش شده است. با این حال، با توجه به شاخص‌های ما، برآیند تأمین کالا از داخل و تکیه بر دانش و توان بومی از منظر هزینه و عملکرد مثبت بوده است. ضمن اینکه در مجموعه پالایشگاه، اولویت با تداوم تولید پایدار است و اگر بنا بر تمرکز بر واردات به خصوص در شرایط تحریمی بود، طبیعتاً نمی‌توانستیم این تداوم تولید را حفظ کنیم.
رئیس امور تدارکات و عملیات تأمین کالا شرکت پالایش گاز پارسیان در پایان، با بیان اینکه تداوم تولید، مهم‌ترین عامل در حیات پالایشگاه‌هاست، گفت: فراموش نکنیم که با توجه به تحریم‌ها، تأمین کالا کار بسیار سختی است و نیاز به یک تیم مجرب و باانگیزه دارد تا با توجه به شاخص زمان، کالا به کیفیت و کمیت مورد نظر برسد تا بدین وسیله، وقفه‌ای در کار تولید به‌وجود نیاید.
سفر به پایان رسید. با این که طی چند سال گذشته و تا پیش از کرونا، در زمان اورهال این پالایشگاه نیز در این مکان بودم، باز هم به نظرم، مکان، جذابیت‌های تازه و جدیدی داشت. جذابیتی که تو را بارها و بارها فراخوان می‌کند تا از نزدیک ایثار رادمردانی را شاهد باشی که با تلاش خود، خانه و کاشانه‌ات را در زمستان گرم نگاه می‌دارند و دلت را امیدوار. به نظرم، هرگز نمی‌توان با بازدیدی دو روزه، احساسی را که این بچه‌ها به این محیط و کار خود دارند، درک کرد. برای آنها سلامتی و موفقیت در کاری را خواهانم که خیر آن، به همه مردم می‌رسد.
