پالایشگاه فراسرزمینی، فرصتی برای صادرات نفت ایران
نبض نفت -در اردیبهشت ۱۴۰۱ با سفر وزیر نفت به آمریکای لاتین، ایران با ونزوئلا و نیکاراگوئه ۸ قرارداد و تفاهم در حوزه نفت و کشاورزی امضا کرد که یکی از مهم‌ترین آنها قرارداد ۱۱۰ میلیون یورویی بازسازی و تعمیرات اساسی پالایشگاه الپالیتو ونزوئلا بود که منجر به صادرات ۱۰۰ هزار بشکه نفت ایران به این پالایشگاه فراسرزمینی شد.
امروز نیز سیدابراهیم رئیسی به سه کشور کوبا، ونزوئلا و نیکاراگوئه سفر کرد تا تقویت روابط اقتصادی و به خصوص انرژی ایران و کشورهای آمریکای لاتین را شخصا پیگیری کند، در سفر قبلی اتفاق مهمی که رخ داد امضای قرارداد اولیه تکمیل ظرفیت پالایشگاه دولتی ۱۴۰ هزار بشکه‌ای «الپالیتو» در ایالت کارابوبو به ارزش ۱۱۰ میلیون یورو با هدف تأمین تجهیزات پالایشگاهی و کمک به تعمیرات اساسی آن بود، طبق قرارداد دو کشور، منابع مالی این پروژه از سوی شرکت نیکو و خوراک نفت خام این پالایشگاه با مشارکت شرکت ملی نفت ایران از طریق شرکت نیکو تأمین می‌شود. پالایشگاه «الپالیتو» کوچک‌ترین پالایشگاه نفتی در ونزوئلاست که بیش از ۵۰ درصد ظرفیت آن خالی است.
بخش پالایش ونزوئلا به‌دلیل تحریم‌های وضع شده علیه این کشور دچار فرسودگی مزمن است و شرکت‌های داخلی این کشور هم توانایی بالایی برای روزآمد کردن پالایشگاه‌ها ندارند. در سال ۲۰۲۰ ظرفیت اسمی پالایشی این کشور روزانه یک میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه و تولید پالایشی این کشور ۱۲۳ هزار بشکه بوده است. ونزوئلا همانند ایران درگیر تحریم‌های یکجانبه آمریکا است و همکاری دو کشور و استفاده از تجارب متقابل به کم کردن اثر تحریم کمک خواهد کرد.
صادرات، توسعه پالایشگاه، پتروپالایشگاه و میدان‌ها محور فعالیت در آمریکای لاتین
وزیر نفت در جمع‌بندی رویدادهایی که در جریان سفر قبلی به آمریکای لاتین محقق شد، تصریح کرد: موضوع صادرات نفت‌خام و میعانات گازی، فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی که پیش از این سفر محقق شده بود و نتایج آن را دیدیم اما در گام دوم ما به عرصه توسعه ظرفیت پالایشگاههای این کشور قدم گذاشتیم و با افزایش ظرفیت پالایشی برای جلوگیری از خام‌فروشی نفت‌خام و میعانات گازی کشور خودمان اقدام کردیم که همه اینها در موازات با توسعه میدان‌های نفتی و گازی در دریا و خشکی کشورهای آمریکای لاتین پیش می‌رود که تفاهم‌نامه‌های خوبی برای آنها امضا کردیم.
وی در تشریح بازسازی پالایشگاههای ونزوئلا گفت: ایران با تعمیرات اساسی و بازسازی دو پالایشگاه تقریباً از کار افتاده ونزوئلا در یک بازی برد - برد و همکاری مشترک توانست ظرفیت پالایشی آنها را در اختیار بگیرد و با افزایش ظرفیت آنها نفت ایران و ونزوئلا را در آنها به فرآورده تبدیل کند.
استفاده از ظرفیت خالی پالایشگاه فراسرزمینی اما تنها به «الپالیتو» ختم نمی‌شود. وزارت نفت برای تعمیر پالایشگاه «پاراگوانا»، بزرگ‌ترین پالایشگاه نفتی ونزوئلا با ظرفیت ۹۵۵ هزار بشکه در روز آماده شده است. مجتمع پالایشگاه پاراگوانا مستقر در پونتو فیجو ونزوئلا است که به‌عنوان سومین پالایشگاه جهان شناخته می‌شود. این مجتمع پالایشی، از سه پالایشگاه به نام‌های پالایشگاه اوای، پالایشگاه کادون و پالایشگاه گرانده تشکیل شده است. این پالایشگاه پس از تحریم ونزوئلا و عدم تعمیرات اساسی، فرسوده و از کار افتاده شده است.
سومین پالایشگاهی که ایران برنامه استفاده از ظرفیت آن را دارد پالایشگاه ۱۰۰ هزار بشکه‌ای به نام «بولیوار سوپریم سوئنو» در نیکاراگوئه است. حجم سرمایه‌گذاری این پالایشگاه ۴ میلیارد دلار برآورد می‌شود، البته زمین و تأسیسات اساسی برای ایجاد این پالایشگاه ۱۰۰ هزار بشکه‌ای از سال‌ها پیش وجود دارد که به‌دلیل تحریم‌های آمریکا نیمه‌کاره رها شده است.
همکاری در بازسازی و تعمیر دو پالایشگاه الپالیتو و پاراگوئانا ونزوئلا اتفاق بزرگی بود که نقطه عطفی مهم در صنعت نفت ایران به‌شمار می‌رود و در دیگر کشورهای آمریکای لاتین نیز این الگو در حال تکرار است.
پالایشگاههای فراسرزمینی؛ یک فرصت
عباس کاظمی، مدیرعامل سابق شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران در خصوص مزایای پالایشگاه فراسرزمینی به ایسنا گفت: هرگونه سرمایه‌گذاری در کشور مطلوب بوده، کشوری توسعه یافته است که بتواند در داخل سرمایه‌گذاری کند و یا اینکه سازوکاری را برای جذب سرمایه خارجی به کار بگیرد و یا حتی در خارج سرمایه‌گذاری کند.
وی با بیان اینکه در پالایشگاههای فراسرزمینی پیشتر تجربه داشته ایم، به‌طوری که در دهه ۴۰ سه پالایشگاه در خارج از کشور ساختیم و در آنها سرمایه‌گذاری کردیم که امری مطلوب بود، گفت: اگر ایران بتواند در خارج از کشور سرمایه‌گذاری کرده و یا سرمایه جذب کند هر دو مطلوب بوده و به طور کلی باید گفت که سرمایه گذاری به هر شکلی مقبول است.
مدیرعامل سابق شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران با اشاره به پتانسیل ایران برای ایجاد پالایشگاههای فراسرزمینی در کشورهای دیگر، گفت: در همه جای دنیا این پتانسیل وجود دارد، ایران می‌تواند در مالزی و اندونزی نیز اقدام به این کار کند، در کل با هر کشوری به توافق برسیم امکان سرمایه گذاری وجود دارد.
کاظمی افزود: در حال حاضر بیشتر سرمایه‌گذاری ها در خاورمیانه و چین انجام می‌شود، در حوزه پالایش نیز استارت کار در ونزوئلا زده شده که اقدامی مثبت است و این موضوع می‌تواند در دیگر کشورها نیز توسعه یابد.
فرصتی برای یافتن بازارهای جدید
همچنین شهاب الدین متاجی، مدیر سابق برنامه ریزی تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی نیز در همین رابطه به ایسنا گفت: اقدام دولت برای راه‌اندازی پالایشگاه فراسرزمینی در ونزوئلا اقدام مناسبی بوده، این پالایشگاه بازاری برای نفت خام ایران خواهد بود و از نظر صادرات خدمات مهندسی، دانش فنی و تجهیزاتی که می‌توانیم بسازیم نیز یک اقدام مثبت است.
وی ادامه داد: اگر بتوانیم در ونزوئلا و یا کشورهای آفریقایی و آمریکای جنوبی بازارهای جدیدی پیدا کنیم برای توسعه بازار نفت ایران بسیار موثر است مشروط بر اینکه از نظر مالی نیز بررسی کافی انجام شود ودر نهایت منجر به این شود که هزینه هایی که ایران انجام می‌دهد بازگشت خوبی داشته باشد و درآمد خوبی برای کشور حاصل شود.
مدیر سابق برنامه ریزی تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی با بیان اینکه از نظر صادرات فنی و مهندسی این اقدام خوب خواهد بود اما باید اطمینان حاصل شود که محل‌هایی که در آن سرمایه‌گذاری صورت می‌گیرد به موقع بازپرداخت شود و منجر به این نشود که تنها متحمل هزینه شویم.
متاجی با اشاره به پتانسیل ایران برای راه‌اندازی پالایشگاه در دیگر کشورها گفت: این پتانسیل در کشورهای آفریقایی، آمریکای جنوبی همچون برزیل و بولیوی برای ایران وجود دارد و به نظر می‌رسد که برنامه‌ریزی‌های مناسبی نیز در این بخش صورت گرفته است.
در مجموع به نظر می‌رسد وزارت نفت دولت سیزدهم نگاه متفاوت‌تری نسبت به بازار نفت و تحولات آن نسبت به دولت گذشته دارد و سعی می‌کند با بازارسازی برای فروش نفت ایران، در رقم فروش نفت کشور ثبات ایجاد کرده و آن را از تحولات بازار ایمن کند.
منبع:ایسنا
