شركت‌های دانش‌بنیان در حوزه صنعت نفت ۳ برابر شدند
به گزارش نبض نفت به نقل از روابط عمومی وزارت نفت، وحیدرضا زیدی‌فرد شامگاه دوشنبه (۳۰ مردادماه) در گفت‌وگوی تلویزیونی از کاهش ۸۰ درصدی تجهیزات خارجی در صنعت نفت به حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد خبر داد و افزود: این روندی بوده که سال‌ها با فراز و نشیب فراوان در صنعت نفت طی شده و ثمربخش بوده است.
وی با اشاره به ساخت ایستگاه تقویت فشار گاز آرادان گفت: در این ایستگاه که از تجهیزات با فناوری بالا (های‌تِک) استفاده می‌شود، ۹۰ درصد تجهیزات بومی به‌کار رفته است، همچنین سامانه‌های کنترل صنعتی و سامانه‌های کمپرسور و طراحی‌ها داخلی هستند که اقدام بزرگی به‌شمار می‌آید.
معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری درباره قراردادهای صنعت نفت با شرکت‌های دانش‌بنیان اظهار کرد: ۷۵۱ قرارداد به ارزش حدود ۳۴۰ میلیون دلار و ۷۲۰۰ میلیارد تومان امضا کرده‌ایم.
زیدی‌فرد درباره استفاده از تجهیزات داخلی بیان کرد: در صنعت نفت غیر از ممنوعیتی که برای ورود تجهیزات مشابه خارجی وجود دارد، اگر خودمان هم به این تشخیص برسیم تجهیزاتی وجود دارد که ساخت داخل است و می‌تواند نیازهای ما را برآورده کند و دارای مشخصات و استانداردهای مدنظر صنعت نفت است، واردات مشابه این تجهیزات را در فهرست ممنوعیت‌ها ثبت می‌کنیم. پارسال فهرستی ۲۰۰ قلمی به کل صنعت نفت ابلاغ و اعلام کردیم ورود این ۲۰۰ قلم کالا از خارج از کشور ممنوع است و خودمان هم به‌صورت جدی بر این موضوع نظارت می‌کنم.
وی افزود: شرکت‌های دانش‌بنیان صنعت نفت در دولت سیزدهم از حدود ۱۵۰ به حدود ۵۵۰ شرکت رسیده، یعنی بیش از سه برابر شده است. فهرستی داریم به‌عنوان فهرست بلند تجهیزات تأییدشده که هر شرکتی در صنعت نفت بخواهد تجهیزاتی را بخرد یا استفاده کند، باید از شرکت‌هایی که داخل این فهرست هستند استفاده کند. تسهیلاتی را هم برای شرکت‌های دانش‌بنیان فراهم کرده‌ایم که بر تعدادشان اضافه می‌شود.
معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری ادامه داد: این فهرست شامل تأمین‌کنندگان و سازندگان است. برای نخستین بار در دولت سیزدهم، تعداد سازندگان از تعداد تأمین‌کنندگان بیشتر شده است که افتخاری برای صنعت نفت به‌شمار می‌رود.
زیدی‌فرد با اشاره به اجرای طرح چاه‌های بسته و کم‌بازده گفت: با اعلام فراخوان با شرکت‌های دانش‌بنیان قرارداد بستیم، همچنین تسهیلات و تضامین مختلفی از طریق صندوق خودمان یا از راه‌های قانونی دیگر در اختیار شرکت‌های دانش‌بنیان می‌گذاریم. در بحث صدور خدمات فنی و مهندسی نیز اقدام‌هایی برای شرکت‌ها صورت گرفته است، همچنین اکنون ۸۱ قرارداد با دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های مختلف در سراسر کشور امضا شده و یکی از ویژگی‌های این دوره وزارت نفت برقراری ارتباط بسیار خوب با وزارت علوم در دوره‌ها و رده‌های مختلف است که این ارتباط به همکاری بسیار خوبی بین وزارت علوم و وزارت نفت منجر شده است.
وی تصریح کرد: بسیاری از این ۸۱ قرارداد قدیمی و بعضی از آنها تازه است. برای راهکارهای ازدیاد برداشت از ۲۲ میدان با ۱۳ دانشگاه قرارداد بستیم که در دوره پیشین عنوان این قراردادها «میدان‌محور» بود. پس از بررسی به این نتیجه رسیدیم که شکل این قراردادها باید تغییر کند و از «میدان‌محور» به «مسئله‌محور» یا «فناورانه‌محور» تبدیل شود؛ این هم کمکی به ما و دانشگاه بود.
معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری با اشاره به امضای قرارداد با چهار مرکز بزرگ دانشگاهی کشور نیز گفت: این مراکز را برای تأیید لایسنس‌های مورد نیاز وزارت نفت به‌صورت انستیتو تعریف کردیم، همچنین با یکی از دانشگاه‌های کشور نیز فعالیت‌هایی بهینه و فناورانه در ارتباط با فعالیت‌های اکتشافی داشتیم. گفتنی است ۷۷ میلیون دلار و تقریباً ۱۴۰۰ میلیارد تومان برای قراردادهایی که با دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی داشتیم تخصیص یافته است.
زیدی‌فرد با تأکید بر فرآیند همکاری دانشگاه‌ها با وزارت نفت افزود: شکل قراردادهایی را که از پیش بسته شده بود را تغییر دادیم، اما خودمان هم به‌صورت مستمر بر مبنای استعداد دانشگاه‌ها برای حل برخی مسائل با آنها وارد مذاکره می‌شویم. من از بسیاری دانشگاه‌های کشور بازدید و با بسیاری از رؤسای دانشگاه‌ها و تیم دانشگاهی صحبت کرده‌ام. تلاش کردیم نیازهایمان را بگوییم و آنها نیز توانایی‌های خود را اعلام کنند.
وی درباره شرکت‌های فناور وزارت دفاع تصریح کرد: در صنعت دفاعی به رشد و بلوغ بسیار خوبی رسیده‌ایم. پس از مذاکره با فعالان این صنعت به این نتیجه رسیدیم که می‌توانیم از سرریز فناوری‌های بخش دفاعی در صنعت نفت استفاده کنیم. ظرفیت‌های بسیاری در صنعت دفاعی برای کمک به صنعت نفت وجود دارد به همین دلیل تفاهم‌نامه‌ای بین وزیر دفاع و وزیر نفت امضا شد و بعد از آن کارگروه‌های مختلف شکل گرفت و همکاری ادامه یافت.
معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری با اشاره به تجهیزات و تولیداتی که از پیش به کشور وارد می‌شدند و اکنون در داخل تولید می‌شوند، افزود: معاونت علمی ریاست‌جمهوری مسئولیت معرفی ساخت‌های بار اول را به‌عهده دارد. از ابتدای استقرار دولت سیزدهم، همکاری مستمر با معاونت علمی ریاست جمهوری را در زمینه‌های مختلف آغاز کردیم که هم‌اکنون نیز ادامه دارد. از جمله کارگروه‌های مشترکی که تشکیل شد و در دبیرخانه وزارت نفت مستقر است کارگروه ساخت بار اول است.
زیدی‌فرد توضیح داد: ما با هدف حمایت از ساخت بار اول تجهیزات راهبردی صنعت نفت از وزیر نفت ابلاغیه گرفتیم که مصوبه‌های این کارگروه مانند مصوبه‌های شخص وزیر است و ثمره‌اش این است که در سال ۱۴۰۱ توانستیم رتبه نخست را در میان وزارتخانه‌های کشور از بابت ساخت بار اول به‌دست آوریم، از سال ۱۴۰۰ تاکنون تولید بار اول ۸۰ درصد رشد داشته است.
صدور ۲ میلیون و ۷۰۰ قلم تجهیزات ایرانی به ونزوئلا
وی درباره صادرات تولیدات بار اول گفت: با پالایشگاه اِل‌پالیتو ونزوئلا قرارداد صدور خدمات فنی و مهندسی امضا شد و ۲ میلیون و ۷۰۰ قلم تجهیزات ایرانی را به ونزوئلا صادر کردیم که بسیار قابل توجه است، همچنین برای نخستین بار به روسیه کاتالیست صادر کردیم که افتخاری برای صنعت نفت است، زیرا از سال‌ها پیش واردکننده کاتالیست بودیم، اما اکنون الحمدالله به لحاظ فناوری به سطح بسیار بالایی رسیده‌ایم.
معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری ادامه داد: به‌تازگی یک بخش خصوصی مرتبط با صنعت نفت با شرکت نفت ونزوئلا قرارداد ۵۸ میلیون دلاری امضا کرده است.
زیدی‌فرد با اشاره به کارگروه صدور خدمات فنی و مهندسی گفت: از ابتدای دولت سیزدهم در وزارت نفت، این کارگروه را تشکیل داده‌ایم که در آن هم اشخاصی از وزارت نفت و هم از بخش خصوصی حضور دارند و تلاش ما این است موانعی را که بر سر راه صدور خدمات فنی مهندسی چه برای بخش خصوصی و چه بخش دولتی وجود دارد از سر راه برداریم و تسهیلات را فراهم کنیم.
وی صرفه‌جویی ارزی در نتیجه حمایت از ساخت بار اول و بومی کردن تجهیزاتی را که از خارج وارد می‌شدند، ۳۵۰ میلیون دلار ذکر کرد.
معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری در پاسخ به این پرسش که شرکت‌های دانش‌بنیان چگونه می‌توانند وارد فهرست شرکت‌هایی شوند که با صنعت نفت همکاری دارند، گفت: سال ۱۴۰۱ ابلاغیه‌ای داشتیم مبنی بر اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان به لحاظ بحث امتیاز برای ورود به فهرست سازندگان ما تسهیلات کاملاً ویژه دریافت کنند. امتیازهای آنها ورودشان را به فهرست ما بسیار تسهیل می‌کند، همچنین این شرکت‌ها برای ورود به فهرست ما باید در ابتدا خوداظهاری کنند سپس وضع آنها در کمیته مربوطه بررسی و سرانجام، نتیجه نهایی به آنها اعلام شود.
زیدی‌فرد درباره تأمین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان اظهار کرد: دولت و مجلس برای ما درباره بند الف تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۱۴۰۱ تکلیفی قانونی قرار داده‌اند که باید تسهیلاتی را در اختیار شرکت‌های دانش‌بنیان قرار دهیم بنابراین با چند بانک وارد مذاکره شدیم و با آنها به‌عنوان بانک‌های عامل قرارداد امضا کردیم، فراخوانی در ۶ حوزه مورد نیاز صنعت نفت از جمله هوشمندسازی و چاه‌های کم بازده ابلاغ کردیم تا هر شرکتی که می‌تواند در این زمینه‌ها کمک کند، بیاید.
وی گفت: سهمی از وزارت نفت داشتیم و قرار شد دو برابر آن سهم را بانک‌ها بگذارند و بازپرداخت سهم وزارت نفت را با درصد صفر در نظر گرفتیم. تسهیلاتی با درصد بازپرداخت بسیار پایین و دقیقاً نصف سود بانکی شد و توانستیم بابت تبصره ۱۸ حدود ۵۵۰۰ میلیون تومان با شرکت‌ها قرارداد ببندیم؛ این رقم مربوط به سال ۱۴۰۰ است که عملیاتی شده است.
معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری با اشاره به نحوه اعلام نیاز در صنعت نفت تأکید کرد: در نمایشگاه صنعت نفت امسال که اردیبهشت‌ماه برگزار شد در غرفه خودمان یک کیو آر کد به نمایش گذاشتیم که ۵۴۴ قلم کالای راهبردی ما را به متقاضیان نشان می‌داد و هر شرکتی می‌توانست با استفاده از آن فهرست، نیاز صنعت نفت را برطرف کند. صندوق پژوهش و فناوری نفت نقشی بسیار مهم در کمک به شرکت‌های دانش‌بنیان ایفا می‌کند. تاکنون ۲۲۰۰ میلیارد تومان ضمانت‌نامه قراردادی برای شرکت‌های دانش‌بنیان صادر کرده‌ایم.
صنعت نفت شاگرد اول سامانه نان
زیدی‌فرد افزود: افزون بر آن سامانه ایده‌ها و نیازها (نان) نیز وجود دارد که در سال ۱۴۰۱، بالاترین تعداد ثبت تقاضاهای صنعت نفت را در آن داشتیم و از طرف وزارت علوم هم در این زمینه رتبه نخست را کسب کرده‌ایم.
وی یادآور شد: اداره کل تأمین و تجاری‌سازی هم متقاضیانی را که مایل هستند درباره تجهیزات مورد نیاز صنعت نفت و نحوه ورود به این صنعت بدانند راهنمایی می‌کند.
معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری درباره ملی کردن استانداردهای صنعت نفت گفت: از سال‌ها پیش استانداردهایی به نام استانداردهای آی‌پی‌اِس داشتیم که در صنعت نفت جاری بوده است. برحسب تکلیف، با سازمان استاندارد گروه‌های مختلفی را تشکیل دادیم و توانستیم ۱۲۲ مورد از این استانداردها را به‌صورت ملی درآوریم که هر متقاضی می‌تواند به آنها مراجعه و از آنها استفاده کند.
زیدی‌فرد درباره افزایش دامنه صلاحیت نهاد صدور گواهی کیفیت توضیح داد: توانستیم از چهار رسته کالایی به ۱۷ رسته کالایی برسیم که شامل اقلام بسیار زیادی می‌شود. رهبر معظم انقلاب پس از اینکه گزارشی در این زمینه دریافت کردند گفتند کار مهمی انجام شده و تشویق کردند که آن را ادامه بدهیم.
وی درباره ورود نخبگان به صنعت نفت اظهار کرد: در بازدیدهای مختلف از پارک‌های علم و فناوری و مراکز دانشگاهی جوانانی را دیدم که کارشان را از هیچ آغاز کردند، اما ایده‌هایی مطلوب داشتند. آنها با همت عالی توانستند جزء مهم‌ترین شرکت‌هایی باشند که با صنعت نفت همکاری می‌کنند و مبادله فناوری و تجهیزات انجام می‌دهند.
معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری در پایان یادآور شد: درِ صنعت نفت به روی همه جوانان صاحب ایده و کسانی که می‌توانند کمک کنند این صنعت فناورتر شود، باز است.
