توسعه پارس جنوبی؛ ضامن امنیت و پایداری تامین انرژی کشور

نبض نفت - چگونگی تامین پایدار گاز مناطق شمالی و سردسیر کشور و نگرانی از قطع گاز توسط ترکمنستان از دغدغه های همیشگی در سال های گذشته بود که از طریق توسعه شتابان فازهای پارس جنوبی، راه اندازی فازهای جدید و افزایش تولید گاز کشور برطرف شد.

در سال های گذشته با توجه به نیاز مناطق شمالی و شمال شرقی کشور به واردات گاز از ترکمنستان، تهران تلاش می کرد رضایت عشق آباد را برای تضمین تامین گاز این مناطق جلب کند.

تهدید به قطع صادرات گاز به ایران، ابزاری بود که شرکت گازی ترکمنستانی بارها از آن بهره گرفت؛ زیرا از طریق آن می توانست به ایران فشار آورده و مبلغ گاز صادراتی به ایران را افزایش دهد.

شکست بازی گازی ترکمنستان

در دی ماه 1386 سرمای زمستان به اوج خود رسید و بیش از 20 استان کشور با افت شدید دمای هوا و یخبندان روبرو شدند اما طرف ترکمنستانی از این فرصت، سوءاستفاده و اعلام کرد که قیمت گاز صادراتی خود به ایران را 9 برابر بالا برده و از 40 دلار به ازای هر هزار مترمکعب به 360 دلار افزایش می دهد.

اول ژانویه سال 2017 میلادی (دی 1395 خورشیدی) سیر تحولات، طبق پیش بینی طرف ترکمنستانی پیش نرفت و ایران نه از قطع گاز دچار مشکل شد و نه برای وصل دوباره گاز التماس کرد.

به پشتوانه افزایش تولید گاز در پارس جنوبی و تکمیل شبکه انتقال گاز کشور در دولت یازدهم، نیاز به واردات گاز از ترکمنستان برطرف شده بود، بنابراین پس از قطع گاز ایران اعلام کرد که بازنده این ماجرا، طرف مقابل خواهد بود و ما نیاز اضطراری به گاز این کشور نداریم.

تامین پایدار گاز استان های شمالی و سردسیر کشور

پیش از این به دلیل افزایش مصرف در ماه های سرد سال، تامین پایدار گاز استان های سردسیر و شمالی کشور دچار اخلال می شد؛ به طوری که در برخی موارد در این مناطق، مشکل کمبود و افت فشار گاز رخ می داد.

افزایش تولید گاز کشور و گسترش شبکه گاز رسانی این مشکل را برطرف کرد.

نماینده آمل و لاریجان در مجلس شورای اسلامی یادآوری کرد: در سال 1386، سرمای ناگهانی 20 درجه زیر صفر، بخش هایی از کشور را در بر گرفت و با کاهش دما و افزایش مصرف گاز کشور، بار دیگر قیمت گاز وارداتی از ترکمنستان افزایش یافت و با توجه به این موضوع، مشکلاتی برای مردم به وجود آمد.

»عزت الله یوسفیان ملا» افزود: در نبود وسایل گازسوز، استفاده از وسایل گرمایشی برقی در دستور کار قرار گرفت که افزایش مصرف برق، به قطع جریان برق منجر شد و برخی برای گرمایش به خودروها پناه برده بودند که شایسته نبود.

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی ادامه داد: این اتفاق در دولت یازدهم نیز رخ داد و بر خلاف قرارداد، اصول حرفه ای تجارت بین المللی و حسن همجواری گاز وارداتی قطع شد اما شرکت ملی گاز ایران توانست با مدیریت بهینه و همکاری بی نظیر مردم، شرایط را کنترل کند.

ایران در مقابل این بدعهدی به توسعه سریع شبکه گازرسانی به شمال کشور اقدام کرد که از جمله این اقدامات، ساخت خط لوله رشت_ سنگر و افزایش ظرفیت تاسیسات تقویت فشار گاز بود تا بتواند گاز مورد نیاز استان های شمالی را تامین کند.

وی اضافه کرد: خط لوله دامغان_ نکا نیز پارسال افتتاح شد و با وجود کاهش شدید دمای هوا در 20 استان، این خط لوله به طور پایدار، گاز مناطق شمالی را تامین کرد.

برداشت از میدان های مشترک

این عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی یادآوری کرد: ایران یکی از کشورهای دارای ذخایر بالای نفت و گاز در دنیاست و با وجود در اختیار داشتن صنعت و نیروی انسانی نخبه، در برداشت گاز از میدان مشترک با قطر عقب مانده بود.

این موضوع به یکی از اولویت های وزارت نفت تبدیل شد و با توسعه در این میدان مشترک، اکنون در برداشت گاز از قطر پیشی گرفته ایم.

یوسفیان ملا افزود: با افزایش برداشت گاز از این میدان مشترک، امکان گازرسانی به نقاط مختلف کشور و روستاهای دورافتاده فراهم و توسعه قابل توجهی در بخش گازرسانی به روستاها به ویژه مناطق سردسیر و کوهستانی انجام شده است.

اکنون 99 درصد جمعیت شهری کشور و 82 درصد جمعیت روستایی کشور و در مجموع حدود 93 درصد از کل جمعیت کشور (بجز استان‎های سیستان و بلوچستان و هرمزگان)، زیر پوشش مستقیم شبکه گازرسانی قرار گرفته‎اند.

بخش عمده این گازرسانی به ویژه در مناطق روستایی به دولت یازدهم و اوایل دولت دوازدهم اختصاص دارد.

وزیر نفت در این باره اعلام کرده است: در سال‌های 1392 تا پایان سال 1396، به بیش از 11 هزار و 500 روستا با حدود یک میلیون و 400 هزار خانوار و همچنین107 شهر با بیش از سه میلیون و 160 هزار خانوار شهری گازرسانی شده است.

به گفته «بیژن زنگنه»، ‌اکنون گازرسانی به پنج هزار روستا با جمعیتی حدود 430 هزار نفر با اعتبار مورد نیاز حدود سه هزار و 700 میلیارد تومان در دست اجراست که با پایان آنها، جمعیت روستایی زیر پوشش شبکه گاز از 86 درصد فراتر می رود.

توسعه پارس جنوبی

پارس جنوبی گسترده ترین میدان گازی جهان را در خود جای داده است و به عنوان بزرگ ترین منطقه صادراتی میعانات گازی کشور شناخته می شود.

در بخش متعلق ایران این میدان، 14 تریلیون مترمکعب گاز به همراه 18 میلیارد بشکه میعانات گازی ذخیره است که هشت درصد کل گاز دنیا و نزدیک به نیمی از ذخایر گازی کشور را شامل می شود.

تولید گاز از ١٠ فاز نخست پارس جنوبی در سال 13٩٢، نزدیک به 285 میلیون مترمکعب بود که این میزان با بهره برداری از ١١ بخش جدید پارس جنوبی به 540 میلیون مترمکعب در روز افزایش یافته است.

با توسعه فازهای پارس جنوبی، مجموع تولید گاز کشور به بیش از 800 میلیون مترمکعب در روز رسیده که علاوه بر تامین گاز مصرفی داخلی، امکان افزایش صادرات را نیز فراهم کرده است؛ امری که با سیاست های اقتصاد مقاومتی نیز همخوانی دارد.

منبع: ایرنا