همکاری با چینی‌ها راهبردی است / CNPC جایگزین توتال شد /در هر شرایطی تولید را افزایش می‌دهیم
نبض نفت - به تازگی اعلام شد شرکت ملی نفت ایران برای جلوگیری از سوزاندن روزانه حدود ۲۲ میلیون متر مکعب گاز در منطقه شرق رودخانه کارون، برنامه دارد ۲ قرارداد در مجموع به ارزش ۱,۲ میلیارد دلار با شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس (هلدینگ خلیج فارس) و پتروشیمی مارون امضا کند که به گفته مدیر کسبوکار و سرمایهگذاری این شرکت، با اجرای این قراردادها ظرف ۲ سال آینده، همچنین راهاندازی پتروشیمی بیدبلند ۲ در سال ۹۸، بهرهبرداری از سه طرح جمعآوری گازهای مارون ۳، مارون ۶ و منصوری تا پایان امسال و اجرای توافق همکاری با پتروشیمی مسجدسلیمان برای جمعآوری روزانه ۱۰۰ میلیون فوت مکعب گاز مشعل در این منطقه، معضل گازسوزی در استان خوزستان (به استثنای منطقه غرب کارون) برطرف خواهد شد. گفتوگو با محمد مصطفوی با محور به صفر رساندن سوزاندن گازهای مشعل (نوفلرینگ) آغاز شد، اما به این بحث محدود نماند. وی در بخشی از گفته‌های خود به اجرای بستههای ۳۴ گانه طرح نگهداشت و افزایش تولید نفت و روزهای پرکارِ پیشروی پیمانکاران فعال در صنعت نفت اشاره میکند و در شرایطی که هجمه دوباره تحریمهای ظالمانه آمریکا به اقتصاد ایران آغاز شده، میگوید: «با وجود همه محدودیتها، برخلاف خواستِ آمریکا امسال میتوانیم شاهد رونقی معقول و نه رویایی در نفت باشیم.» چگونگیاش را در مشروح این گفتوگو بخوانید:
ابتدا اشارهای به قراردادهای بهسازی و نوسازی تاسیسات جمعآوری گازهای مشعل مناطق نفتخیز جنوب داشته باشید. این ۲ قرارداد چه وقتی امضا می‌شود؟
هر ۲ قرارداد در جلسه اخیر هیئت مدیره شرکت ملی نفت ایران تصویب شد و ان‌شاءلله در مردادماه امضا می‌شود. در قالب این قراردادها که بین شرکت ملی نفت ایران با هلدینگ خلیج فارس و شرکت پتروشیمی مارون امضا می‌شود، ۳۰ طرح (غالبا کوچکمقیاس) ظرف ۲ سال اجرا خواهد شد. تامین خوراک پتروشیمی در حال احداث بیدبلند ۲ و پتروشیمی مارون، افزایش تولید مایعات گازی شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب و افزایش خوراک پتروشیمی بندرامام، تولید گاز سبک و ارزآوری برای شرکت ملی نفت ایران و مهمتر از همه، بهبود محیط زیست مناطق شرق رودخانه کارون از مزایای عمده اجرای این قراردادها خواهد بود.
انتخاب هلدینگ خلیج فارس و پتروشیمی مارون قاعدتا از همان سیاست ذینفع بودن پتروشیمیها از راهاندازی واحدهای انجیال برای تامین خوراک نشأت میگیرد.
دقیقا. زیرا این مجموعهها به دلیل آنکه مصرفکننده خوراک استحصالی از گازهای مشعل هستند، انگیزه اقتصادی لازم برای اجرای چنین طرحهایی را دارند و از توان مالی و فنی مناسبی هم برخوردارند.
این رویکرد تاکنون بازخورد خوبی داشته؟
بله. به طور نمونه، پروژه پتروشیمی بیدبلند۲ را که هلدینگ خلیج فارس اجرا میکند، پیشرفت مطلوبی دارد و سال آینده هم عملیاتی می‌شود، پالایشگاه پارسیان که ستاد اجرایی فرمان امام (ره) آنجا مشغول است و یا واحد استحصال اتان فاز ۱۲ پارس جنوبی که از سوی پتروپالایش کنگان در حال اجراست هم پیشرفت خوبی دارند.
اما برای نمونه فرآیند کار در انجیال ۳۲۰۰ کند پیش میرود.
هلدینگ از نظر تامین منابع مالی این پروژه مشکلی ندارد، اما چالشهای موجود بین این شرکت و پیمانکار سابق هنوز به طور کامل رفع نشده و همین موضوع مانع سرعت گرفتن روند کار در این طرح شده. به هر حال پیشبرد طرحی که درصدی پیشرفت داشته وچند صد میلیون در آن هزینه شده، آسان نیست و باید فرایندهایی طی شود تا طرح روی روال بیفتد که فکر میکنم کندی روند فعلی کار در انجیال ۳۲۰۰ هم ناشی از این موضوع باشد. این نکته را هم یادآوری کنم که با امضای الحاقیه قرارداد انجیال ۳۲۰۰ بین شرکت ملی نفت و هلدینگ خلیج فارس، این مجموعه به عنوان سرمایه گذار طرح، مالک واحد انجیال خواهد بود و شرکت نفت دیگر مالک این واحد نیست.
و احتمال بازگشت طرح به شرکت ملی نفت ایران هم وجود ندارد؟
بر اساس سیاست وزارت نفت، واحدهای استحصال اتان مانند بید بلند۲، پتروشیمی پارس، مارون و ... در حوزه پتروشیمی قرار میگیرند و بازگشت این واحدها به شرکت ملی نفت ایران بیمعنی است. باید قبول کنیم واحدهای استحصال اتان به دلیل آنکه خوراک واحدهای پتروشیمی را تامین میکنند برای صنعت پتروشیمی نقش حیاتی دارند اما برای شرکت ملی نفت ایران یک کار جنبی محسوب می‌شود؛ بنابراین مجموعههای پتروشیمی جدیتر از شرکت ملی نفت پیگیر واحدهای استحصال اتان خواهند بود و از نظر منابع مالی هم که امروزه صنعت پتروشیمی ما وضع مطلوبی دارد. ضمن اینکه انجیال ۳۲۰۰ یا انجیال خارک، طرحهای دیروز و امروز نبودهاند که بگوییم پس اگر امروز پیشرفت خوبی ندارند، ناشی از سیاستهای کنونی است و یا فکر کنیم اگر شرکت ملی نفت متولی طرح شود، همه چیز درست خواهد شد. علاوه بر این، در غرب کارون استفاده از دستگاههای فرآورش سیار را هم در برنامه داریم که در تلاشیم نخستین دستگاه در میدان آزادگان مستقر می‌شود. بدون تردید، رفع آلایندگیهای استان خوزستان برای صنعت نفت بسیار مهم است؛ هم در غرب کارون و هم در شرق کارون که آلایندگیهایش مردم مناطق شهری و روستایی استان خوزستان را بیشتر متاثر میکند. ما امیدواریم با طرحهایی که در حال اجراست، گازسوزی در شرق کارون طی ۲ سال آینده تقریبا به صفر برسد و با راه اندازی انجیال ۳۲۰۰، گاز سوزی در غرب کارون نیز پایان یابد.
از قراردادهایی که با تامکار گاز و هیربد نیرو برای واحدهای پارسی، مارون و منصوری امضا شده، به جز پارسی، واحد دیگری در مدار قرار گرفته؟
چهار قرارداد در واحدهای پارسی، مارون۳، مارون۶ و منصوری برای جلوگیری از سوزاندن روزانه حدود ۴۴ میلیون فوت مکعب در مناطق نفتخیز جنوب امضا شد که از این میان همانطور که اشاره کردید، ایستگاه جمعآوری گازهای مشعل میدان پارسی اوایل سال بهرهبرداری شد. طبق برنامه قرار است سه طرح دیگر هم امسال به بهرهبرداری برسند که فکر میکنم مارون۳ ظرف همین یکی دو ماه آینده عملیاتی شود. توافقنامهای هم با پتروشیمی مسجد سلیمان برای جمعآوری روزانه ۱۰۰ میلیون فوت مکعب گاز اطراف مسجدسلیمان امضا کردهایم و پتروشیمی بیدبلند۲ هم که سال ۹۸ به مدار میآید. با مجموع این طرحها و احتساب اجرایی شدن ۲ قراردادی که در پیش است، هدف صفر شدن گازسوزیها در شرق کارون محقق می‌شود.
کار در انجیال خارک بعد از قرارداد تکمیل طرح که پارسال منعقد شد، چطور پیش میرود؟
امیدواریم طی یک ماه آینده، این طرح به سرمایهگذار تحویل شود و با اصلاحاتی که در آن لحاظ شده، کار خوب پیش رود. البته پروژه بزرگی است و ممکن است در برخی نقاط از تحریم متاثر شود. انجیال خارک و یا انجیال سیری که با کمبود خوراک مواجه است، از جمله طرحهایی بودند که از آغاز با طراحی غلط و ظرفیتهای غیرواقعی و بالا کلید خوردند و به همین دلیل با مشکل مواجه شدند. تصور کنید در طرح نخست انجیال خارک، ۴,۷ میلیارد دلار سرمایهگذاری برای جمعآوری ۶۰۰ میلیون فوت مکعب گاز درنظر گرفته شد که ما این طرح را کوچک کردیم و قراردادش به ارزش حدود ۸۰۰ میلیون یورو برای جمعآوری حداکثر ۳۰۰ میلیون فوت مکعب گازهای همراه مناطق خارک و بهرگان که غالب آن هم به فروزان مربوط می‌شود، امضا شد.
و انجیال ۳۱۰۰؟
این طرح هم با هدف جمعآوری گازهای همراه نفت میدان‌های دهلران، آذر، چشمه‌خوش و پایدار غرب و تامین خوراک پتروشیمی دهلران از سوی اویک در حال اجراست، روند خوبی را طی میکند و انشالله سال آینده به مدار میآید. در مجموع روزانه حدود ۱,۵ میلیارد فوت مکعب گاز در کشور میسوزد که البته ماهیت آن در برخی بخشها متفاوت است و عمدهترینهای آن شامل بیش از ۷۰۰ میلیون فوت مکعب در شرق کارون، حدود ۱۰۰ میلیون فوت مکعب مسجد سلیمان، حدود ۳۰۰ میلیون فوت مکعب در خارک، حدود ۲۵۰ میلیون فوت مکعب در غرب کارون، حدود ۱۵۰ میلیون فوت مکعب در ایلام و مقداری گاز هم در سلمان می‌شود. واحدهای ۲۳۰۰، ۲۴۰۰،۱۷۰۰ و ۱۸۰۰ هم که کلا منتفی شدند چون با مازاد ظرفیت واحدهای استحصال اتان مواجه هستیم.
گریزی کوتاه هم به بحث الانجی داشته باشیم و از آن عبور کنیم چراکه این بحث بهقدری جای حرف دارد که گفتوگوی مجزایی میطلبد. شما عضو هیئت مدیره طرح ایرانالانجی هستید. تغییری در روند این پروژه ایجاد شده؟
این پروژه هم از آن دست مگاپروژههایی است که هزار و یک مساله دارد با پیمانکاران متعدد و طرح مطالبات گوناگون. از طرفی بسیار پروژه عظیمی است و تکمیل آن به میلیاردها دلار سرمایه نیاز دارد و از طرف دیگر هم نمیتوان آن را به طور مثال شبیه انجیال خارک کوچک کرد چراکه این پروژه دو ترین اصلی دارد و حتی اگر یک ترین را کنار بگذاریم، حجم کار نصف نمیشود و همچنان با زیرپروژههای متعددی مواجهیم. در حال حاضر گازپروم پیرو تفاهمنامهای که در این زمینه داشته‌ایم، مشغول مطالعه روی طرح است.
ضرورتهای ورود به بازار الانجی در چند جلسه که از سوی انجمن نفت برگزار شد مورد بررسی قرار گرفت. این جلسات را چطور ارزیابی میکنید؟
بسیار مثبت. به نظرم مباحث کارشناسی مطرح شده در این جلسات، توانسته این موضوع را از یک جنجال رسانهای به یک بحث کارشناسی برساند و امید دارم در این زمینه با سیاستگذاری هیئت عالی نظارت، گامهای عملی برداشته شود.
یعنی قراردادی امضا می‌شود؟
احتمالا قراردادی با شرکت نفت و گاز کنگانالانجی امضا کنیم و در عین حال، پیگیر قراردادی در حوزه افالانجی نیز هستیم.
آقای مهندس؛ زمزمههای کاهش صادرات نفت ایران آغاز شده و به نظر میرسد در چنین شرایطی، نگهداشت تولید در اولویت باشد نه افزایش آن؛ درحالی‌که با اجرای بستههای کاری طرح نگهداشت و افزایش تولید، پیشبینی شده چند صد هزار بشکه به تولید روزانه نفت کشور اضافه شود. در چنین شرایطی، آیا اجرای این بستهها با جدیت دنبال می‌شود؟
قطعا با جدیت دنبال می‌شود چون حفظ ظرفیت پیمانکاری کشور ضروری است. اتفاقا اگر قرار به تشدید رکود در کشور باشد، اجرای چنین طرحهایی اولویت دوچندان دارد. ظرفیت پیمانکاری صنعت نفت طی سالیان سال شکل گرفته و باید قدر این ظرفیت را دانست و از آن صیانت کرد. همانقدر که حفظ ظرفیت تولید اهمیت دارد، حفظ توان و ظرفیت بخش پیمانکاری صنعت نفت هم حائز اهمیت است و اجرای این بستههای ۳۴گانه، دقیقا با همین هدف در دستور کار قرار گرفته. البته آن روی سکه را هم باید در نظر داشت؛ احتمالا پیمانکاران به دلیل نرخ ارز، افزایش هزینههای کار و دیگر مشکلاتی که امروز گریبانگیر اقتصاد شده، تحت فشار قرار میگیرند و این موضوع، اجرای طرحها را با چالشهایی مواجه میکند اما شرکت ملی نفت ایران پای این طرحها ایستاده و مصمم است با اجرای آنها رونق به بخش پیمانکاری صنعت نفت برگردد. درست است که در شرایط فعلی، اهدافی مثل افزایش تولید تا ۶ میلیون بشکه، نگاه بلندپروازانهای به شمار میرود و اولویت ما نیست، اما حفظ توان تولید و حتی افزایش آن تا حدود ۴,۵ میلیون بشکه همچنان حائز اهمیت است و به همین دلیل، اجرای این ۳۴ بسته کاری را با جدیت دنبال میکنیم.
از IPCها چه خبر؟ سه قراردادی که در این قالب سال گذشته منعقد شد، در چه مرحلهای قرار دارند؟
در هر سه قرارداد، امسال قراردادهای فرعی با پیمانکاران دسته دوم بسته می‌شود. فاز ۱۱ که مناقصاتش هم برگزار شده و کار در آن طرح با سرعت بیشتری در حال پیگیری است.
آیا تکلیف جاگزینی سهم توتال در طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی مشخص شده است؟
بله سیانپیسی می‌تواند طبق مفاد قرارداد جایگزین توتال شود که هنوز این موضوع قطعی نشده است.
امسال هم قراردادی برای توسعه مخازن امضا می‌شود؟ لطفا از قراردادهایی بگویید که اطمینان دارید امضا میشوند.
امضای قرارداد توسعه میدان آزادگان فکر میکنم قطعی باشد و البته الحاقیه فاز دوم میدان یادآوران.
فارغ از اینکه بر اساس آنچه محتملتر به نظر میرسد، سیانپیسی چین در راس کنسرسیوم توسعهدهنده میدان آزادگان قرار گیرد یا نه، ارزیابی شما از حضور این شرکت در طرحهای توسعهای نفت ایران چیست؟ این شرکت، همان شرکتی است که سال ۹۳ از کار در آزادگان جنوبی خلع ید شد.
اگر بخواهیم واقعبینانه نگاه کنیم، سیانپیسی شرکت خوبی است؛ در فهرست ۵ شرکت بزرگ نفتی جهان قرار دارد و به شدت در حال رشد و رقابت با شرکتهای مطرح نفتی دنیاست. معتقدم نه صرفا در شرایط تحریم، بلکه در هر شرایطی باید با چینی‌ها کار کرد. چین بزرگترین بازار مصرف انرژی دنیاست. البته حرفم به این معنا نیست که تصمیماتی که در گذشته در مورد این شرکت گرفته شد لزوما درست نبوده است. همانطور که قیمت نفت در طول زمان تغییر میکند، شرایط اقتصادی و فرصتهای تجاری هم در طول زمان تغییر میکند و بنگاه های اقتصادی متناسب زمان باید تصمیم بگیرند. اما آنچه که مهم است این است که چین به عنوان بزرگترین بازار انرژی دنیا که سریعترین رشد را هم تجربه میکند، قطعا می‌تواند شریک راهبردی هر کشور عرضهکننده انرژی از جمله ایران محسوب شود و همکاری با شرکتهای بزرگ چینی جنبه راهبردی برای شرکت ملی نفت ایران دارد.
قراردادهای توسعه میدانهایی مانند یاران و آذر هم باوجود آنکه از مدتها پیش اعلام شد به زودی نهایی میشوند، اما امضا نشدند. بسیاری معتقدند اگر تکلیف این قراردادها پیش از موضعگیری ترامپ درباره توافق برجام روشن میشد، شاید شرایط به شکل دیگری رقم میخورد.
فقط بحث یاران و آذر نیست. ما چندین قرارداد آماده امضا داشتیم و داریم؛ اما به امضا منجر نشدند. صرف موضعگیری ترامپ در اردیبهشت ماه ملاک نبود چرا که همان احتمال تغییر شرایط ایران در سطح بینالمللی، فضا را به قدری با ابهام مواجه کرده بود که امکان انعقاد توافقهای تجاری بلند مدت وجود نداشت. اتفاقا قبل از موضعگیری رئیسجمهور آمریکا اوضاع پیچیدهتر از الان بود چون طرفهای خارجی تکلیف خود را نمیدانستند؛ حداقل الان دیگر تکلیف روشن شده و من با اطمینان میگویم که ما روزهای پرکاری پیش رو داریم. هر سه قرارداد IPC که پارسال امضا شدند، در دست اقدامند. توسعه میدان‌های بزرگی مثل آزادگان با شتاب پیگیری می‌شود و قرارداد توسعه آن هم امسال انشالله امضا خواهد شد. الحاقیه یادآوران هم قرار است به زودی امضا و فرایند توسعه این میدان در فاز دوم آغاز شود. در بدترین شرایط، توان تولیدمان را حفظ و حتی با اجرای بستههای نگهداشت و افزایش، تا حدودی بر توان تولید اضافه میکنیم. با اجرای این بستهها پیمانکاران نفتی هم با حجم بیشتری از کار و پروژه روبهرو میشوند. بنابراین با وجود همه سختیها، برخلاف خواست آمریکا امسال حجم فعالیتهای صنعت نفت در بخش بالادست افزایش مییابد و میتوانیم شاهد رونقی معقول و نه رویایی در نفت باشیم؛ ضمن آنکه شرایط فعلی، دائمی نیست و حتما روزهای بهتری در راه خواهد بود.
منبع: ایلنا
ما را در کانال تلگرامی نبض نفت دنبال کنید
