اقدام بنزینی دولت هیچ آورده‌ای نداشت /زیرساخت صادرات بنزین نداریم

نبض نفت -  مجید شاکری دیشب در برنامه «پرونده ویژه» شبکه ۳ درباره طرح سهمیه‌بندی بنزین گفت: قطعا ادامه روند ناقص قبلی در حوزه تعرفه‌گذاری بنزین به صلاح کشور نبود و ما ناگزیر بودیم که قیمت‌های نسبی انرژی را تغییر دهیم و این تخصیص نابهینه را از بین ببریم. اما اگر این طرح هم با این شیوه اجرا منافع نداشته باشد؛ قابل دفاع نیست. بعضا استدلال‌هایی درباره این طرح مطرح می‌شود که مگر حقوق مردم ما مثل سوئیس است که قیمت بنزین مثل آنجا باشد. حالا من با این استدلال‌ها کاری ندارم اما باید طرح را طوری اجرا کرد که منافعش بیش از ضررش باشد نه برعکس.

اقدام بنزینی دولت وضع معیشت حاشیه‌نشین‌ها را بدتر کرد

وی گفت: با اجرای این طرح من امیدوار بودم که بخشی از کسری بودجه دولت تامین شود که ظاهرا این اتفاق نیفتاده است. الان دولت کسری بودجه دارد و برای جبران دارد پایه پولی را افزایش می‌دهد که اثرات تورمی در پی خواهد داشت. ما الان با ناترازی بودجه جاری دولت مواجه هستیم و این طرح هیچ کمکی به بودجه دولت نمی‌کند زیرا می‌خواهیم تمام منابعش را بین مردم توزیع کنیم.

شاکری همچنین اظهار داشت: اگر درآمد حاصله از این طریق بین مردم توزیع شود و دولت ناچار شود کسری بودجه خود را از طریق افزایش پایه پولی جبران کند اثرات تورمی ایجاد می‌شود که این موضوع همان یارانه حمایتی را تحت الشعاع قرار می‌دهد. اگر هدفمندی یارانه‌ها نتواند کسری بودجه را جبران کند، این یارانه‌های حمایتی هم فایده‌ای نخواهد داشت. اگر کسری بودجه را جبران نکنیم تورم جدی در اقتصاد ایجاد می‌شود.

این کارشناس اقتصادی گفت: این تورم در بخش کالاهای اساسی تاثیر زیادی می گذارد و در نتیجه دهک‌های پایین که قالب هزینه‌هایشان برای خرید کالای اساسی است این تورم را بیشتر احساس می‌کنند. ما اگر طرحی مثل طرح کارت رفاه را برای حمایت از قشر متوسط ایجاد می کردیم بهتر بود زیرا این طرح دقیقا جامعه متوسط و پایین جامعه را هدف قرار داده و به آنها کمک می کند.

وی خاطرنشان کرد: یکی از اشکالات اساسی در استدلال‌های موافقان طرح این است که فقط کلیت طرح را می‌بینند. در واقع اینطور نیست که دهک‌های پایین جامعه از این طرح نفع ببرند. البته درست است که به طور متوسط وضع دهک‌های پایین بهتر می‌شود اما تقریبا نیمی از این دهک‌ها وضعشان بدتر شده و نیمی دیگر وضعشان به مراتب بهتر می‌شود.

شاکری در ادامه افزود: اجرای این طرح وضعیت معیشت حاشیه شهرنشین‌ها را بسیار بدتر کرد ولی وضع روستایی بهتر شد. این نشان می دهد که این سیاست‌گذاری اشکالات جدی داشت. ما با این سوال مواجه می‌شویم که پس چه چیزی از اجرای این طرح حاصل شده است. نه در حمایت از جامعه چیزی به دست آوردیم و نه کسری بودجه دولت حل شد.

طرح دولت هم در ایده مرکزی و هم در اجرا دچار مشکل بود

این کارشناس اقتصادی گفت: روندی برای افزایش قیمت بنزین طی شد که الان هیچکس آن را به عهده نمی‌گیرد. بعد از اعلام دولت مبنی بر افزایش قیمت بنزین دو فراکسیون مجلس برای زمین زدن این طرح با هم مسابقه گذاشتند و به صراحت بگویم اگر رهبری حمایت نمی‌کرد تا آخر عمر دولت دیگر چیزی به نام سیاست‌گذاری اقتصادی باقی نمی‌ماند. یعنی همین ساختار فشل تصمیم‌گیری هم نابود می‌شد.

وی تاکید کرد: ما نمی‌توانیم طرح سال ۸۹ برای سهمیه‌بندی بنزین را دقیقا برای امسال اجرا کنیم زیرا شرایط فعلی با شرایط قبل متفاوت است. ما بعد از ۱۰ سال دارای سرمایه‌گذاری منفی هستیم در نتیجه شاکله و هدف طرح نباید مثل قبل باشد. در واقع هر کاری وقتی معنادار است که بخشی از یک برنامه رشد باشد ولی این طرح صرفا در واکنش به افزایش مصرف بنزین بود و ابعاد دیگر در آن دیده نشده بود و یک طرح کلان برنامه ریزی نشد.

شاکری گفت: طرح دولت هم در ایده مرکزی و هم در اجرا دچار مشکل بود. این اشکال صرفا مربوط به اطلاع‌رسانی نیست. باید قبول کنیم که راه‌حل ثبات ایران دادن یارانه نقدی نیست بلکه راه حلش رشد اقتصادی است که اصلاح قیمت انرژی هم میتواند جز آن باشد منتها نه به شکل طرح فعلی.

این کارشناس اقتصادی افزود: دولت قبل از اعلام طرح هیچ گونه تدبیری نیندیشیده بود و به وضوح درباره مسائل اصلی سهمیه‌ها تصمیم گرفته نشده بود. مثلا سهمیه تاکسی‌های اینترنتی و سرویس مدارس بعد از اعلام طرح مشخص شدند. این مسائل جزئیات نیست بلکه اینها شاکله طرح هستند. یعنی دولت طرحی را اجرا می‌کند و بعد درباره وضعیت ناوگان حمل و نقل عمومی تازه می‌خواهد فکر کند.

وی در پایان گفت: ما الان با کاهش مصرف بنزین مواجه شدیم و فرصت خوبی برای صادرات بنزین است اما جالب است بدانید دولت زیرساخت صادرات بنزین را آماده نکرده است. یعنی تا این حد بی‌تدبیری صورت گرفته است. در اجرای هر طرحی کلیات از جزئیات جدا نیست و با هم سنجیده می‌شود. الان هم در داخل مصوبه شورای سران و هم بیرون از آن می‌توان اصلاحاتی را انجام داد تا وضعیت بهتر شود.

منبع: مهر