حمایت تمام قد پالایشگاه تهران از شرکت‌های دانش بنیان و سازندگان داخلی
به گزارش نبض نفت مهندس حامد آرمانفر مدیرعامل شرکت پالایش نفت تهران در سمینار تغییر الگوی پالایشی و حرکت به سوی پتروپالایش که در حاشیه چهارمین نمایشگاه حمایت از ساخت داخل در جزیره کیش برگزار شد به نقش و اهمیت شرکت‌های دانش بنیان در صنعت نفت کشور اشاره کرد. وی در ابتدای گزارش خود درآمد شرکت‌های دانش بنیان بزرگ جهان در سال 2020 را 230 میلیارد دلار ذکر کرد و گفت: شرکت‌های بزرگ دانش بنیان جهان در طی چند سال اخیر مانند مایکروسافت، فیس بوک و اپل مورد توجه قرار گرفته‌اند و در سال 2020 حدود 230 میلیارد دلار درآمد داشته‌اند.
مهندس آرمانفر گفت رهبر معظم انقلاب طی چند سال اخیر به اهمیت شرکت‌های دانش بنیان همواره اشارات زیادی داشته‌اند. وی در این خصوص گفت: یکی از کلیدواژه‌هایی که طی دو سال اخیر توسط مقام معظم رهبری مورد تاکید بوده اقتصاد دانش بنیان است که عملاً به تحقق اقتصاد مقاومتی ارتباط پیدا می‌کند. در بند 2 سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی بر پیشتازی اقتصاد دانش بنیان به منظور ارتقاء جایگاه جهانی کشور و ارتقاء سهم کشور از تولید و صادرات محصولات دانش بنیان و دستیابی به رتبه اول اقتصاد دانش بنیان در منطقه تاکید شده است.
مدیرعامل شرکت پالایش نفت تهران در ادامه گزارش خود به موضوع ضرورت آینده پژوهی در صنعت پالایش پرداخت. وی در این خصوص گفت: آینده پژوهی مجموعه تلاش‌هایی است که با استفاده از تجزیه و تحلیل منابع، الگوها و عوامل تغییر یا ثبات به تجسم آینده‌های بالقوه به ما کمک می‌کند تا بتوانیم برنامه‌ریزی بهتری برای آینده داشته باشیم.
وی عوامل موثر بر آینده پژوهی در صتعت پالایش را الزامات زیست محیطی، تغییر در بازار محصولات، بحران جهانی آب و انرژی، کاهش هزینه‌ها، حاشیه سود کم پالایشگاهها و استفاده از تکنولوژی برای افزایش تولید ذکر کرد.
مدیرعامل شرکت پالایش نفت تهران در خصوص روند مصرف انرژی در دنیا گفت: بررسی روند مصرف انرژی در جهان از سال 1970 تا کنون نشان می‌دهد ما یک افول در مصرف نفت و زغال سنگ داریم. در مصرف گاز یک افزایش مصرف داریم ولی یک افزایش چشمگیرتر در تولید و مصرف انرژی‌های تجدیدپذیر را شاهد هستیم. میزان مصرف تا سال 2020 بر اساس واقعیت است اما تا سال 2040 مصرف انرژی پیش بینی شده است.
مهندس آرمانفر افزود: روند تقاضا برای محصولات پالایشی نفت خام نشان می‌دهد یک ثباتی در موادی که به صورت سوخت استفاده می‌شود وجود دارد. در استفاده از ال پی جی و نفتای سبک یک افزایش را شاهد هستیم اما در بحث مصرف بنزین یک ثباتی را از سال 2020 تا 2040 تجربه خواهیم کرد و سپس شاهد کاهش تقاضا برای بنزین خواهیم بود.
خودروهایی که دارای مصرف سوخت بنزین و گازوئیل هستند تا سال 2035 یک پیک مصرف را تجربه می‌کنند و بعد از آن شاهد افول این خودروها خواهیم بود. بعد از سال 2035 خودروهایی که با سوخت‌های دیگر کار می‌کنند افزایش خواهد یافت.
مدیرعامل شرکت پالایش نفت تهران در خصوص مصرف بنزین در کشور گفت: مصرف بنزین در ایران از سال 1990 تا 2018 روند افزایشی داشته است. برخی کشورها از جمله عربستان مانند ما بوده اما کشور ترکیه کاهش مصرف داشته اما در کشورهای توسعه یافته مانند آلمان و فرانسه کاهش مصرف بنزین چشمگیر بوده است.
روند مصرف گازوئیل نیز شبیه بنزین بوده و مصرف گازوئیل در ایران و عربستان افزایش داشته است اما کشورهایی مانند روسیه، فرانسه و آلمان در مصرف گازوئیل کاهش جشمگیر داشته‌اند.
مهندس آرمانفر در ادامه گزارش خود به رشد خوراک پتروشیمی‌ها اشاره کرد و گفت: رشد خوراک پتروشیمی‌ها در مقایسه با سایر فراورده‌های نفتی در طی سال‌های 2015 تا 2040 همواره افزایشی بوده و این افزایش ادامه دارد.
وی از افزایش تقاضا برای محصولات واسطه پتروشیمی نیز خبر داد و گفت: تقاضای اتیلن در سال 2018 از 157 میلیون تن به 240 میلیون تن در سال 2030 خواهد رسید و به عبارتی سالیانه حدود 3.6 درصد افزایش تقاضا برای این محصول را شاهد بوده‌ایم. این عدد طی این سال‌ها برای پارازایلین 3.5 درصد و برای پروپیلن 3.9 درصد بوده است.
مهندس آرمانفر دستیابی به رتبه اول منطقه به لحاظ ظرفیت پالایشی را از جمله اهداف سند چشم‌انداز توسعه کشور دانست و گفت: بر اساس سند چشم‌انداز کشور در سال 1404 و بر اساس کار آینده پژوهی که ما انجام داده‌ایم دستیابی به رتبه اول منطقه به لحاظ ظرفیت پالایشی به منظور ایجاد بالاترین ارزش افزوده از منابع هیدروکربنی و جایگاه اول منطقه در زمینه ارزش تولید مواد و کالای پتروشیمی به منظور ایجاد بالاترین ارزش افزوده از منابع هیدروکربنی مد نظر ما می‌باشد.
وی مهمترین مسائل پیش روی صنایع پالایشی کشور در سال‌های آتی را عدم تناسب عرضه و تقاضای خوراک و فراورده، ارتقای استانداردهای آلایندگی، ظرفیت و پیچیدگی پالایشگاهها، بحران جهانی آب و انرژی و حاشیه سود پالایشگاهها ذکر کرد.
وی تاکید کرد: برای اینکه محصولات پالایشگاهها را به روز کنیم دو تا راه پیش پای ما وجود دارد. موضوع عدم سود مناسب پالایشگاهها قطعا تعطیلی قریب‌الوقوع پالایشگاهها را به دنبال خواهد داشت که عواقب آن مشخص است. بنابراین ناگزیر هستیم به سوی تولید محصولاتی با ارزش افزوده بالاتر حرکت کنیم. در همین راستا در پالایشگاه بندرعباس اقداماتی شروع شده است. در موضوع آبگرید کردن محصول فقط به تولید سوخت توجه نکردهایم بلکه نگاه ما این است که به سمت واحدهای پتروشیمیایی حرکت کنیم و برای آن هم برنامه داریم. اگر به این سمت حرکت کنیم قطعا تنوع محصولات ما بیشتر خواهد شد.
مهندس آرمانفر در خصوص وظیفه و نقش پالایشگاهها در قبال شرکت‌های دانش بنیان گفت: موضوع مهمی که مطرح است این است که در شرایط تحریمی کنونی چه کمکی می‌توانیم به شرکت‌های دانش بنیان کنیم و این شرکت‌های دانش بنیان چه کمکی می‌توانند به صنایع پالایشی کنند. طراحی و بومی‌سازی تجهیزات استراتژیک پالایشگاهها یکی از انتظاراتی است که ما از شرکت‌های دانش بنیان داریم.
وی در ادامه اظهار داشت: ساخت تجهیزات های‌تک مانند کمپرسور، پمپ و توربین برای پالایشگاهها اهمیت زیادی دارد. خوشبختانه طی یازدیدهایی که از چند شرکت دانش بنیان داشتیم توربین‌هایی توسط شرکت‌های دانش بنیان ایرانی ساخته شده که عملکرد مناسبی دارند و با توربین‌های اورجینال ساخت آمریکا قابل مقایسه هستند. با حمایت‌هایی که از شرکت‌های دانش بنیان صورت گرفته در حال حاضر حدود 85 درصد از تجهیزات مورد نیاز پالایشگاهها در داخل کشور ساخته می‌شود اما باز هم جای کار داریم.
مدیرعامل شرکت پالایش نفت تهران به شرکت‌های دانش بنیان توصیه کرد که در حوزه ساخت تجهیزات ابزاردقیق نیز برنامه‌ریزی داشته باشند. وی در این خصوص گفت: شرکت‌های دانش بنیان در زمینه ساخت ابزاردقیق خیلی می‌توانند به ما کمک کنند. به عنوان یک کارفرما از برخی پالایشگاههای ژاپن بازدید داشتیم و نکته مهم این بود که آنها انبار کافی برای تجهیزات در اختیار نداشتند. پس از پرس و جو متوجه شدیم که بیشتر تولیدکننده‌های آن کشور در نزدیک پالایشگاهها قرار داشتند. چه خوب است که تولیدکننده‌های ما نیز در شعاع 10 کیلومتری پالایشگاهها باشند تا بتوانیم به راحتی به تجهیزات مورد نیاز دسترسی داشته باشیم و مقداری از استرس‌ها و فشارهای عملیاتی کم شود.
مهندس آرمانفر خودکفایی در تولید برخی از کاتالیست‌ها را بسیار ارزشمند دانست دانست و گفت: پالایشگاه تهران در زمینه تولید کاتالیست با یکی از شرکت‌های دانش بنیان همکاری بسیار نزدیک و خوبی داشت. برای ساخت کاتالیست ایزومرایزاسیون که مصرف اولیه آن در پالایشگاه اصفهان بود پالایشگاه تهران تمام اطلاعات و تجارب را در اختیار قرار داد و کارشناسان پالایشگاه تهران نقش پررنگی در تولید این کاتالیست داشتند. کاتالیست ایزومرایزاسیون از نظر تکنیکی فعالیت بسیار پیچیده‌ای دارد و ما می‌توانیم در این زمینه ادعای خودکفایی کنیم و وارد مراحل بعدی آن شویم. در حال حاضر که در این حوزه به خودکفایی رسیده‌ایم حیف است به زیر پرچم کشورهایی برویم که زمان تحریم پشت ما را خالی کردند.
وی یکی دیگر از نیازهای شرکت‌های پالایشی را مواد شیمیایی ذکر کرد و گفت: در حوزه تولید مواد شیمیایی مهم و ضروری شرکت‌های دانش بنیان می‌توانند فعالیت کنند. گاهی اوقات پیش می‌آید که یک محصول شیمیایی کمتر در دسترس یک پالایشگاه قرار دارد که در چنین شرایطی خوشبختانه پالایشگاهها از همدیگر حمایت می‌کنند. از شرکت‌های دانش بنیان انتظار می‌رود که در این زمینه بیشتر کار کنند.
وی تصریح کرد: در زمینه اصلاح فرایندهایی که با مسائل زیست محیطی ناسازگار هستند شرکت‌های دانش بنیان می‌توانند قدم‌های موثری بردارند. تبدیل لجن‌های نفتی و بیولوژیکی به کودهای شیمیایی یکی از پیشنهادات ما به شرکت‌های دانش بنیان است. استفاده از فناوری‌های نانو برای بهینه کردن تولید و کمک به کاهش مصرف انرژی از جمله آب و حرکت به سمت تولید و بومی‌سازی لیسانس و دانش فنی فرایندهای پالایشی مهم برای ما اهمیت زیادی دارد.
مهندس آرمانفر در بخشی از صحبت‌های خود به نوع رابطه شرکت‌های پالایشی و شرکت‌های دانش بنیان اشاره کرد و گفت: باید تاکید کنم که نباید نگاه ما این گونه باشد که ما به عنوان کارفرما و شرکت‌های پالایشی یک گوشه بنشینیم و بگوییم این مشکلات را داریم و انتظار داشته باشیم شرکت‌های دانش بنیان بیایند و مشکلات ما را حل کنند تا ما با خیال راحت بتوانیم پالایشگاه را اداره کنیم و در واقع خواب راحتی داشته باشیم. باز تاکید می‌کنم که هرگز این گونه نیست و در یک فضای تعاملی با شرکت‌های دانش بنیان قرار داریم.
مرحله اول فعالیت یک شرکت دانش بنیان تحقیق و مطالعه است و پس از آن باید کالای خود را تجاری سازی کنند. در این مقطع شرکت‌های دانش بنیان ضرر انباشته دارند و سرمایه آنها صرف تحقیق و توسعه می‌شود. به عنوان یکی از نمایندگان شرکت‌های پالایشی این نگاه را نداریم که گوشه‌ای بنشینیم و نظاره گر فعالیت و تحقیق و توسعه شرکت‌های دانش بنیان باشیم. سایر مدیران محترم شرکت‌های پالایشی نیز این نوع نگاه را ندارند. ما معتقد هستیم که باید در این مراحل به شرکت‌های دانش بنیان کمک کنیم. آمارهایی که وجود دارد نشان می‌دهد که تعداد بسیار زیادی از استارتاپ‌ها به موفقیت نمی‌رسند و شکست میخورند که عدم حمایت از آنها در مرحله تحقیق یکی از دلایل اصلی آن است.
مدیرعامل شرکت پالایش نفت تهران در ادامه اظهار داشت: برخی از شرکت‌های دانش بنیان به سراغ موضوعاتی می‌روند که دغدغه و مشکل ما نیست. لازم است که مشکلات و دغدغه‌های شرکت‌های پالایشی در اختیار این شرکت‌های دانش بنیان قرار گیرد. به عنوان اولین شرکت در حوزه صنعت یک دفتر را در پارک علم و فناوری پردیس ایجاد کرده‌ایم تا شرکت‌ها بتوانند خیلی راحت در آن دفتر دغدغه‌ها و مشکلات پالایشگاهها را ببینند و مطلع شوند.
مهندس آرمانفر حمایت از شرکت‌های دانش بنیان را بسیار ضروری و مهم دانست و گفت: شرکت‌های دانش بنیان در دره مرگ نیاز به حمایت دارند. شرکت‌های دانش بنیان ممکن است توان مالی کافی را نداشته باشند. اگر شرکت‌های دانش بنیان واقعاً دارند برای ما کار می‌کنند لازم است دست آنها را بگیریم. در جایی که ضرر انباشته آنها بی‌نهایت شده دست شرکت‌های دانش بنیان را بگیریم و بر روی آنها سرمایه‌گذاری کنیم. اگر واقعا اعتقاد به شرکت‌های دانش بنیان داریم باید آنها را حمایت کنیم. با سرمایه‌گذاری و حمایت باعث می‌شود شرکت‌های دانش بنیان از این دره مرگ نجات پیدا کنند و وقتی به مراحل موفقیت رسیدند ما هم از این موفقیت منتفع شویم.
