چگونه آفریقای جنوبی به توسعه صنعتی و اقتصادی رسید؟
نبض نفت - قاره آفریقا به فقر و عقب ماندگی و استثمار شهره است، به واقع در میان بسیاری از اذهان و افکار عمومی، آفریقا به عنوان عقب مانده ترین قاره جهان یاد می‌شود، اما در این میان، شرایط کشور آفریقای جنوبی بسیار متفاوت است و تراز اقتصادی و صنعتی و شکوفایی و توسعه این کشور با هیچکدام از دیگر کشورهای قاره آفریقا قابل مقایسه نیست.
البته این تفاوت ازلی نبوده و در روزگاران نه چندان دور گذشته، مردم این
کشور نیز بِسانِ دیگر کشورهای این قاره، با فقر و تنگدستیِ اقتصادی دست و پنجه نرم
می‌کردند اما هوشمندی و هدفمندی کشور مذکور و در عین حال عزم جدی و راسخ رهبران، سیاستمداران
و مردم آفریقای جنوبی شرایط متفاوتی را برای مرز و بوم مذکور رقم زد و امروز آفریقای
جنوبی را می توان به نوبه خود در زمره و قالب کشورهای پیشرفته جهان تعریف کرد.
آفریقای جنوبی، سرزمینی جذاب برای استعمارگران جهان
آفریقای جنوبی به واسطه موقعیت خاص جغرافیایی و طبیعی که از آن برخوردار
است از دیرباز مورد توجه قدرت‌های بزرگ دنیا همچون پرتغال، هلند و انگلستان قرار داشت.
یکی از اصلی ترین جذابیت های این کشور به معادن سنگ‌های قیمتی آن و همچنین
دماغه امید نیک باز می گشت.
محدوده ای که پیش از کشف تنگه بابُ المَندَب تا کانال سوئز و تنگه جَبَلُ
الطارق گذرگاه اصلی کشتی هایی محسوب می شد که قصد داشتند از اروپا به هند و بالعکس
عزیمت کنندو به تبع سلطه بر دماغه امید نیک یکی از اولویت های اصلی کشورهای قدرتمند
و استعمارگر آن زمان به شمار می رفت.
آنچنان که مطالعات و بررسی های انجام شده نشان می دهد برای نخستین بار
پرتغالی ها به عنوان کشوری اروپایی و بیگانه پای در این سرزمین نهادند.
بعد از آنها، هلند در صدد نفوذ در این حوزه جغرافیایی برآمد و بعدها نیز
آلمانی ها، فرانسوی ها و انگلیسی ها این عرصه را به عنوان کانونی برای فعالیت‌های استعماری
خود در حوزه آبی مذکور قرار دادند.
آفریقای جنوبی را با رژیم آپارتاید و اختلافات عمیق و جدی بین سفید پوستان
و سیاه پوستان می شناسند و به واقع با تحریک و اختلاف افکنیِ نژادی، این کشور سال‌ها
درگیر منازعات میان این دو طیف جمعیتی در کشور بود و به نوعی با حاکمیت رژیم نژاد پرست
آپارتاید، ظلم و ستم فراوانی نسبت به سیاه پوستان در این حوزه جغرافیایی ( آفریقای
جنوبی ) اِعمال می‌شد.
پس از مدت ها اختلاف و تبعیض در نهایت مبارزات آزادی خواهانه به رهبری
نلسون ماندلایِ فقید به نتیجه رسید و از همین زمان و بخصوص با انتخاب وی به عنوان رئیس
جمهورِ آفریقای جنوبی، فصلی جدید در تاریخ تحولات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی این کشور
گشوده شد.
اشاره کوتاه به این تغییر و تحولات سیاسی از این حیث است که محال بود با
حاکمیت رژیم آپارتاید و اختلافات و تبعیض نژادی که تا حدود 70 سال پیش در این کشور
جاری و ساری بود در عرصه اقتصادی و صنعتی، کشورِ مذکور شاهد چنین حجمی از تحولات مثبت
و سازنده باشد و اساسا همین پیروزی بزرگ نلسون ماندلا بود که زمینه استقلال واقعی این
کشور و خروج آن ها را از چتر استعمار را فراهم کرد.
اگرچه با میزبانی این کشور در سال 2010 در مسابقات جام جهانی فوتبال، این
کشور بیش از پیش به جهانیان معرفی شد، اما همچنان ظرفیت های متعددی در این حوزه جغرافیایی
از قاره آفریقا برای بسیاری از مردم ناشناخته مانده که معرفی، تبیین و واکاوی آن ضروری
به نظر می‌رسد، ضرورتی که می تواند به عنوان مسیر طی شده از سوی یک کشور فقیر و عقب
مانده به کشوری پیشرفته مورد مطالعه قرار گیرد.
طرح این موضوع به معنای عدم وجود هیچ‌گونه مشکل و نارسایی در این کشور
نیست، اما حقیقتا شرایط امروز این حوزه جغرافیایی با دهه های نه چندان دور گذشته قابل
مقایسه به نظر نمی رسد،لذا تلاش می شود با نگاهی تحلیلی وضعیت اقتصادی و تولیدی آفریقای
جنوبی مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
آفریقای جنوبی سرزمین معادن سنگ های قیمتی
حسین گروسی، عضو سابق کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی از نمونه
افرادی است که از تجربه حضور در این کشور برخوردار است و در ارتباط با روند توسعه آفریقای
جنوبی نیز مطالعاتی داشته است.
وی در تشریح روند توسعه اقتصادی این کشور و فرصت‌ها و ظرفیت‌های بالقوه
موجود در این محدودة جغرافیایی از قاره آفریقا، اظهار کرد: آفریقای جنوبی از حِیث معادن
طلا، الماس و کروم بسیار غنی می باشد و به عنوان نمونه معدن الماس کولینان به تنهایی
حدود یک چهارم از الماس جهان را در خود جای داده و فراتر از آن، اینکه الماس موجود
در این معدن از حیث کیفی نیز بسیار برجسته و ارزنده است.
وی با اشاره به مساحت این معدن، بیان کرد: این معدن به تنهایی 32 هکتار
مساحت دارد و به عنوان نمونه یک قطعه الماس 500 قیراطی به وزن 100 گرم از این معدن
استخراج شده که حدود 8 سال پیش با قیمتی بالغ بر 35 میلیون دلار به فروش رفت.
نماینده سابق مردم شهریار، ملارد و قدس در مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد:
به تبع برخورداری از چنین ظرفیتی در حرکت و رشد اقتصادی این کشور بسیار تاثیرگذار بوده
و یکی از مولفه های اساسی در دستیابی به رشد 4 درصدی بعد از پیروزی و به قدرت رسیدن
نلسون ماندلا به همین ذخایر ارزنده معطوف می‌شود.
وی افزود: البته فرآوری مطلوب در حصول چنین رشدی بسیار تعیین کننده بود
و در واقِعِ امر، نلسون ماندلا تلاش کرد با اتخاذ سیاست‌های اصولی، فرآوری مطلوب را
در این کشور پیاده سازی و روند موفقیت های اقتصادی آفزیقای جنوبی را تسریع و تسهیل
کند.
گروسی گفت: این روند با چنان سرعت و شتابی همراه شد که کشور مذکور در سال
2000 میلادی، رشد 7 درصدی را تجربه نمود که رقم و عدد نسبتا قابل توجه و مطلوبی به
نظر می‌رسد.
عضو سابق کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی گفت: یکی دیگر از عوامل
موثر در پیشرفت اقتصادی آفریقای جنوبی را باید در ظرفیت های بالقوه گردشگری این کشور
بخصوص در حوزه حیات وحش جستجو کرد.
وی افزود: کشور مذکور در حوزه فولاد و صادرات ماشین آلات نیز بسیار موفق
عمل کرده و تصمیم گیران این کشور تلاش کرده‌اند در کنار عرصه معادن و ذخایر زیر زمینی
و بخش گردشگری، در حوزه صنعت نیز به توفیقاتی نائل شوند.
گروسی گفت:فعالیت در عرصه باغداری، زراعت و کشاورزی و تلاش برای صادرات
محصولات باغی و زراعی باکیفیت به دیگر کشورها از دیگر نِمودهایِ برنامه ریزی و تلاش
کشور مذکور برای پیشرفت و توسعه هر چه بیشتر محسوب می‌شود.
نماینده سابق مردم ملارد،شهریار و قدس در مجلس شورای اسلامی، بیان کرد:
البته طرح این موضوعات به معنای عاری بودن کشور مذکور از هر گونه مشکل و نارسایی نمی
باشد و یکی از چالش های فعلی پیش روی این کشور به کمبود نیروی کارشناس و متخصص باز
می‌گردد، اما نمودار پیشرفت و توفیقات آفریقای جنوبی آنچنان مطلوب است که می تواند
به عنوان الگویی برای کشورهای در حال توسعه، مورد توجه قرار گیرد.
وی افزود: یکی از عوامل موثر در موفقیت این کشور از حیث اقتصادی به تعیین
راهبرد و استراتژی مشخص باز می‌گردد و البته نهایت تلاش خود ر ا برای حرکت در مسیر
تعریف و تعیین شده به کار گرفتند.
عضو سابق کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی بیان کرد: اجتناب از
خام فروشی و تلاش برای فرآوری و پیروی از رهبری خود(نلسون ماندلا) و تلاش برای نائل
شدن به اهداف ترسیم شده از سوی این رهبر از دیگر مولفه های اثرگذار در حصول موفقیت
های این کشور به شمار می‌رود.
وی در پایان یادآور شد: به اعتقاد بنده با الگو قرار دادن هر سه مولفه
قید شده از سوی ایران و دستگاه های ذی ربط(تعیین استراتژی، حرکت در مسیر رهبری و پرهیز
از خام فروشی) ما نیز قادر خواهیم بود از حیث اقتصادی و صنعتی به توفیقات ارزنده تری
نائل شویم و قطعا در سایه این موفقیت ها کشور با تحولات چشمگیری همراه خواهد شد.
منبع: باشگاه خبر نگاران جوان
