تخصص پژوهشکده علوم زمین در شناسایی منابع غیرمتعارف هیدروکربوری
به گزارش نبض نفت به نقل از پژوهشگاه صنعت نفت، بیژن بیرانوند با بیان این مطلب افزود: بیش از ۹۵ درصد درآمد پژوهشکده علوم زمین از محل پروژه‌های پژوهشی تامین می‌شود و پژوهشی و متقاضیمحور بودن پروژه‌ها و طرح‌هایی که در دستورکار این پژوهشکده قرار میگیرد، از مزیتهای پژوهشکده به شمار میرود.
وی گفت: فعالیتهای سطح یک پژوهشکده علوم زمین شامل پروژه‌ها یا طرح‌های چندبعدی و تلفیقی است که تنها بر اساس منابع و توانمندی‌های داخلی قابل اجرا نیست و نیازمند ایجاد شبکه و استفاده از منابع و قابلیتهای خارج از پژوهشکده نیز هست. ویژگی شاخص این دسته فعالیتها انتقال دانش و فناوری و افزایش توانمندی کارکنان مجموعه است. برای نمونه به دست آوردن دانش و فناوری لازم در شناسایی منابع نامتعارف هیدروکربوری (شیلها و هیدراتهای گازی)، ساخت الگوی دینامیک حوضه و سیستم‌های هیدروکربوری و ساخت الگوی یکپارچه افق‌های مخزنی در مقیاس ناحیهای از جمله دستاوردهای اجرای چنین طرح‌هایی در پژوهشکده علوم زمین است. طول مدت اجرای این طرح‌ها غالبا بیش از سه سال است و متناسب با حجم و گستردگی فعالیتهای مربوطه گاهی تا پنج سال هم به طول میانجامد.
به گفته بیرانوند، کار روی این نوع پروژه‌ها از سال ۱۳۹۰ در پژوهشکده علوم زمین آغاز شده و شامل طرح مروارید خلیج فارس، طرح شناسایی هیدراتهای گازی، طرح دشت آبادان و طرح شیل‌های گازی می‌شود. همه این طرح‌ها با موفقیت به پایان رسیده و اخیراً فاز دوم طرح شناسایی هیدراتهای گازی نیز آغاز شده است.
وی درباره طرح مروارید خلیج فارس عنوان کرد: این طرح، بزرگ‌ترین پروژه مدل‌سازی حوضه و سیستم‌های هیدروکربوری در منطقه خاورمیانه و از نظر پیچیدگی، وسعت و ابعاد جزو پنج پروژه اول دنیا در نوع خود به شمار میرود. کارفرمای این طرح شرکت نفت فلات قاره ایران و اسپانسر اصلی آن شرکت ملی نفت ایران بود که با حمایت پژوهش و فناوری شرکت ملی نفت انجام شد. این طرح دو سال پیاپی در نمایشگاه بین‌المللی صنعت نفت حضور فعال داشت و در سال ۱۳۹۶ به عنوان طرح پژوهشی برتر شرکت ملی نفت ایران شناخته شد. نتایج کلی و پیشرفت‌های به دست آمده از این طرح به مدیران و کارشناسان شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب، مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران و شرکت نفت مناطق مرکزی ایران ارائه و پیشنهاد فنی انجام طرح‌های مشابه برای این مجموعهها در حوضههای تحت مدیریت‌شان ارسال شده است.
بیرانوند گفت: طرح دیگر، شناسایی هیدراتهای گازی دریای عمان بود که نتایج ارزشمند آن سبب شد فاز دوم این طرح نیز کلید بخورد. همچنین در طرح مدل‌سازی یکپارچه افق‌های مخزنی گروه بنگستان در دشت آبادان، افزون بر مدل‌سازی سهبعدی محیط رسوبی افق‌های مورد مطالعه، مدل‌سازی مخزنی مبتنی بر چینهشناسی سکانسی پایهلرزهای برای نخستین بار در کشور انجام شد.
وی به طرح شناسایی شیل‌های گازی در لرستان هم اشاره کرد و گفت: کارفرمای این طرح، مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران و مجری آن پژوهشگاه صنعت نفت با محوریت پژوهشکده علوم زمین و موضوع مطالعه، شناسایی و ارزیابی منابع شیل گازی در ناحیه لرستان بود. مجموع این طرح‌ها و پروژه‌ها، جایگاه پژوهشکده علوم زمین را در شناسایی منابع غیرمتعارف هیدروکربوری تحکیم کرده است.
بیرانوند به پروژه‌های سطح ۲ در این پژوهشکده اشاره کرد و گفت: این دسته از پروژه‌ها در هر یک از گروه‌های پژوهشی یا با همکاری دو یا هر سه گروه پژوهشی متناسب با تخصص و توانمندی‌های موجود تعریف و قابل اجرا میشوند. پروژههایی از قبیل مطالعات زمین‌شناسی دشتگنبد و گرگان با شرکت نفت خزر، مطالعات زمین‌شناسی دشت مغان با مدیریت اکتشاف، مطالعات ژئوشیمی چند میدان با شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب، ارزیابی ژئوشیمیایی نمونه‌های چاه‌های اکتشافی با مدیریت اکتشاف و مطالعه پیشرفته ژئوفیزیکی میدان ابوذر با شرکت نفت فلات قاره از نمونه‌های جاری این دسته از طرحهاست.
بر اساس این گزارش، پژوهشکده علوم زمین شامل سه بخش زمین‌شناسی، ژئوفیزیک و ژئوشیمی است و ماموریت آن، مطالعات اکتشافی منابع هیدروکربوری است. پژوهشکده علوم زمین تا قبل از سال ۱۳۷۹ تنها با محوریت گروه پژوهش ژئوشیمی و با همکاری نفراتی از زمین‌شناسی و ژئوفیزیک فعالیت داشته، اما از سال ۱۳۷۹ به بعد با تشکیل دو واحد زمین‌شناسی نفت و ژئوفیزیک شکل منسجمتری به خود گرفت و در سال ۱۳۸۵ ساختار استاندارد خود را پیدا کرد.
ما را در کانال تلگرامی نبض نفت دنبال کنید
