پیش از تحریم دو سوم نفت ایران را چین، ژاپن، کره و هند و ۸۰۰ هزار بشکه را اروپا می‌خرید، باید راه‌های جدیدی برای صادرات پیدا کنیم

ما تجارب خوبی در این زمینه داریم؛ بعد از پذیرش برجام و ورود مجدد ایران به بازار نفت توانستیم در مدت محدودی (حدود چهار ماه) تولید را به نزدیک چهار میلیون بشکه در روز برسانیم و میزان صادرات در آن مقطع به حدود ۲.۵ میلیون بشکه در روز رسید. لذا زمان زیادی برای رساندن تولید به سطح سابق نیاز نداریم اما بازپس گرفتن بازار به زمانی بیشتری نیاز دارد چراکه رقبا همواره تلاش می‌کنند مشتریان یکدیگر را با ترفندهایی به خود جذب کنند.

سیاست برخی رقبا مانند عربستان و دیگر کشورهای عربی این بوده که با خرید پالایشگاه‌ها در کشورهای مختلف یا مشارکت و کسب سهام در پالایشگاه‌های معتبر جهان، عرضه‌ی مشخصی را در این کشورها به خود اختصاص دهند. برخی کشورهای نفتی که توان مالی بالایی دارند در بازار ژاپن یا اروپا که به نفت نیاز دارند، با خرید پالایشگاههای این کشورها یا سهامداری در آنها، عرضه را در اختیار دارند. در سهم مواج و متغیر باقی مانده از عرضه هم رقابت میان صادرکنندگان بالاست و تخفیف‌های رایج شده میان تولیدکنندگان کشورهای مختلف برای بدست آوردن بازار هم نیاز به بررسی ندارد.

بازار ایران بصورت سنتی شرق آسیاست؛ مهمترین مشتریان ایران در شرق، ژاپن، چین، کره جنوبی و نهایتا هند هستند. حداقل دوسوم بازار صادراتی ایران به شرق آسیا اختصاص دارد. در آینده هم کم و بیش این شرایط باقی خواهد ماند. سهمی که ما در بازار صادراتی از دست داده ایم بخشی در ژاپن و کره جنوبی و بخشی در اروپا بوده است.

متنوع سازی منابع تقاضا برای نفت ایران یکی از راهکارهاست؛ ما باید تلاش کنیم سهم صادراتی به اروپا که حدود هفتصد تا هشتصد هزار بشکه در روز بوده را دوباره بازیابی کنیم. برای بدست آوردن این سهم قطعا رقبای ما بیکار نخواهند نشست. باید اندیشید و راههای جدیدی را برای صادرات نفت خام پیدا کرد. مثلا قراردادهایی را با پالایشگاههای دارای ظرفیت خالی، منعقد کنیم و در قالب مشارکت، نفت را به آنجا انتقال داده و با پالایش نفت، فرآورده را به فروش برسانیم. تصمیم گیری برای راههای جدید ورود به بازار تا قبل از رفع تحریم های نفتی ضروری است.