آخرین وضعیت قراردادهای صادرات گاز ایران
بخش سوم گفت‌وگو با احمد اسدزاده، معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزیر نفت در ادامه می‌آید:
دنباله‌روهای آمریکا هنوز نتوانستند برای میعانات گازی ایران جایگزین پیدا کنند
موضوع صادرات گاز ایران به اروپا از اوایل دهه ۸۰ شمسی به‌تدریج در ایران مطرح شد و در دولت‌های مختلف همواره یکی از موارد مورد مذاکره با کشورهای اروپایی بود. سوئیس، فرانسه، ایتالیا، آلمان و... همواره خواهان گاز ایران بودند، اما این مذاکرات هیچ‌گاه به قرارداد منجر نشد و گاز ایران به اروپا نرسید.
معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزیر نفت درباره برنامه وزارت نفت دولت سیزدهم برای صادرات گاز به اروپا اظهار کرد: تمرکز ما همکاری با همسایگان است، آن‌قدر فرصت میان همسایگانمان داریم که اروپا در اولویت‌های بعدی ماست، البته اروپایی‌ها اگر علاقه‌مند باشند ما می‌توانیم درباره رفع نیاز آنها مذاکره کنیم. لازمه آن این است که اروپایی‌ها استقلال رأی به خرج دهند و دنباله‌رو آمریکا نباشند.
اسدزاده اظهار کرد: آمریکا با تحریم شرکت‌های تجاری یک بدعت‌گذاری کرد و متأسفانه اروپایی‌ها هم از آن پیروی کردند و دود این کار هم به چشم خود این کشورها رفت و می‌رود. کما اینکه بعضی از دنباله‌روهای آمریکا هنوز هم نتوانسته‌اند جایگزین مناسبی برای میعانات گازی کشور پیدا کنند و همچنان سردرگم هستند.
وی یادآوری کرد: ما با کشورهای اروپایی همکاری‌های خوبی داشتیم که می‌تواند ادامه یابد، البته قابل بیان است که ما شریکان اقتصادی‌مان را که در ایام تحریم‌ها همکاری‌های خودشان را با ما ادامه دادند بی‌شک در اولویت همکاری‌های وزارت نفت قرار داده و خواهیم داد.
استقبال از کار جدی و صادقانه
معاون وزیر نفت درباره ارتباط با کشورهای همسایه با بیان اینکه در وزارت نفت آمادگی کامل برای همکاری با کشورهای منطقه و کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس داریم و بعضی از این کشورها به‌تازگی رویکرد مثبت و سازنده‌ای از خود بروز دادند که ما به‌نوبه خود در وزارت نفت از آن استقبال می‌کنیم، تصریح کرد: بسیاری از این کشورها نیازمند گاز هستند و ما هم منابع و ذخایر گازی خوبی در خلیج فارس داریم که می‌توانیم با یک همکاری سازنده و رو به جلو و با یک فرمول برد - برد کارهای خوبی انجام دهیم. ما در معاونت امور بین‌الملل و بازرگانی وزارت نفت در حال بررسی سناریوهای همکاری با این کشورها هستیم و از کار جدی و صادقانه استقبال می‌کنیم.
کشور دوست و برادر عراق سعی کند وجوه گاز صادراتی را به‌موقع پرداخت کند
ایران دو قرارداد گاز با عراق دارد. نخست قرارداد صادرات گاز به بغداد است که در سال ۹۲ امضا شد و دیگری قرارداد صادرات گاز به بصره که در سال ۱۳۹۴ امضا شد. هر دو قرارداد اجرایی است و این کشور از مشتریان گاز ایران به‌شمار می‌آید، اما زمان اتمام قرارداد صادرات گاز ایران به عراق نزدیک است.
اسدزاده درباره همکاری با عراق توضیح داد: درباره عراق برنامه‌های خوبی در وزارت نفت تدارک دیده شده است که ان‌شاءالله به‌زودی عملیاتی خواهد شد. این حوزه به‌قدری اهمیت دارد که یک نماینده ویژه برای پیگیری محورهای همکاری با عراق تعیین شده است. یکی از محورهای همکاری، موضوع گاز است.
وی درباره تمدید قرارداد صادرات گاز به عراق با بیان اینکه عراق نیاز بالایی به گاز دارد و برنامه‌ریزی برای مذاکره و تمدید این قرارداد هم در حال انجام است، تصریح کرد: البته کشور دوست و برادرمان عراق باید سعی کند وجوه گاز صادراتی را به‌موقع پرداخت کند و از این طرف هم شرکت ملی گاز حداکثر تلاش خود را می‌کند که گاز را به مقداری که در قرارداد آمده و با طرف عراقی تفاهم می‌کند به آن کشور صادر کند.
معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزیر نفت اظهار کرد: ما با عراق میدان‌های مشترک مرزی هم داریم که فرصتی برای پیوند اقتصادی دو کشور است. در این معاونت مطالعات خوبی در زمینه یکپارچه‌سازی میدان‌های مشترک با عراق انجام شد که متأسفانه در دو دولت گذشته اجرایی نشد. به دلایل این موضوع نمی‌پردازم که یک داستان مفصل است، اما خلاصه بگویم انجام چنین کاری نیاز به اراده جدی دو طرف ایران و عراق دارد. ما با عراق در زمینه صادرات خدمات فنی و مهندسی و تعمیرات تجهیزات و کالاهای نفتی و بسیاری از موارد دیگر هم می‌توانیم همکاری کنیم.
چه شریکی مطمئن‌تر از ایران برای پاکستان...
قرارداد صادرات گاز ایران به پاکستان خردادماه ۱۳۸۸ و کمتر از ۲۰ روز مانده به برگزاری دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری (۲۲ خردادماه ۱۳۸۸) با حضور محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهوری وقت ایران و آصف‌علی زرداری همتای پاکستانی‌اش به امضا رسید. روزی که این قرارداد امضا شد بیش از دو دهه از آغاز مذاکرات ایران برای صادرات گاز به هند و پاکستان موسوم به خط لوله صلح می‌گذشت. چهار سال پس از امضای قرارداد و چهار ماه مانده به یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران در ۲۱ اسفندماه ۱۳۹۱ محمود احمدی‌نژاد و آصف‌علی زرداری همتای پاکستانی‌اش در چابهار به هم رسیدند و در نقطه صفر مرزی کلنگ آغاز عملیات ساخت خط لوله صادرات گاز ایران به پاکستان در خاک این کشور را بر زمین زدند، آن هم در شرایطی که ایران بیش از ۱۱۰۰ کیلومتر خط لوله ۵۶ اینچ را از عسلویه تا ایرانشهر احداث و عملیاتی کرده بود.
اسدزاده درباره صادرات گاز ایران به پاکستان یادآوری کرد: با وجود آنکه ایران با احداث ۱۱۰۰ کیلومتر خط لوله نشان داد عزمش برای صادرات گاز به این کشور جزم است، اما طرف پاکستانی زیر فشارهای آمریکا و بعضی رقبای منطقه‌ای ایران از اجرای این قرارداد به بهانه نداشتن پول عقب کشید و این بهانه در دولت یازدهم و دوازدهم خریدار پیدا کرد، چنانکه در این دولت‌ها تلاشی برای اجرای این قرارداد انجام نشد و بازار گاز پاکستان در اختیار ال‌ان‌جی قرار گرفت. در واقع پاکستان برای پرداخت بهای ال‌ان‌جی و ال‌پی‌جی وارداتی پول داشت اما در ایران بعضاً گفته می‌شد که این کشور برای پرداخت بهای گاز یا بند بگیر یا بپرداز (Take or Pay) قرارداد پول ندارد.
وی درباره اینکه آیا در دولت سیزدهم مذاکراتی با پاکستان برای صادرات گاز به این کشور انجام شده است، توضیح داد: تلاشمان این است با پاکستان به فرمولی برای احیای این قرارداد برسیم. می‌توانیم قرارداد صادرات گاز ایران به پاکستان را با امضای یک قرارداد چندجانبه بین ایران، پاکستان و کشورهای سوم و چهارم انجام دهیم و قفل این مسیر را بشکنیم تا سکوی خوبی برای تحرک بخشیدن به انجام تعدادی پروژه دیگر با پاکستان باشد. پاکستان نیاز بالایی به سوخت دارد و چه شریکی مطمئن‌تر از ایران.
معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزیر نفت افزود: ما با پاکستان می‌توانیم تهاتر کنیم. اکنون مقادیر زیادی سوخت به این کشور قاچاق و سود آن نصیب قاچاقچیان می‌شود. به نظر می‌رسد این امکان وجود دارد که با طراحی برخی پروژه‌ها در نوار مرزی سود تولید فرآورده به مرزنشینان برسد و قاچاق هم کنترل شود. درباره افغانستان هم همین موضوع صدق می‌کند، البته شرایط کنونی آن کشور ویژه است.
مزاحم‌های زیادی پس از انقلاب داشتیم
اسدزاده درباره نقش تحریم در تمدید قراردادهای گاز و چگونگی همکاری ایران در جهان گفت: تحریم به‌عنوان متغیری مزاحم در همکاری‌های ما بی‌تأثیر نیست، اما در سال‌های پس از انقلاب مزاحم‌های زیادی داشته‌ایم و با اتکا به ظرفیت‌های سرشار داخلی می‌توان این تهدیدها را به فرصت تبدیل و دشمن را از کرده خود پشیمان کرد.
وی تصریح کرد: در صنعت نفت و به کل در کشور به فرموده مقام معظم رهبری باید راهبرد خنثی‌سازی تحریم را دنبال کنیم و ما در سال‌های اخیر دیدیم هر جا کشور به یک توانمندی رسید خود این دشمنان برای همکاری پیش‌قدم شدند با این هدف که ما را متوقف کنند زیرا آنها به‌خوبی واقف هستند اگر ظرفیت داخلی این کشور رها شود دیگر ایران را به قول خودشان نمی‌توانند مهار کنند.
برای همکاری با کشورهای محور مقاومت برنامه داریم
معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزیر نفت در پاسخ به پرسشی درباره موضوع صادرات نفت و همکاری با کشورهای آمریکای جنوبی اظهار کرد: صادرات نفت با تلاش‌هایی که دوستانمان در بخش‌های فروش داشته‌اند خوشبختانه تحرک جدی پیدا کرده است و بازارهایی که پیش‌تر به آنها حتی فکر نمی‌شد در حال گشایش است و ثمره آن هم این است که وزارت نفت در هشت ماه سال ۱۴۰۰ بیش از مقدار تعهدشده در بودجه ارز تحویل خزانه دولت داده است و ان‌شاءالله این روند با تدبیر وزیر نفت و گروه قدرتمند فروش وزارت نفت تقویت خواهد شد.
معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزیر نفت بیان کرد: متأسفانه درباره بازار آمریکای جنوبی فرصت‌سوزی‌های بدی در دولت گذشته و همکاری با این کشورها انجام شد که ان‌شاءالله در این دولت جبران می‌شود و توافق‌های خوبی با بعضی از کشورهای این منطقه انجام شده است که آثار آن به‌زودی آشکار خواهد شد.
اسدزاده درباره همکاری با کشور سوریه هم اظهار کرد: درباره کشور سوریه و به کل کشورهای محور مقاومت برنامه داریم که ان‌شاءالله همکاری‌ها را توسعه دهیم، به‌تازگی هیئتی از وزارت نفت به سوریه اعزام شده است تا محورهای همکاری را در دور تازه بررسی و گزارش تهیه کنند.
منبع: شانا
