نگاه پیشرو و تثبیت نگاه درون‌زا مؤلفه‌های اصلی دانش‌بنیان شدن صنعت نفت است
وی تصریح کرد: اقتصاد مقاومتی خود شامل دو اصل برون‌نگر و درون‌زا بودن است. درون‌زا بودن معطوف به توان تولید داخلی و توسعه پایدار است که نتایجی همچون اشتغال پایدار را نیز سبب خواهد شد، در این حیطه توسعه هوشمندانه دانش، تغییر راهبردی نگاه دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان و ایجاد الگوهای فناوری پایدار بر اصل درون‌زایی اقتصاد مقاومتی و زیر شاخه آن یعنی اقتصاد دانش بنیان تأکید دارد، در این بخش حرکت‌های موثر و دستاوردهای مهمی را در بخش صنعت نفت به‌ویژه در مقوله کسب دانش فنی، بومی‌سازی و خودکفایی شاهد بوده‌ایم.
افول توانمندی تولید میدان‌ها
رئیس پژوهش و فناوری شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب اظهار کرد: اما در مقوله برون‌نگر بودن اقتصاد مقاومتی به‌ویژه در بخش دانش و فناوری جای کار بسیار زیادی وجود دارد. امروزه با توجه به قدمت چاه‌های نفت و گاز، توانمندی تولید میدان‌ها رو به افول است و بر همین اساس روش‌های استخراج و فرازآوری چاه‌ها در دنیا نیز روز به روز پیچیده‌تر می‌شود از این رو باید تلاش کنیم به هر نحوی که شده است از این فناوری‌های نوین بهره ببریم.
گلستان‌باغ ادامه داد: نگاه برون‌نگر در ابتدا ما را به ورود فناوری‌های روز و در ادامه توسعه آن، و در نهایت صدور فناوری‌های توسعه یافته به بیرون مرزها سوق خواهد داد. آرزویی که با این توان داخلی غیر قابل دسترسی نیست. به عبارتی امروز شاید مهمترین خلاء در تحقق صنعت نفت دانش‌بنیان کم رنگ بودن این نگاه و در نهایت انجام کارهای کپسولی و موردی در این زمینه است.
وی با بیان اینکه تحقق این امر به چگونگی نگاه ما به صنعت نفت بر می‌گردد، گفت: نگاه به مسائل روز شامل مباحثی همچون خودکفایی تولید، ساخت تجهیزات، تولید صیانتی، نگاه به توسعه پایین‌دست، توسعه میدان‌های مشترک و مواردی از این دست است، اما در کنار مسائل و نیازهای تعریف شده کنونی باید نگاه پیشرو و شناخت نیازهای آینده صنعت را در پیش گرفت. به‌عبارتی زمانی می‌توان صحبت از توسعه پایدار صنعت نفت به میان آورد که نگاه پیشرو در بدنه شرکت‌های دانش بنیان شکل گیرد و افزونه بر نیاز سنجی‌های کنونی به مسائلی چون توسعه پایدار زنجیره ارزش، سیاست‌های منع خام‌فروشی با ارئه مدل های فنآورانه و صادرات دانش نفتی و در یک کلام نگاه آینده‌پژوهی در بدنه شرکت‌های دانش‌بنیان توجه کنیم.
رئیس پژوهش و فناوری شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب اظهار کرد: نگاه و تکانه‌های سیاسی به مبحث زنجیره ارزش و توسعه صنعت نفت یکی از آسیب‌های مهم در این مسیر بوده است. به عبارتی پیاده‌سازی شبکه ارزش در یک مسیر مطالعاتی درست و نگاه هدفمند باید در تمام بخش‌های نفت از بالادست تا پایین‌دست شکل بگیرد و در انتها همه ساختار نیز بتواند کلیه زیرزنجیره‌های ارزش را در دل خود جا دهد. به‌عبارتی در اینجا با یک شبکه ارزش جامع و چند زیر شبکه مواجه خواهیم بود. اجرای واقعی این شبکه حتی با وجود کمبودهای کنونی می‌تواند چرخه انجام و اجرای فعالیت‌های اصلی و فرعی را بهبود و بهینه کند و از موازی کاری‌ها، ایجاد هزینه‌های آنی سر سام آور، مسیرهای غلط قراردادی، تأمین نامناسب و بسیاری موارد دیگر اجتناب ورزد.
شبکه‌های فناور نفتی؛ بزودی
گلستان‌باغ با تأکید بر اینکه نگاه امروز ما به صنعت نفت می‌بایست نگاه ثروت‌آفرین باشد، تصریح کرد: شاید امروز در بخش‌هایی به‌صورت جزیره‌ای موفق عمل کرده باشیم اما شاهد یک بدنه یکپارچه هدفمند با نام صنعت نفت دانش‌بنیان و ارزش‌آفرین نیستیم، البته با این توضیح که بی‌شک در حرکت به این هدف با توجه به ظرفیت کنونی توانمندیم.
وی با بیان اینکه نگاه رو به جلو به این معناست که دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان باید موتور محرکه فنآوری، تزریق فناوری و آینده‌نگری در صنعت باشند، تصریح کرد: امروزه در منابع حدود ۶ هزار محصول رسمی از منابع هیدروکربوری برداشت می‌شود اما با این وجود سهم تولیدات ما در کشور در این حوزه کمتر از ۲۰۰ محصول رسمی است و این نشان می‌دهد جای کاربسیاری وجود دارد.
رئیس پژوهش و فناوری شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب با بیان اینکه صنعت نفت یک منبع اشتغال‌زای ثروت آفرین پایدار است که بی‌شک توسعه و ثبات را در پی دارد، افزود: هم‌اکنون پایگاه‌های متنوعی با عنوان شبکه‌های فناور در حال تعبیه است تا از بالادست که همان میدان نفتی است، بتوانیم پایگاه‌های فناور داشته باشیم و این پایگاه‌ها در انتها یک شبکه را شکل دهند، این سیستم شبکه فناور در بسیاری از شرکت‌های پیشرفته در حال استفاده است.
گلستان‌باغ درباره مشخصه‌های تعریف محصول در صنعت نفت دانش‌بنیان هم بیان کرد: معتقدم هر محصول شامل چهار خصوصیت اصلی؛ طراحی، کیفیت، عملکرد و ارائه است که هر چهار خصوصیت لازم است در هر بار عرضه محصول همزمان ارتقا یابند. به این معنی که دانش بنیانی یعنی عرضه بر اساس تقاضا محوری و نه فروش به هر نحو محصول؛ در نگاه فناورانه گاهی نیاز شناسایی می‌شود و با ارائه یک محصول رفع؛ اما در نگاه عالی‌تر ایجاد نیاز در تعالی حرکت پیش روست که آن جاست که دانش‌بنیان پیش روی صنعت است نه صنعت اطلاعات دهنده به دانش‌بنیان‌ها.
