کشورهای پیشتاز ذخایر نفتی جهان در سال ۲۰۲۳ کدامند؟
نبض نفت- ذخایر جهانی نفت به همان اندازه که همه جا وجود دارند، بی‌نهایت نیستند. با رشد اقتصاد هند و چین، تقاضای جهانی نفت طی چند دهه گذشته به‌طور پیوسته در حال افزایش بوده است. بر اساس آماری که آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) تهیه کرده است، تقاضای نفت در سال ۱۹۷۱ به ۲.۳ میلیون تن رسید و تا سال ۲۰۱۹، آخرین سال کامل قبل از همه‌گیری ویروس کرونا، دو برابر شده و به ۴.۶ میلیون تن رسیده است. از نظر مصرف جهانی نفت، ایالات‌متحده، هند و چین پیشتاز هستند و ایالات‌متحده به تنهایی ۱۹.۸ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۱ مصرف کرده است که ۲۱ درصد از کل نفت جهان را تشکیل می‌دهد. بر اساس داده‌های اداره اطلاعات انرژی (EIA)، با این حال، هند و چین روی هم ۱۹.۵۵ میلیون بشکه نفت مصرف کردند که به‌طور تقریبی برابر با آمریکایی‌هاست.
همین آژانس معتقد است که ذخایر فعلی نفت برای دوام تا سال ۲۰۲۵ فقط در ۳۸ سال آینده کافی است. برآورد دیگری که توسط شرکت چند ملیتی نفت و گاز بریتانیایی BP در سال ۲۰۱۳ انجام شد، حاکی از آن بود که تا پایان سال ۲۰۱۳، ذخایر اثبات شده نفت در جهان تنها ۵۳ سال دوام خواهد داشت و به این معناست که تمام نفت جهان ممکن است تا سال ۲۰۷۰ تمام شود.
ما می‌توانیم با تقسیم آخرین رقم یک میلیارد و ۷۵۷ بشکه‌ای ذخایر نفت با برآورد مصرف جهانی ۹۷ میلیون بشکه به برآورد خود برسیم تا پیش‌بینی‌کنیم که از هم‌اکنون، ذخایر کنونی نفت تا ۵۰ سال دیگر باقی خواهد ماند. پویایی بازار جهانی تولید نفت نیز با تهاجم روسیه به کاهش تحریم‌ها علیه ونزوئلا و افزایش عرضه نفت از ایران در حال تغییر است.
در اینجا از داده‌های اداره اطلاعات انرژی و سایر منابع استفاده شده است تا بزرگترین کشورهای دارای ذخایر نفت خام تا سال ۲۰۲۱ تفکیک شود. برای دقت بیشتر، آخرین آمار تولید کشورها توسط آژانس بین‌المللی انرژی نیز ارائه شده است.
۱. جمهوری بولیواری ونزوئلا
ذخایر نفت تا سال ۲۰۲۱: ۳۰۳.۸ میلیارد بشکه
جمهوری بولیواری ونزوئلا کشوری در آمریکای جنوبی است. ونزوئلا باوجود داشتن بزرگترین ذخایر اثبات شده نفت در جهان، رتبه به نسبت پایینی در فهرست کشورهای تولیدکننده نفت دارد. با این حال، حمله روسیه به اوکراین و در نتیجه اختلال در زنجیره تامین نفت ممکن است اوضاع را تغییر دهد، زیرا ایالات‌متحده برخی از تحریم‌های خود علیه این کشور را در سال جاری کاهش داد همچنین مجوزی به شرکت شورون برای از سرگیری فعالیت‌های نفتی در کشور اعطا کرده است.
۲. پادشاهی عربستان سعودی
ذخایر نفت تا سال ۲۰۲۱: ۲۵۸.۶ میلیارد بشکه
پادشاهی عربستان سعودی یک بازیگر مسلط در صنعت جهانی نفت و بزرگترین تولیدکننده نفت اوپک است که در نوامبر ۲۰۲۲ به میزان ۱۰.۴۸ میلیون بشکه نفت عرضه کرد. شرکت ملی نفت عربستان سعودی همچنین بزرگترین شرکت نفتی جهان از نظر درآمد تولید شده است. عربستان سعودی در اوایل سال جاری زمانی که تصمیم به کاهش تولید نفت گرفت، حتی در شرایطی که قیمت‌ها پس از تهاجم روسیه به اوکراین افزایش یافت، با کمی جنجال مواجه شد.
۳. جمهوری اسلامی ایران
ذخایر نفت تا سال ۲۰۲۱: ۲۰۸.۶ میلیارد بشکه
جمهوری اسلامی ایران کشوری در غرب آسیاست که نفت آن یکی از بحث برانگیزترین موضوعات جهان است. نفت ایران به‌شدت توسط ایالات‌متحده تحریم شده است که در نهایت تعداد مشتریانی را که می توانند آن را خریداری کنند محدود می‌کند. شرکت اصلی نفت ایران، شرکت ملی نفت ایران است که در زمانی دومین شرکت بزرگ نفتی جهان از نظر درآمد بود اما تعیین آخرین ارقام دشوارتر است. پالایشگاه اصلی آن شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران (NIORDC) است. نفت ایران اغلب توسط هند و چین خریداری می‌شود و خریدهای چین در اوایل سال جاری به رکوردهایی رسیده است.
۴. کانادا
ذخایر نفت تا سال ۲۰۲۱: ۱۷۰.۳ میلیارد بشکه
کانادا، کشوری در آمریکای شمالی با تولید ناخالص داخلی ۲.۲۴ تریلیون دلاری است. بخش عمده‌ای از ذخایر نفتی آن در ماسه‌های نفتی آتاباسکا واقع شده است و بزرگترین شرکت نفتی کانادا، شرکت منابع طبیعی کانادا (Canadian Natural Resources Limited) است. کانادا چهارمین تولیدکننده بزرگ نفت در سال ۲۰۲۱ بود که ۵.۵۴ میلیون بشکه در روز نفت تولید می‌کرد. مصرف آن به‌نسبت کمتر بود زیرا به ۲.۲۶ میلیون بشکه رسید و کانادا را به یک صادرکننده خالص نفت تبدیل کرد. شرکت منابع طبیعی کانادا قصد دارد تولید نفت خود را به ۱.۱ میلیون بشکه در سال ۲۰۲۳ برساند.
۵. جمهوری عراق
ذخایر نفت تا سال ۲۰۲۱: ۱۴۵ میلیارد بشکه
جمهوری عراق یک کشور خاورمیانه است که یکی از اعضای اوپک نیز می‌باشد. صادرات نفت بزرگترین بخش اقتصاد این کشور است و برآورد می‌شود که در سال ۲۰۲۱، بیش از ۹۰ درصد درآمد ارزی عراق از فروش نفت خام حاصل شده است. عراق همچنین دومین تولیدکننده بزرگ نفت اوپک است زیرا در نوامبر ۲۰۲۲، ۴.۴۵ میلیون بشکه نفت تولید کرد. شرکت‌های مهم و موفق صنعت نفت عراق شرکت پتروچاینا (SHA:۶۰۱۸۵۷.SS) و شرکت چند ملیتی نفت و گاز بریتانیایی BP هستند. عراق نیز از رشد قابل توجه تولید خود در سال جاری سود برده است اما نگرانی‌هایی وجود دارد که ممکن است در سال ۲۰۲۳ کاهش یابد.
۶. فدراسیون روسیه
ذخایر نفت تا سال ۲۰۲۰: ۱۰۸ میلیارد بشکه
فدراسیون روسیه یک کشور بین قاره‌ای است که از نظر منابع طبیعی غنی است. در حالی که روسیه در تولید گاز طبیعی پیشتاز است، ذخایر نفتی قابل توجهی نیز دارد که طبق گزارش شرکت چند ملیتی نفت و گاز بریتانیایی BP در سال ۲۰۲۰ به ۱۰۸ میلیارد بشکه رسید. امسال به‌دلیل تحریم‌ها، فروش نفت به کشورهای غربی با مشکل مواجه شده است و در عوض برای فروش خود به هند و چین با نرخ‌های بسیار تخفیف‌خورده، روی آورده است. نفت روسیه توسط کشورهای غربی به ۶۰ دلار در هر بشکه محدود شده است تا توانایی این کشور برای تامین مالی جنگ اوکراین را محدود کند.
۷. دولت کویت
ذخایر نفت تا سال ۲۰۲۰: ۱۰۱.۵ میلیارد بشکه
کشور کویت یکی از کشورهای غرب آسیاست که عضو اوپک نیز می‌باشد. فراورده‌های نفتی بیش از نیمی از صادرات آن را تشکیل می‌دهد و تولیدکننده نفت ملی آن، شرکت نفت کویت است. کویت در نوامبر ۲۰۲۲، ۲.۶۸ میلیون بشکه نفت تولید کرد که آن را چهارمین تولیدکننده نفت اوپک ساخت. بیشتر نفت آن توسط کشورهای آسیایی خریداری می‌شود.
۸. امارات متحده عربی
ذخایر نفت تا سال ۲۰۲۱: ۹۷.۸ میلیارد بشکه
امارات متحده عربی یک کشور خاورمیانه با اقتصاد ۷۷۹ میلیارد دلاری و سرانه تولید ناخالص داخلی بالاست. نفت و محصولات مرتبط نزدیک به یک چهارم صادرات آن را تشکیل می‌دهند و در دسامبر ۲۰۲۲ قراردادی را با شرکت نفت دولتی پترولیام ناشنال برهاد (پتروناس) مالزی برای اکتشاف بیشتر نفت در خشکی امضا کرد. امارات نیز یکی از اعضای اوپک است و در ماه نوامبر ۳.۲۹ میلیون بشکه نفت تولید کرد.
۹. دولت لیبی
ذخایر نفت تا سال ۲۰۲۱: ۴۸.۳۶ میلیارد بشکه
کشور لیبی یک کشور آفریقای شمالی است که عضو اوپک نیز می‌باشد. در دسامبر ۲۰۲۲ دولت اعلامیه مهمی را صادر کرد، زمانی که وضع اضطراری فعالیت‌های تولید نفت را لغو کرد و از شرکت‌های جهانی خواست تا فعالیت‌های تولیدی خود را آغاز کنند. تولید نفت لیبی در سال ۲۰۲۲ افزایش یافت و این کشور در ماه نوامبر ۱.۱۵ میلیون بشکه نفت عرضه کرد.
۱۰. ایالات‌متحده آمریکا
ذخایر نفت تا سال ۲۰۲۰: ۴۷.۱۰ میلیارد بشکه
ایالات‌متحده آمریکا بزرگترین اقتصاد جهان از نظر اسمی همچنین بزرگترین مصرف‌کننده نفت در جهان است. مصرف نفت آمریکا در سال ۲۰۲۱، ۱۹.۸۹ میلیون بشکه در روز بود و یکی از بزرگترین ذخایر نفت جهان را دارد که تا دسامبر ۲۰۲۲ به ۳۷۸.۶ میلیون بشکه رسید. ایالات‌متحده مرکز برخی از بزرگترین شرکت‌های نفتی جهان مانند اکسون موبیل است که بزرگترین شرکت نفتی جهان پس از شرکت‌های دولتی چین و عربستان سعودی است.
۱۱. جمهوری فدرال نیجریه
ذخایر نفت تا سال ۲۰۲۱: ۳۶.۸۹ میلیارد بشکه
جمهوری فدرال نیجریه یک کشور آفریقایی و یکی از بزرگترین اقتصادهای این قاره است. نفت و محصولات وابسته بیش از ۸۰ درصد صادرات نیجریه را تشکیل می‌دهند و این کشور یکی از اعضای اوپک نیز می‌باشد. روغن نیجریه نیز اغلب از کیفیت بالایی برخوردار است زیرا وزن آن سبک و گوگرد کمی دارد. شرکت‌های چندملیتی مانند شل (Shell plc) و اکسون موبیل (Exxon Mobil Corporation) به‌شدت در تولید نفت نیجریه مشارکت دارند. این کشور عضو اوپک در نوامبر ۲۰۲۲، ۱.۱۳ میلیون بشکه نفت تولید کرده است.
۱۲. جمهوری قزاقستان
ذخایر نفت تا سال ۲۰۲۱: ۳۰ میلیارد بشکه
جمهوری قزاقستان یکی از بزرگترین کشورهای محصور در خشکی در جهان و در آسیای مرکزی واقع شده است. صادرات این کشور بیشتر به محصولات انرژی متکی است که اغلب بیش از نیمی از کل صادرات قزاقستان را تشکیل می‌دهد. این کشور ۱.۶۸ میلیون بشکه نفت در سال ۲۰۲۲ عرضه و شرکت نفت دولتی کزمونای‌گس (KMG) سهام خود را برای اولین بار در دسامبر ۲۰۲۲ در بازار سهام عرضه کرد.
۱۳. جمهوری خلق چین
ذخایر نفت تا سال ۲۰۲۱: ۲۶.۰۲ میلیارد بشکه
جمهوری خلق چین بزرگترین اقتصاد جهان از نظر اسمی همچنین دومین مصرف‌کننده بزرگ نفت است. شرکت‌های نفتی پیشرو چین، China Petroleum & Chemical Corporation و PetroChina Company Limited جزو سه شرکت بزرگ نفتی جهان پس از غول نفتی عربستان سعودی، از نظر درآمد هستند. علاوه بر این، گمان می‌رود که ذخایر راهبردی نفت چین یکی از بزرگترین ذخایر در جهان باشد و تا سال ۲۰۱۶ حدود ۴۰۰ میلیون بشکه نفت برآورد شده است.
۱۴. کشور قطر
ذخایر نفت تا سال ۲۰۲۱: ۲۵.۲۴ میلیارد بشکه
کشور قطر یک کشور مرفه خاورمیانه است که پیش از این یکی از اعضای اوپک بود. این کشور یکی از مناطق اصلی تولیدکننده گاز در جهان است و بعد از حمله روسیه به اوکراین برای انعقاد قراردادی جهت تامین گاز آلمان در اوایل سال جاری سرمایه‌گذاری کرد. تقاضای اروپا همچنین درآمدهای نفت و گاز قطر را سالانه ۶۷ درصد در نیمه اول امسال افزایش داد همچنین به این کشور اجازه داد تا در سه ماهه سوم ۶.۷ میلیارد دلار مازاد داشته باشد.
۱۵. جمهوری فدرال برزیل
ذخایر نفت تا سال ۲۰۲۱: ۱۲.۷۱ میلیارد بشکه
جمهوری فدرال برزیل پنجمین کشور بزرگ جهان و اقتصاد بزرگ در آمریکای لاتین است. بر خلاف نفت سبک که در خاورمیانه یافت می‌شود، بیشتر تولید نفت برزیل برای نفت سنگین است. بزرگترین شرکت نفتی آن پترولئو برازیلیرو اس. آ -پتروبراس(Petróleo Brasileiro S.A. - Petrobras) است که یک شرکت دولتی است و در مرکز سیاست برزیل قرار دارد. بخش عمده‌ای از تولید نفت این کشور در قسمت ساحلی دریا است و پترولئو برازیلیرو اس. آ. - پتروبراس بیش از ۷۰ درصد از تولید را به خود اختصاص داده است.
۱۶. جمهوری دموکراتیک خلق الجزایر
ذخایر نفت تا سال ۲۰۲۱: ۱۲.۲ میلیارد بشکه
جمهوری دموکراتیک خلق الجزایر یک کشور آفریقایی با اقتصاد بزرگ ۶۰۰ میلیارد دلاری است که اغلب از طریق صادرات نفت تامین می‌شود. این کشور همچنین عضو اوپک است و صادرات انرژی شامل نفت، گاز و محصولات پالایش شده بیش از ۹۰ درصد از کل صادرات آن را تشکیل می‌دهد. شرکت دولتی نفت الجزایر شرکت سوناطراک می‌باشد، طبق قانون این کشور، هر شرکت خارجی جویای کار در صنعت نفت الجزایر ملزم به همکاری با سوناطراک است. الجزایر در نوامبر ۲۰۲۲ روزانه ۱.۰۲ میلیون بشکه نفت عرضه کرد.
۱۷. جمهوری اکوادور
ذخایر نفت تا سال ۲۰۲۱: ۸.۲۷ میلیارد بشکه
جمهوری اکوادور کشوری در آمریکای جنوبی با تولید ناخالص داخلی ۲۲۹ میلیارد دلاری است. صادرات نفت خام بخش بزرگی از صادرات کل کشور را تشکیل می‌دهد و در نهایت بیش از یک سوم کل صادرات را نفت خام تشکیل می‌دهد. ذخایر نفت این کشور ۸.۲۷ میلیارد بشکه و آخرین بار در سال ۲۰۱۶ به‌روز شده است. علاوه بر این، تولید کنونی نفت اکوادور به‌طور تقریبی ۴۹۰ هزار بشکه در روز است و این کشور به‌دنبال افزایش این میزان به ۶۰۰ هزار بشکه در روز تا سال ۲۰۲۵ است. تولید نفت آن توسط EP Petroecuador مدیریت می‌شود و این کشور یکی از اعضای سابق اوپک است.
۸. پادشاهی نروژ
ذخایر نفت تا سال ۲۰۲۱: ۸.۱۲ میلیارد بشکه
پادشاهی نروژ یک کشور اروپایی است که ششمین تولید ناخالص داخلی سرانه در جهان با ۷۸۱۲۸ دلار است. این کشور همچنین با تولید ۲.۲۶ میلیون بشکه در روز یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت جهان است. نکته مهم این است که نروژ نقش مهمی در جایگزینی نفت روسیه برای نیازهای اروپا ایفا می‌کند و اکنون بزرگترین تامین‌کننده گاز اروپا است. علاوه بر این، پیامدهای تهاجم روسیه به اوکراین نیز باعث افزایش تولید نفت نروژ شده است زیرا انتظار می‌رود تولید نفت در سال آینده به ۴.۳ میلیون بشکه برسد.
۱۹. جمهوری آنگولا
ذخایر نفت تا سال ۲۰۲۱: ۷.۷۸ میلیارد بشکه
جمهوری آنگولا یک کشور آفریقایی با تولید ناخالص داخلی ۲۱۳ میلیارد دلاری است. نفت خام بزرگترین صادرات آن است که بیش از دو سوم درآمد ارزی آنگولا را تشکیل می‌دهد. درآمدهای نفتی آنگولا نیز منبع بحث و جدل بوده است، به‌طوری که مبالغ هنگفتی از خزانه گروه سونانگول که تا سال ۲۰۱۹ تولید نفت در این کشور را کنترل می‌کرد، بی‌حساب مانده است. آنگولا اکنون تولید نفت خود را از طریق نهاد جدیدی به‌نام آژانس ملی نفت، گاز و سوخت زیستی (ANPG) مدیریت می‌کند.
۲۰. جمهوری آذربایجان
ذخایر نفت تا سال ۲۰۲۱: ۷ میلیارد بشکه
جمهوری آذربایجان یک کشور اروپایی و آسیایی با ۱۶۰ میلیارد دلار اقتصاد است. در حالی که عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) نیست، با این وجود برای مدیریت تولید روزانه نفت خود از نزدیک با این سازمان هماهنگ است. ذخایر نفت آذربایجان در سال ۲۰۲۱ به هفت میلیارد بشکه رسید؛ رقمی که آخرین بار در سال ۲۰۰۳ به‌روز شد و توسط برآوردهای اوپک و بریتیش پترولیوم نیز تایید شده است. تولید روزانه ۵۵۰ هزار بشکه و عرضه مایعات آن در سال آینده ۸۰۰ هزار بشکه در روز برآورد می‌شود.
منبع:ایسنا
