روسیه گاز ایران را از زیر دریا به پاکستان صادر خواهد کرد
در این بیانیه آمده است: «این یادداشت تفاهم سازمان های مجاز را شناسایی می کند که از طریق آنها این پروژه از جمله در طی مطالعات امکان سنجی، شناسایی منابع، برنامه ریزی و تعیین مسیر خط لوله مورد حمایت قرار خواهند گرفت».
گفتنی است که پروژه ساخت یک خط لوله گاز از طریق ایران به پاکستان وهند سابقه‌ای
بیش از 20 سال دارد. کشورهای ذینفع یعنی ایران، روسیه، پاکستان و هند از سال 1995
، مسئله احداثخط لوله گاز از طریق ایران را تحت بررسی قرار داده بودن اما به
دلایل مختلف اقتصادی و سیاسی که یکی از آنها وضع تحریم‌ها علیه ایران از سوی
آمریکا بود، راه‌اندازی این پروژه بارها به بعد موکول شد.
دکتر سید سعید میرترابی، عضو هیأت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی، در خصوص
نقش امضای تفاهمنامه بین روسیه و پاکستان در شرایط موجود پس از 23 سال مذاکرات،
تاثیر اجرای این طرح بر اقتصاد ایران و روابط بازرگانی و اقتصادی جمهوری اسلامی با
کشورهای منطقه‌ای در گفتگو با اسپوتنیک توضیحاتی دادند.
این کارشناس ایرانی شرکت کردن روسیه را در پروژه ساخت خط لوله گاز زیر
دریا از ایران به پاکستان و بعد به هند مثبت ارزیابی کرده و افزودند:
"اینکه روسیه در این زمینه گام برداشته ، یک تحول مثبت و مهمی است که
می‌تواند زمینه ساز همکاری های بعدی هم باشد".
وی با تاکید بر اینکه روسیه در زمینه نفت وگاز کشور با سابقه‌ایی است
و از نظر مالی هم تجربه فعالیت بین‌الملی دارد به نقش بزرگ و قابل ملاحظه‌ی روسیه
در این پروژه اشاره کرده و گفتند:
"روسیه تجربه اجرای پروژه‌های مانند این طرح را دارد. شرکتهای روسیه
توانمندی فنی شان را نشان دادند. ایران در شرایط موجود با کمک روسیه با توجه به
تحریم هایی که علیه ایران وجود دارند، می‌تواند این پروژه را انجام دهد. این طرح
هم از لحاظ مالی، هم از لحاظ فنی یک طرح بزرگ است. چنین طرحی نیازمند جلب همکاری
طرفهایی است که در این حوزه توانمندی دارند. روسیه برای ایران در شرایطی که هست
گزینه مناسبی محسوب می شود. روسیه باید تامین مالی و فنی پروژه را بر عهده بگیرد.
میرترابی خاطرنشان کرد که این تفاهمنامه‌مرحله ابتدایی است که بعد از
آن باید مطالعاتی انجام شود و وقتی کشورها به توافق رسیدند اهمیت این پروژه چند
برابر افزایش می‌یابد.
میرترابی می‌گوید که چند عامل موجب امضای این تفاهم نامه بعد از بیست
سال مذاکره گردید:
"با توجه به اینکه روسیه و ایران قطبهای بزرگ انرژی جهان هستند و تحت
فشار و تحریم های آمریکا هستند، همکاری در این زمینه می‌تواند برای آنها امکاناتی
را برای همکاری در زمینه‌های دیگر از جمله در حوزه انرژی در سطح منطقه‌ای فراهم
کند و دو کشور به هم نزدیک می‌شوند. ایران و روسیه این اواخر احساس می‌کنند که
باید در شرایط موجود همکاری‌هایشان را در زمینه انرژی تقویت کنند".
به نظر این کارشناس ایرانی دلیل دیگر این است که رییس جمهور جدید پاکستان
نگاه مثبت تری را نسبت به همکاری با ایران دارد و می‌خواهد با آمریکا و عربستان
فاصله بگیرد. او می‌گوید:"این هم
یک عاملی است که امروزه از طرف پاکستان تمایل بیشتری برای این همکاریها وجود دارد.
موضوع نیاز پاکستان به انرژی موضوع واقعی است و طرف پاکستانی باید برای آن راه حل
هایی پیدا کند. راه های قبلی حتی آن چیزی که آمریکا پیشنهاد کرده بود عملی نشده
است. دولت قبلی پاکستان گرایش بیشتری به آمریکا داشت و آمریکا پیشنهادهایی داده
بود که در مسیر همکاری پاکستان با این دو کشور در زمینه انرژی مانع تراشی می کرد".
وی همچنین اشاره کرد که طرف پاکستانی معمولاَ با انجام تعهدات مشکل
داشت و تجربه گذشته با پاکستان در زمینه همکاری انرژی مثبت نیست.
به عقیده این کارشناس نمی توان گفت که هر پروژه‌ای که با صادرات گاز
ایران ارتباط دارد از لحاظ درآمد چشم‌اندازخیلی بزرگی ایجاد می کند، زیرا مصرف
داخلی گاز ایران خیلی بالاست و خیلی‌ها در ایران مخالف هستند که ایران گازش را
بطور گسترده صادر کند.
به هر حال این کارشناس معتقد است که راه‌اندازی چنین پروژه ای با کمک
روسیه امکانات وسیع را برای همکاری ایران در زمینه انرژی در سطح منطقه‌ای بوجود می‌آورد:
" برای ایران اجرای این پروژه بیشتر از نظر تاثیری که روی مبادلات انرژی
در منطقه می‌گذارد قابل بررسی است".
